Przypis: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon
m int., ort.
Linia 1:
'''Przypisy''' – wydzielone fragmenty tekstu w publikacji, powiązane z tekstem głównym za pomocą odsyłaczy. Odnoszą się do poszczególnych wyrazów, zwrotów i fragmentów tekstu głównego. Stanowią uboczny lub pomocniczy nurt rozważań albo wskazują dodatkowe informacje o danym fragmencie utworu.
 
W pracach akademickich oraz naukowych funkcję przypisów bibliograficznych spełnia [[bibliografia załącznikowa]]. Umieszczane są w niej wyłącznie te pozycje, do których istnieją odwołania w tekście. Odwołania te mogą być realizowane w systemie autor-numer (''[[system vancouverski|Vancouver system]]'') albo autor-rok (''[[przypisy harwardzkie|Harvard system]]'')<ref>Wolański 2008: 267-268</ref>.
 
== Przeznaczenie przypisów ==
Linia 21:
== Rodzaje przypisów ==
Ze względu na miejsce ich umieszczenia wyróżnia się:
* przypis dolny – najczęściej spotykana forma przypisu pojawiającego się na tej samej stronie publikacji co treść, do której się odnosi, poniżej pola tekstu ograniczonego separatorem mającym zwykle postać cienkiej, poziomej linii,
* przypis końcowy – tworzony i numerowany niezależnie od przypisów dolnych, mający zazwyczaj charakter dygresji, nieco luźniej związanych z dokumentem niż przypisy dolne i umieszczany na końcu rozdziału, sekcji lub całego dokumentu (publikacji).
Na stronach internetowych przypisy umieszcza się na dole strony, co w zależności od struktury takiej publikacji pozwala na traktowanie ich jako przypisy dolne lub końcowe. Początkowo (w rękopisach i starodrukach) przypisy umieszczane były na zewnętrznych marginesach przy tekście głównym, którego dotyczyły. W epoce maszyny do pisania umieszczanie przypisów na dole strony było bardzo niewygodne – trudno było odgadnąć, kiedy przestać pisać tekst główny i zacząć przypisy. Wtedy wymyślono prostszy w wykonaniu sposób – zbierano wszystkie przypisy i umieszczano je na końcu tekstu. Jednak przypisy końcowe są trudno dostępne dla czytelnika, stąd większość czytelników je pomija. Znacznie łatwiejsze w czytaniu są przypisy dolne.
 
Ze względu na treść i pełnioną funkcję wyróżnia się przypisy:
Linia 29:
* terminologiczne (słownikowe) – ujmujące interpretacje i tłumaczenia użytych zwrotów w językach obcych oraz terminów specjalistycznych, przy czym mogą takie przypisy mieć postać słownikowych prostych lub rozwiniętych, ponadto w publikacjach zawierających słownik takich przypisów nie stosuje się,
* bibliograficzne – podające praktycznie zgodny z odpowiednimi normami<ref>Istotną różnicą pomiędzy opisem bibliograficznym w przypisach bibliograficznych i bibliografii jest to, że w pozycjach tych pierwszych, mających postać przypisów, dolnych imiona lub inicjały umieszcza się przed nazwiskami.</ref> bibliograficzny opis źródeł, a więc dokumentów piśmienniczych (w postaci papierowej i elektronicznej), z których są zaczerpnięte cytaty lub inne dane umieszczone w tekście publikacji, przy czym każda taka pozycja może być poszerzona o komentarz,
* informacyjne – zawierające wskazówki ułatwiające czytelnikowi korzystanie z publikacji, jak np. przez podanie, że zawiera słownik, dodatki, rozwiązania zadań, itd.
Podana klasyfikacja jest zaczerpnięta z pracy Barbary Osuchowskiej (przy czym znaczeniowo i funkcjonalnie przypisy rzeczowe i informacyjne są zbliżone), taką samą podaje Adam Wolański (choć wymienia przypisy słownikowe, a nie terminologiczne), natomiast Robert Chwałowski wymienia trzy rodzaje: rzeczowe, słownikowe (czyli powyższe terminologiczne) oraz bibliograficzne, a nie wskazuje informacyjnych.
 
Za starszą literaturą{{r|p020}} można rozróżniać kilka typów przypisów rzeczowych, jak to:
* źródłowe zwykłe – wskazujące, skąd pochodzi informacja lub gdzie jest zawarty dany pogląd,
* źródłowe rozszerzone – zawierające obok wskazania źródła także poglądy autora, najczęściej w postaci cytatu,
* odsyłające – informujące o danej kwestii i miejscach, gdzie można porównać sąd autora z opiniami innych,
* polemiczne – odnoszące się do polemiki z omówionymi poglądami, gdy wyjaśnia się, dlaczego jeden z wielu sądów na dany temat został wybrany,
* dygresyjne – podające uwagi nie związaneniezwiązane bezpośrednio z tematem i nasuwające się na marginesie zagadnienia.
 
== Zobacz też ==