Elastomery: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
UWAGA! Zastąpienie treści hasła bardzo krótkim tekstem: „{{dopracować|źródła=2016-10}} * wiśnia jest najlepszy == Zobacz też == * elastyczność (polimery) {{Kontrola autoryt...” Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 2A01:114F:748:9500:5436:B366:DDD5:3C9D (dyskusja). Autor przywróconej wersji to [[User:Grotesque|Grotesq... |
||
Linia 1:
{{dopracować|źródła=2016-10}}
'''Elastomery''' – to [[Polimery|polimerowe]] [[tworzywa sztuczne]] lub [[tworzywo naturalne|naturalne]], które cechuje zdolność do odwracalnej deformacji pod wpływem działania sił mechanicznych, z zachowaniem ciągłości ich struktury. Elastomery to szersza grupa materiałów niż [[guma|gumy]], które stanowią tylko jedną z klas elastomerów.
== Właściwości ==
Elastomer posiada zdolność zmiany w szerokim zakresie swoich wymiarów w momencie gdy jest poddawany [[naprężenie|naprężeniom]] rozciągającym, ścinającym lub ściskającym oraz następnie powrót do poprzednich wymiarów. Np: niektóre rodzaje gum opartych na [[kauczuk silikonowy|kauczukach silikonowych]] można rozciągnąć o 1000% pierwotnych wymiarów bez zerwania.
Zdolność elastomerów do zmiany wymiarów wynika z ich specyficznej budowy chemicznej. Elastomery są [[Sieciowanie|usieciowanymi]] polimerami [[faza amorficzna|amorficznymi]], które posiadają niską temperaturę [[zeszklenie|zeszklenia]], dużo poniżej temperatury pokojowej.
Łańcuchy polimerów w temperaturze powyżej zeszklenia posiadają zdolność tzw. [[ruchy segmentalne|ruchów segmentalnych]], które polegają na skoordynowanej zmianie [[konformacja|konformacji]] grup 3-5 [[Mer (chemia)|merów]]. Dzięki możliwości wykonywania ruchów segmentalnych łańcuchy polimerów mogą pod wpływem zewnętrznych naprężeń ulegać deformacjom co powoduje zmianę wymiarów zbudowanych z nich materiałów. Ze względu na to, że wymuszone "prostowanie się" łańcuchów polimerów jest związane ze spadkiem [[entropia|entropii]] wynikającymi ze wzrostu stopnia uporządkowania całego układu, w momencie gdy naprężenie przestaje działać na elastomer, łańcuchy polimerów zaczynają się samorzutnie "skręcać", wykonując potrzebne do tego ruchy segmentalne, tak aby cały układ osiągnął możliwie jak najwyższą entropię. "Prostowanie" łańcuchów polimerów powoduje zmianę wymiarów zbudowanego z nich materiału, zaś "skręcanie" powrót do poprzedniego stanu.
Aby elastomer pozostawał ciałem stałym w temperaturze pokojowej i posiadał odpowiednio wysoką odporność na zerwanie, między jego cząsteczkami muszą występować odpowiednio silne, ale nie za silne oddziaływania, które zapewniają jego ciągłość w trakcie zmian wymiarów pod wpływem naprężeń mechanicznych. Gdy oddziaływania między cząsteczkami są za słabe materiał będzie rozciągliwy, ale nie będzie posiadał zdolności powrotu do poprzednich rozmiarów, będzie więc przypominał swoim własnościami [[plastelina|plastelinę]]. Gdy oddziaływania te są za silne, materiał traci zdolność do zmiany wymiarów z zachowaniem własnej ciągłości.
Odpowiednio silne oddziaływania między cząsteczkami elastomerów osiąga się poprzez:
* niezbyt gęste usieciowanie chemicznie, zwane [[wulkanizacja|wulkanizacją]] – w wyniku czego otrzymuje się materiały elastyczne, ale nietopliwe i nierozpuszczalne – czyli [[guma|gumy]]
* tworzenie warunków do powstania odpowiednio silnych [[oddziaływania międzycząsteczkowe|oddziaływań międzycząsteczkowych]], takich jak słabe [[wiązanie wodorowe|wiązania wodorowe]] lub siły [[Johannes Diderik van der Waals|van der Waalsa]] – materiały takie są topliwe i rozpuszczalne – nazywane są one '''elastomerami lanymi''' lub [[Elastoplasty|elastoplastami]].
== Zobacz też ==
Linia 8 ⟶ 21:
[[Kategoria:Tworzywa sztuczne]]
| |||