Gwara poznańska: Różnice pomiędzy wersjami

Dla gwar Pomorza i regionów sąsiadujących charakterystyczne są także: ''bachandryje'', ''boba'', ''brawęda'', ''chaps'', ''kramować'', ''lujnąć'', ''luntrus'', ''miągwa'', ''muk'', ''statory'', ''wąsiona'', ''westfalka''. Dla Śląska – ''biber'', ''giglać'', ''kalafa'', ''klekoty'', ''knajtek'', ''land'', ''modre'', ''przepękać'', ''smary'', ''tuleja''. Dla Małopolski – ''angryst'', ''bojączka'', ''glajda'', ''hycać'', ''makiełki'', ''nadrach'', ''nicpoty'', ''obachutać'', ''papcie'', ''puczyć się'', ''purtać'', ''ryska'', ''wykosierować''. Dla Mazowsza i w pewnej mierze gwar Suwalszczyzny i Podlasia – ''chorobny'', ''chrympać'', ''odtrzasnąć się'', ''przebrać'', ''resztówki'', ''szmaja'', ''taradeja''. Dla wielu gwar terytorialnych Polski – ''czępać''/''cząpać'', ''ćmok'', ''chichrać się'', ''glapa'', ''leżanka'', ''nyny'', ''ohajtnąć się'', ''paradzić się'', ''psiona'', ''tabula''.

 

 

Germanizmy stanowią ok. 30% słownictwa, przy czym podane tu przykłady uwzględnią prócz germanizmów właściwych także kalki słowotwórcze, frazeologiczne i semantyczne. Germanizmy właściwe to wyrazy, w których formę przejęto z języka niemieckiego razem ze znaczeniem, jak ''ajnfach'', ''ajntop(f)'', ''bachać się'', ''badejki'', ''bauer'', ''blubrać'', ''bryle'', ''dracheta'', ''durch'', ''dyngs'', ''eka'', ''frechowny'', ''fyrtel'', ''glaca'', ''kipa'', ''kista'', ''laczki'', ''lajsnąć sobie'', ''lofer'', ''lumpy'', ''pana'', ''plindz''/''plendz'', ''przyzolić'', ''racha'', ''rajzefiber'', ''redyska'', ''rodle'', ''rojber'', ''rozkwirlać'', ''sosyska'', ''sportka''/''szportka'', ''szneka'', ''sznupa'', ''sznytloch'', ''sztender'', ''sztrykować'', ''szwaja'', ''szwamka'', ''tonkać'', ''zicherhajtka''. Kalki słowotwórcze to wyrazy o zachowanej niemieckiej strukturze słowotwórczej, w których jednak morfemy niemieckie zastąpione zostały polskimi: ''obkład'', ''odkluczyć'', ''przepisać się'', ''tudotąd'', ''zakluczyć''. Podobnie kalki frazeologiczne to frazeologizmy o strukturze niemieckiej, ale polskich lub mieszanych co do pochodzenia słowach: ''być na fleku'' (''być w pełni sił''), ''dostać kupić'' (''móc kupić''), ''mieć ambę'' (''mieć głupie pomysły''), ''mieć sztycha'' (''być nadpsutym'' – o mięsie), ''przyjść komuś głupio'' (''przygadać'', ''dociąć komuś'', ''robić komuś hałas'' (''robić komuś awanturę''), ''spuścić się na kogoś'' (''polegać na kimś''). Kalki semantyczne to wyrazy, w których zapożyczone z języka niemieckiego zostało jedynie znaczenie: ''kij'' (''piętro''), ''pojedynczy'' (''prosty'', ''zwyczajny''), ''przypominać się'' (''odbijać się''), ''skrzydło'' (''fortepian'').