|
'''Faktoring''' – wykup przez podmiot świadczący usługę faktoringu (faktora) nieprzeterminowanych [[Wierzytelność|wierzytelności]] [[Przedsiębiorstwo|przedsiębiorstw]] (faktorantów) należnych im od kontrahentów (odbiorców) z tytułu [[Dostawa|dostaw]] i [[Usługi|usług]] oraz na świadczeniu na ich rzecz dodatkowych usług (np. [[inkaso]] należności, monitoring płatności, prowadzenie rozliczeń, pomoc w ściąganiu przeterminowanych należności).
Przedsiębiorstwo korzystające z faktoringu szybciej otrzymuje środki finansowe wynikające z zawartej transakcji sprzedaży, ponieważ faktor przekazuje mu w formie [[Zadatek|zaliczki]] wcześniej ustalony procent wierzytelności (najczęściej do około 90% wartości faktury). Faktoring pozwala zatem przedsiębiorstwu skrócić cykl rotacji należności, a więc poprawić jego bieżącą [[płynność]]. Ponadto faktoring umożliwia podmiotom gospodarczym ograniczyć [[ryzyko niewypłacalności]] kontrahenta (ryzyko to podejmuje faktor).
Faktoring bywa kojarzony wyłącznie ze sprzedażą wierzytelności ([[Przelew (prawo)|cesją]]), tymczasem łączy on w sobie cechy różnego rodzaju [[Umowa|umów]] i ich elementów, tj. cesji wierzytelności, [[Umowa zlecenia|umowy zlecenia]] czy [[Dyskonto|dyskonta]]. Przedmiotem faktoringu są nieprzeterminowane (istniejące i przyszłe), pieniężne i najczęściej niewymagalne, krótkoterminowe wierzytelności udokumentowane [[Faktura (dokument)|fakturami VAT]], związane z obrotem gospodarczym. Przedmiotem faktoringu są też usługi dodatkowe, zwane czynnościami dodatkowymi o charakterze usługowym, m.in. doradztwo, czynności administracyjne (np. inkaso należności).
== Regulacje prawne ==
Definicję prawną umowy faktoringowej oraz istotę funkcjonowania faktoringu w handlowym obrocie międzynarodowym określa konwencja zawarta 28 maja 1988 r. w Ottawie. Jest to jedyny akt [[Prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]] regulujący kwestie bezpośrednio związane z faktoringiem. Zgodnie z definicją zawartą w tym akcie faktoring jest umową między faktorantem i faktorem, na podstawie której faktorant przenosi na faktora własność wierzytelności wynikających z umowy sprzedaży dóbr (produktów, towarów, usług) klientom. Faktoring nie jest jednak prostym [[Wykup długów|wykupem długów]]. Faktor musi bowiem wykonać co najmniej dwie z następujących czynności: finansowanie dostawcy, prowadzenie rozliczeń związanych z wierzytelnościami, inkaso i windykacja należności, przejęcie ryzyka wypłacalności dłużnika. Wiele krajów, w tym Polska, nie [[Ratyfikacja|ratyfikowało]] tej konwencji, jednak zawarte w niej normy są stosowane. Doprowadziła ona zatem do ujednolicenia rozumienia pojęcia faktoringu.
W przeciwieństwie do [[Kredyt bankowy|kredytu]] i [[leasing]]u umowa faktoringowa jest w polskim prawie [[Umowa nienazwana|umową nienazwaną]]. Podstawą do zawierania umów faktoringowych są przepisy [[Kodeks cywilny|kodeksu cywilnego]] oraz [[Kodeks spółek handlowych|kodeksu spółek handlowych]]. Mimo że w praktyce w faktoringu biorą udział ''de facto'' trzy podmioty, tj. faktor, faktorant (przedsiębiorca sprzedający towar) oraz odbiorca towarów (kontrahent), umowa faktoringowa ma charakter dwustronny. Stronami umowy faktoringu są: faktor oraz faktorant.
Typowym adresatem faktoringu jest przedsiębiorstwo produkcyjne, handlowe lub usługowe, posiadające duże należności, prowadzące sprzedaż z odroczonym terminem płatności. W Polsce usługi faktoringu świadczą głównie [[bank]]i oraz spółki zależne od banków.
== Rodzaje faktoringu ==
W zależności od zakresu oferowanych usług oraz formy płatności wyróżnia się faktoring pełny (właściwy, bez regresu) oraz niepełny (niewłaściwy, z [[Roszczenie regresowe|regresem]]). Faktoring pełny ma miejsce wtedy, gdy faktor przejmuje na siebie całe ryzyko związane z wypłacalnością dłużnika (tzw. funkcja ''del credere'') i sam dochodzi należności w razie nieuregulowania przez niego zobowiązania. Brak takiego zobowiązania oznacza, że zastosowano faktoring niepełny.
W obrocie gospodarczym można się także spotkać z faktoringiem mieszanym, w którym ryzyko jest rozłożone na obie strony. Wówczas ustala się limit odpowiedzialności faktora. W zależności od ustalonej między stronami umowy faktoringu formy płatności występuje faktoring dyskontowy i odsetkowy. W przypadku faktoringu dyskontowego kwota z faktury jest pomniejszana o dyskonto, tj. o opłaty, prowizje oraz [[odsetki]] powybierane z góry przez faktora za cały okres od dnia wykupu przez niego faktury do daty jej płatności. W faktoringu odsetkowym faktorant otrzymuje zaliczkę stanowiącą ok. 80% wartości faktury. Zaliczka ta jest rozliczana dopiero w momencie spłaty należności lub nadejścia terminu jej wymagalności. Odsetki są w tym przypadku naliczane za rzeczywisty czas korzystania z finansowania, zwyczajowo jeden raz w miesiącu.
== Organizacje faktorów ==
Na świecie istnieją dwie międzynarodowe organizacje faktoringowe, które skupiają środowisko faktorów: [[Factors Chain International]] oraz [[International Factors Group]]. W Polsce największe podmioty świadczące usługi faktoringowe są zrzeszone w [[Polski Związkek Faktorów|Polskim Związku Faktorów]].
== Zobacz też ==
{{wikisłownik|faktoring}}
* [[akredytywa]]
== Bibliografia ==
* {{Cytuj|url = http://www.faktoring.pl|tytuł = Polski Związek Faktorów|opublikowany = faktoring.pl|data dostępu = 2015-12-09}}
* ''Rozwój systemu finansowego w Polsce'', edycje z lat 2004-2013, NBP, Warszawa
[[Kategoria:Finanse]]
| 