Republika Genui: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
CommonsDelinker zamienia link do pliku z Italy_1796.jpg na Italy_northern_1796.jpg. Powód: Duplicate: Exact or scaled-down duplicate: [
dr. red., usunięcie powtórzenia
Linia 29:
|dewiza_język =
|dewiza_polski =
|lokalizacja_obraz = Italy northern 1796.jpg|thumb|right|300-px|Państwa w północnych Włoszech w 1796 roku - po lewej Republika Genui
|konstytucja =
|państwo =
Linia 83:
 
== IX-XVII wiek ==
Republika Genui powstała w średniowieczu ([[XI wiek]]). W roku [[1339]] stworzono urząd [[Doża Genui|doży]], na podobieństwo "księcia" Wenecji.
 
W latach [[1421]]-[[1435]] Republika popadła w zależność od Mediolanu, następnie ([[1458]]–[[1461]]) od Francji, ponownie od Mediolanu ([[1464]]–[[1477]] i [[1488]]–[[1499]]), i ponownie od Francji ([[1507]]–[[1522]] i [[1527]]–[[1528]]).
 
Polityk genueński [[Andrea Doria]] uniezależnił (1527–1528) swój kraj od obcych wpływów i ustanowił kadencje doży na dwa lata.
 
W [[1672]] [[Księstwo Sabaudii-Piemontu]] bezskutecznie próbowało zająć Genuę.
 
W roku [[1684]] Francuzi bombardowali miasto [[Genua]]. Od tego momentu Republika starała się utrzymywać ścisłą neutralność, co trwało, aż do roku [[1745]].
 
== [[1700]]–[[1750]] ==
Gdy trwała [[wojna o sukcesję austriacką]] ([[1741]]–[[1748]]), Republika związała się sojuszem z Hiszpanią w [[1745]], ponieważ jej przeciwnik, w konflikcie o granice, [[Królestwo Sardynii]] ([[Księstwo Sabaudii-Piemontu|Sabaudia-Piemont]]) popierał Austrię – wroga Hiszpanii i Francji.
 
We wrześniu 1743 roku w Worms (traktat wormacki) Maria Teresa Habsburg, starając się zyskać wsparcie Królestwa Sardynii, obiecała Karolowi Emanuelowi III markizat Finale, należący do Genui, na co Genua odpowiedziała podpisując z Francją, Hiszpanią i Neapolem traktat sojuszniczy w Aranjuez (1745). Hiszpanie zajęli w 1745 [[Mediolan]], lecz musieli się w 1746 roku wycofać, co oznaczało, ze szala zwycięstwa zaczyna się przechylać na stronę „Austrosardów”. Korsyka wraz z [[Bastia|Bastią]] zostały zdobyte przez brytyjsko-sabaudzką flotę w listopadzie 1745 roku. W 1747 Francuzi przepędzili ich stamtąd i administrowali posiadłościami Genui, jako jej sojusznicy.
 
Otwierając swe porty dla armii burbońskich, Genua wydatnie zwiększała szansę na ich zwycięstwo. W konsekwencji armia genueńska (przeciętnej wartości bojowej i licząca mniej niż 10 000 żołnierzy) dowodzona osobiście przez Gian Francesco Brignole Sale II podążyła za francusko-hiszpańską armią Don Filipa na Austriaków i Piemontczyków, jednak niespecjalnie się wyróżniła, doceniono jednak postępowanie samego dowódcy i uczyniono Gian Francesca Brignole zastępcą głównodowodzącego całej armii burbońskiej. Brignole zdobył dla koalicji kilka twierdz w Piemoncie i Parmie-Piacenzie okupowanej przez Austriaków. Głównie swym zasługom wojennym zawdzięczał Brignole wybór na stanowisko doży 4 marca 1746 roku.
 
Posiadłości Genui – [[Bastia]] i [[Korsyka]] – zostały zdobyte przez brytyjsko-sabaudzka flotę w [[listopad]]zie [[1745]] roku. W [[1747]] Francuzi przepędzili ich stamtąd i administrowali posiadłościami Genui, jako jej sojusznicy.
 
Przy poparciu floty brytyjskiej [[Austria]]cy zdobyli samą stolicę, miasto [[Genua]], [[6 września]] [[1746]] roku. [[5 grudnia]] wybuchła jednak [[rewolta ludowa w Genui (1746)|rewolta ludowa]] przeciwko wojskom Marii Teresy okupującymi miasto i szykanującymi jego mieszkańców.
Linia 109 ⟶ 107:
 
== [[1750]]–[[1797]] ==
W roku [[1752]] wprowadzono reformę monetarną Stary [[skud]] (''scudi'') został zastąpiony [[lir]]em (1 Lira = 20 Denari).
 
W latach siedemdziesiątych założono w Genui deputację Handlu (''Deputazione del Commerzio'').
Linia 119 ⟶ 117:
[[Oświecenie (epoka)|Oświecenie]] nie wywołało wielkiego oddźwięku w Genui, ponieważ postulowane reformy napotkały na opór arystokratyczno-patrycjuszowskiej warstwy rządzącej miastem. Sami członkowie warstw wyższych stali się szybko wolnomyślicielscy, a nawet libertyńscy, lecz reformy nie ruszały z miejsca.
 
Pod koniec XVIII stulecia ekonomia Republiki osłabła. Genua, choć ogłosiła się wolnym portem, nie mogła sprostać konkurencji ze strony [[Livorno]], podobnie jak [[Wenecja]] odczuwała silną konkurencję [[austria]]ckiego [[Triest]]u. Bankierzy jednak nadal użyczali pieniędzy koronowanym głowom. Tylko w latach 1771–1792 bankierzy genueńscy udzieliły pożyczek na zawrotnazawrotną wówczas sumę 100 milionów liwrów.
 
Wyspa [[Korsyka]] buntowała się przeciw władzy Genui w latach: 1729–1732, 1733–1743, 1745–1753, 1755–1769. W [[1735]] roku jej władcą został, na mocy decyzji korsykańskiego Zgromadzenia Narodowego, niemiecki awanturnik [[Teodor I Neuhoff|Theodor von Neuhoff]], rychło jednak obalony. W [[1755]] dowództwo powstańcami objął utalentowany wódz [[Pasquale Paoli]]. Powstania korsykańskie pomagali tłumić; Austriacy (1732), a potem Francuzi (1753). W roku [[1755]] została nawet uchwalona [[Konstytucja Korsyki]], autorstwa Paoliego – najstarsza nowoczesna konstytucja na świecie. W roku [[1768]] Republika sprzedała Korsykę Francji.
 
== Po 1797 ==
Linia 130 ⟶ 128:
Plik:Sudak.jpg|16 wież w [[Sudak]]u na [[Półwysep Krymski|Krymie]], wzniesionych przez Republikę Genui na przełomie XIV i XV wieku
Plik:Flag of Corsica.svg|Flaga Republiki Korsykańskiej (1755-1769)
Plik:Giovanni Giacomo Grimaldi doge di Genoa 1756-1758.jpg|[[Giovanni Giacomo Grimaldi]], doża w latach: 1756-1758
Plik:Pasquale Paoli by W Beckey.jpg|[[Pasquale Paoli]]
Plik:Axel de Fersen 3.jpg|[[Raffaele De Ferrari]] Rodino (1732-1801), doża w latach: [[1787]]-[[1789]]