Ekspresjonizm (architektura): Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Einsteinturm 74437443a.jpg|thumb|[[ErichWieża MendelsohnEinsteina]]: Wieża Einsteina w [[Poczdam|Poczdamie]] (projektu Ericha Mendelsohna; [[1920]]-[[1922]]]]

'''Ekspresjonizm''' – kierunek w [[architektura|architekturze]] pośredni między [[architektura secesji|architekturą secesjisecesją]] a [[modernizm (architektura)|modernizmumodernizmem]], zapoczątkowany w [[Niemcy|Niemczech,]] rozwijającyi sięfunkcjonujący w latach [[1923]]-[[1935]] w [[Europa|Europie]], mający też swój odpowiednik w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]], gdzie bywa zazwyczaj określany jako [[Art déco|Art Deco]].

Dla architektury ekspresjonizmu charakterystyczne było silne podkreślanie kierunku pionowego lub poziomego, tworzenie dynamicznych form w celu wywołania wrażenia strzelistości, nowoczesności, czy ''prędkości'' w jakiej budynek funkcjonuje. Plastyczne formy czerpano z natury jak również nawiązywano do elementów [[Architektura gotycka|gotyckich]].

Ruch ekspresjonistyczny rozwijał się przede wszystkim w [[Niemcy|Niemczech]], osiągając ponadto pewne znaczenie w [[Holandia|Holandii]] i krajach [[Europa Środkowa|Europy Środkowej]]. Główną organizację ekspresjonistów stanowił krąg korespondencyjny ''[[Die Glāserne Kette]]'' ([[Język niemiecki|niem.]] ''Szklany łańcuch''), zawiązany w [[1919]] roku przez członków rady artystów skupionych wokół [[Bruno Taut|Brunona Tauta]]. Listy były publikowane przez Tauta publikowane pod pseudonimami. Idee ekspresjonistów były silnie [[utopia|utopijne]] i [[anarchizm|anarchistyczne]], wiązały się z wiarą w siłę sprawczą architektury ''szklanych domów'' i [[rewolucja|rewolucji]]. Głównym motywem architektonicznym miała stać się ''korona miasta'' - rodzaj wielkiego centrum kultury. Miasta miały zaś zostać zastąpione luźnymi osiedlami, których mieszkańcy mieli być ściśle związani z naturą.

Ekspresjonizm uwidocznił się głównie w tzw. stylu opływowym zwanym też stylem dynamicznym w [[Lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]], nawiązujący do kształtów nowoczesnych [[samochód|samochodów]], [[samolot]]ów, a zwłaszcza [[transatlantyk (statek)|transatlantyków]].

Budowle ekspresyjneekspresjonistyczne z jednej strony wykazują już zdecydowanie cechy [[Modernizm (architektura)|modernistyczne]] (przede wszystkim: podobne czylub wręcz identyczne kondygnacje, większośćfunkcjonalność większości elementów elewacji budynku jest czysto funkcjonalna, duże przeszklenia), z drugiej strony wykazują silnieprzejawiają jeszcze silnie cechy [[Architektura secesji|secesji]] (płynność konstrukcji, rozczłonkowanarozczłonkowanie budowlabudowli nadającanadające ekspresyjny charakter, czy też strzelistość konstrukcji, czasem ornamenty któreinspirowane czerpie się z naturynaturą - podobnie jak w secesji). JegoTwórcy twórcyarchitektury ekspresjonizmu, uznający potrzebę funkcjonalnego projektowania, chcieli w ten sposób nadać budynkom formę wypływającą ze zrozumienia ich programu i [[typologia|typologii]], za drugiejprzy stronytym nadać im również ruch i płynność.

== Przykłady architektonicznegoarchitektury ekspresjonizmu w Polsce ==

* [[Wieża Górnośląska w Poznaniu]] (projektu Hansa Poelziga; [[1911]], zniszczona w latach [[1945]]-[[1947]])

* [[Hala Stulecia|Hala Stulecia we Wrocławiu]] (projektu Maxa Berga; [[1912]]-[[1913]])

* [[Historia architektury|style architektoniczne]]