Wersja z 03:30, 20 gru 2016 edytuj Pit rock (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 37 492 edycje m poprawa przek., drobne techniczne, lit., drobne redakcyjne, typo, +kontrola autorytatywna, przeniesienie refów na koniec, infobox:-koordynaty ← poprzednia edycja		Wersja z 00:47, 15 mar 2017 edytuj anuluj edycję Gungir1983 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 18 074 edycje linki zewnętrzne, poprawa linków, infobox następna edycja →
Linia 5: \|państwo = US-SD \|miejscowość = \|miejsce = [[Black Hills]] \|typ pomnika = [[~~posąg~~Posąg]] \|styl architektoniczny = \|projektant = [[Korczak Ziółkowski]] Linia 16: \|ważniejsze przebudowy = \|zniszczono = \|współrzędne = 43° 50′ 12.44″ N, 103° 37′ 27.79″ W \|commons = Category:~~Crazy_Horse_Memorial~~Crazy Horse Memorial }} '''Pomnik Szalonego Konia''' ({{ang.\|Crazy Horse Memorial}}) – monument poświęcony wodzowi Dakotów [[Oglala]] [[Szalony Koń\|Szalonemu Koniowi]] (Tashunka Witko) i [[Indianie Ameryki Północnej\|Indianom]]. Kuty w skale góry Thunderhead w [[Black Hills]] w [[Hrabstwo Custer (Dakota Południowa)\|hrabstwie Custer]] stanu [[Dakota Południowa]]. Gdy zostanie ukończony, będzie największym na świecie pomnikiem. Rzeźba będzie miała 195 m długości i 172 m wysokości. Sama głowa, której wykuwanie zakończono w 1998 r., ma 25 m wysokości. Dla porównania, znajdujące się 15 km na północny wschód głowy prezydentów wykute w zboczu [[Mount Rushmore]] mają wysokość 18 m. Pomnik jest główną atrakcją tzw. ''Crazy Horse Memorial Center''. Pomnik przedstawia wodza [[Dakotowie\|Dakotów]] Oglala ~~[[Szalony Koń\|~~Szalonego Konia]], który wsławił się w [[Bitwa nad Little Bighorn\|bitwie]] nad [[Little Bighorn River\|Little Bighorn]] w 1876 r., a krótko potem został zdradziecko zamordowany. Prace nad rzeźbą rozpoczął w 1948 r., na zaproszenie krewnego Szalonego Konia, wodza ~~[[Dakotowie\|~~Dakotów]] [[Henry Standing Bear\|Henry'ego Standing Beara]], rzeźbiarz [[Polska\|polskiego]] pochodzenia, [[Korczak Ziółkowski]]. Dziś kontynuuje ją jego rodzina. Pomnik Szalonego Konia jest między innymi tematem książki [[Aleksandra Ziółkowska\|Aleksandry Ziółkowskiej-Boehm]] ''Otwarta rana Ameryki''{{r\|Otwarta rana Ameryki Wyd}}. Szalony Koń unikał kontaktów z białymi i nie jest znana żadna jego stuprocentowo pewna fotografia (najbardziej znane zdjęcie Crazy Horse'a przedstawia innego wojownika Siuksów). Z tego powodu, jak również dlatego, że prywatny pomnik znajduje się na terenie [[Spór o Góry Czarne\|świętych dla Dakotów Gór Czarnych]] i – zdaniem krytyków – odwraca uwagę od problemów współczesnych [[tubylczy Amerykanie\|tubylczych Amerykanów]] (a także z przyczyn ekologicznych i artystycznych), istnienie pomnika i działalność Centrum Crazy Horse'a bywają krytykowane przez niektóre środowiska indiańskie. Z drugiej strony wielu Indian chętnie wykorzystuje możliwości ekonomiczne i edukacyjne, stwarzane przez różne formy działalności Centrum (w tym muzeum i fundację dla indiańskich uczniów) i przez napływ licznych turystów w Góry Czarne. Budowa pomnika nie jest i nigdy nie była finansowana przez państwo (sam Ziółkowski odrzucał taką możliwość, w tym oferowane 10 mln dolarów, by zachować niezależność projektu). Środki na pokrycie kosztów dynamitu i ciężkiego sprzętu, za pomocą których prowadzone są prace, pochodzą z datków na rzecz fundacji Crazy Horse Memorial Foundation. Fundacja jest [[organizacja non-profit\|organizacją non profit]] i została założona z inicjatywy żony zmarłego w 1982 r. rzeźbiarza, Ruth. Mottem fundacji są słowa Szalonego Konia: ''My land is where my dead lie buried'' (tłum. Moje ziemie są tam, gdzie leżą pochowani moi ludzie). Do 2007 r. projekt kosztował 17 milionów USD{{r\|Najwyższy Czas 06 10 2007}}. == Przypisy == Linia 39 ⟶ 40: == Linki zewnętrzne == * [http://www.crazyhorse.org/ Crazy Horse Memorial -– strona oficjalna] {{lang\|en}} * [http://groups.yahoo.com/group/CrazyHorseMemorial/ Grupa dyskusyjna i archiwum dyskusji nad pomnikiem oraz aktualności na temat procesu tworzenia pomnika] * [http://indianie.eco.pl/r2003/korczak.htm Pomnik Szalonego Konia na cenzurowanym] * [http://fakty.interia.pl/tylko_u_nas/news/trudna-pamiec-ameryki,1688241,3439,1 Trudna pamięć Ameryki] * [http://web.archive.org/web/20060710212204/http://americanprofile.com/issues/20010527/20010527_877.asp "Carving Crazy Horse"] {{lang\|en}} {{~~kontrola~~Kontrola autorytatywna}} [[Kategoria:Pomniki w Stanach Zjednoczonych\|Szalonego Konia Pomnik]]

Pomnik Szalonego Konia: Różnice pomiędzy wersjami