Tango no Sekku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
|||
Linia 19:
== Charakter święta ==
'''Kodomo no hi''' jest jednym z pięciu historycznych {{nihongo|świąt japońskich|節句|sekku}}, związanych z porami roku i magią liczb. Ich tradycja wywodzi się ze starożytnych Chin. Poprzez liczne zmiany na przestrzeni dziejów (dawniej to święto było znane pod nazwą '''Tango no sekku''', ''Tango no sechi'', ''Chogo'', ''Tanyo'' lub {{nihongo|''Shōbu no sekku''|菖蒲の節句|Festiwal Irysów}} i stanowiło męski odpowiednik Święta Lalek ([[Hinamatsuri]]) – święta bardzo podobnego w swym charakterze, z tym że przeznaczonego dla dziewczynek, a obchodzonego w dniu 3 marca.
W roku 1948 Święto Chłopców ('''Tango no sekku''') zostało oficjalnie przemianowane na Święto Dziecka ('''Kodomo no hi''') i ustanowione [[Japonia#Japońskie święta narodowe|japońskim świętem narodowym]].
Jednakże w większości japońskich rodzin święto to nadal jest obchodzone w sposób tradycyjny, czyli jako Święto Chłopców. Uważa się, że w tym dniu rodzice powinni modlić się za zdrowie i dzielność swych męskich potomków. Japoński sposób świętowania codziennych zabiegów o zdrowy i szczęśliwy rozwój chłopców, ma bardzo długą historię i jest wypełniony wieloma szczególnymi zwyczajami oraz właściwą dla nich symboliką.
Każdy, kto ma sposobność podróżować po Japonii w drugiej połowie kwietnia oraz w początkach maja, ma okazję oglądać prawie wszędzie liczne ''koi-nobori'' - ogromne [[proporzec|proporce]], mieniące się żywymi kolorami. Proporce te, przedstawiające kolorowe karpie, są wykonane z papieru lub tkaniny i uformowane w długi, pusty w środku worek (rękaw). Razem z długimi, czerwonymi i białymi wstążkami, symbolizującymi kaskadę wody oraz ze złoconymi [[wiatraczek|wiatraczkami]], są przyczepiane linką do bambusowej tyczki i mocowane wysoko na [[maszt]]ach, [[balkon]]ach lub dachach domów. Dzięki takiej formie i usytuowaniu łatwo napełniają się wiatrem i żwawo powiewają, zdając się pływać w powietrzu ponad szczytami domów.
Dla każdego chłopca w rodzinie powiewa oddzielny proporczyk przedstawiający karpia - największy dla najstarszego, a dla młodszych coraz mniejsze. [[Karp]] stał się symbolem Święta Chłopców, ponieważ Japończycy uznają go za rybę o niezwykłej werwie, tak pełną energii i niespożytej siły, że może płynąć pod prąd nawet szybko płynących strumieni i wodospadów. Właśnie ze względu na niezwykłą determinację tej ryby w pokonywaniu przeszkód, reprezentuje ona odwagę i zdolność osiągania wysoko postawionych celów. Karp jest uważany za symbol najbardziej do tego odpowiedni, gdyż jego życiowa postawa może stanowić dla młodych mężczyzn zachętę do pokonywania wszelkich trudności i działań, stanowiąc dla nich przykład ambicji, wytrwałości i sposobu osiągania życiowych sukcesów.
== Pochodzenie święta ==
Jednoznaczne wyjaśnienie pochodzenia tego święta (''Tango no sekku'') jest trudne i przyjmuje się różne wersje. Układają się one jednak w pewien charakterystyczny ciąg przemian.
Niektórzy historycy wywodzą je z bardzo starych chińskich obyczajów polegających na oczyszczaniu duszy i ciała, czy inaczej ujmując, odpędzaniu złych duchów i dążeniu do zapewnienia zdrowia i powodzenia w życiu:
Linia 44:
== Wierzenia i rytuały ==
Współczesny sposób obchodzenia Święta Dziecka zachował wiele tradycyjnych rytuałów: oprócz opisanego wcześniej zwyczaju wywieszania na zewnątrz domów proporców ''koi-nobori'', we wnętrzach domów urządza się specjalne wystawy, zwane ''gogatsu-ningyō'', które umieszczane są w pokojach gościnnych lub w specjalnych alkowach, zwanych ''tokonoma''.
[[Plik:Momotaro2.jpg|thumb|Lalka przedstawiająca Momotarō]]
Linia 53:
W dniu Święta Chłopców dziewczynki są gośćmi swoich braci, podobnie jak chłopcy są gośćmi swych sióstr w dniu 3 marca, z okazji Święta Dziewczynek ([[Hinamatsuri]]). Rodzice dostarczają w tym dniu dzieciom tradycyjnych przysmaków, takich jak ''chimaki'' (słodkie ryżowe kluski owijane liśćmi [[bambus]]a), ''sasa-dango'' czy ''kashiwa-mochi'' (różne rodzaje ryżowych ciasteczek nadziewanych słodką czerwoną pastą fasolową i owijane liśćmi dębowymi).
Z japońskim Świętem Chłopców związany jest japońska roślina o nazwie ''shōbu'', której długi wąski [[liść]] i długość ok. 80
W dniu 5 maja Japończycy wrzucają liście i korzenie tataraku (''shōbu'') (czasem także piołunu) do gorącej wody, ciesząc się pachnącą, relaksującą kąpielą (''shōbu-yu''). Istnieje tradycyjne przekonanie, że dzięki zawartym w tej roślinie substancjom (m.in. olejki), jest ona skutecznym środkiem profilaktycznym przeciwko wielu chorobom. Wiele japońskich [[łaźnia|łaźni publicznych]] - szczególnie w tych rejonach, gdzie ludzie w mniejszym stopniu zostali skażeni zachodnimi wpływami i zachowali zwyczaj brania rano gorących kąpieli - otwiera swoje termy już wczesnym rankiem w dniach 4 i 5 maja.
Pokrojone w plastry kłącza tej rośliny i zalane ''[[sake]]'' to napój alkolowy zwany: ''shōbu-sake'', ''shōbu-zake'' lub ''ayame-zake''. Napój taki był ponoć szczególnie lubiany przez dawnych [[samuraj]]ów.
W dawnych czasach wierzono również, że liście ''shōbu'' posiadają magiczną moc gaszenia ognia. Z tej przyczyny do dziś jeszcze, w dniu 5 maja, szczególnie na terenach wiejskich, ludność przestrzega zwyczaju kładzenia ich na [[Okap (budownictwo)|okap]]ach dachów swoich domów, traktując je jako [[talizman]] zabezpieczający dom przed wybuchem pożaru lub nawiedzaniem go przez złe duchy.
=== Wyjaśnienie znaczenia słowa ''shōbu'' ===
Homofoniczność języka japońskiego, odmienność i zróżnicowanie gatunków roślin i zwierząt oraz ich nazewnictwo, a także przenikanie się tłumaczeń i wyjaśnień w różnych językach, powoduje wiele nieporozumień i niejasności przy tworzeniu nomenklatury japońskiej fauny i flory.
Słowo ''shōbu'' jest jednym z przykładów. Zgodnie ze specyfiką języka japońskiego, jednobrzmiąca fonetyka ma bowiem kilka znaczeń: "zwycięstwa i porażki", "ducha militarnego" oraz dwóch różnych gatunków roślin ''shōbu'' i ''ayame''. Oba słowa wymieniały się w przeszłości, opisując różne gatunki roślin ogólną nazwą, którą w przybliżeniu są "japońskie irysy". W rzeczywistości jednak oraz w oparciu o [[system Englera]] należy rozróżnić ''ayame'' (kwiaty irysy w naszym rozumieniu) nazywane także ''hana-shōbu'' oraz samo ''shōbu'', przez które należy w tym przypadku rozumieć roślinę z rodziny Araceae (Obrazkowatych, jap. Satoimo), z których najbliższą nazwą wydaje się być pewien gatunek tataraku.
Linia 71:
== Linki zewnętrzne ==
* Instrukcja samodzielnego wykonania proporca ''koi-nobori'': [http://homepage3.nifty.com/omura/shugei/koi-nobori/koi-nobori-1.htm] (jęz.japoński)
* Modele ''gogatsu-ningyo'' oraz wzory lalek ''musha-ningyo'': [http://www.ginkoya.com/pages/childrensday.html] (jęz. angielski), [http://www.hara-koushu.com/gogatsuningyo/index.html] (jęz. japoński), [http://web.archive.org/20031006204947/homepage.mac.com/kyokom3/ta/02wara_goga.html] (jęz. japoński).
| |||