Powstanie praskie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Powstanie praskie''' ([[język czeski|czes.]] ''Pražské povstání'') – [[powstanie]] ludności [[Praga|Pragi]] przeciw administracji [[III Rzesza|niemieckiej]], stacjonującym w mieście wojskam niemieckim oraz kolaboracyjnemu [[Rząd Richarda Bienerta|rządowi]] i administracji czeskiej trwające od 5 do 89 maja 1945 roku. Powstanie praskie było częścią [[Powstanie majowe ludu czeskiego|powstania majowego ludu czeskiego]]. Powstanie zakończyło się zwycięstwem Czechów i kapitulacją wojsk niemieckich w Pradze.

Żywiołowe starcia ludności z wojskami okupacyjnymi, które rozpoczęły się w Pradze 4 maja, przeobraziły się w dniu następnym w ogólne powstanie kierowane przez [[Komunizm|komunistów]]. W stolicy [[Protektorat Czech i Moraw|Protektoratu Czech i Moraw]] rozgorzały zacięte walki, przy czym już pod koniec 7 maja sytuacja powstańców stała się krytyczna. Mimo budowy około dwóch tysięcy barykad 8 maja czołgi [[Narodowy socjalizm|hitlerowskie]] wtargnęły na ulice śródmieścia Pragi. Wobec takiej sytuacji [[Stawka Najwyższego Naczelnego Dowództwa]] [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]] zażądała od wszystkich wojsk maksymalnego zwiększenia tempa pościgu prowadzonego w ramach [[Operacja praska|operacji praskiej]].

Z godziny na godzinę sytuacja powstańców w Pradze stawała się katastrofalna. Pomocy [[Czesi|Czechom]] udzieliła dywizja [[Rosyjska Armia Wyzwoleńcza|Rosyjskiej Armii Wyzwoleńczej]] (ROA), lecz mimo tego [[Niemcy (naród)|Niemcy]] dławili powstanie błyskawicznie. Opanowali centrum miasta i rozpoczęli represje wobec powstańców i ludności. Do akcji wkroczyły [[Działo samobieżne|działa samobieżne]], [[Miotacz ognia|miotacze ognia]] i SS-mani z pobliskiego poligonu w [[Benešov]]ie tworzący ''[[Kampfgruppe Wallenstein]]''. Jednocześnie czołgi Armii Czerwonej i jej sojuszników zajęły [[Jaroměřice nad Rokytnou]] i [[Igława (miasto)|Igławę]] wieczorem 7 maja. Następnego dnia prawe skrzydło [[1 Front Ukraiński|1 Frontu Ukraińskiego]] wkroczyło na terytorium Czech na głębokość 40 km, zajmując tego samego dnia [[Drezno]]. Wieczorem Niemcy podjęli pertraktacje z powstańcami zakończone podpisaniemkapitulacją układuwojsk niemieckich w Pradze. Na mocy „Protokołu o zawieszeniukapitualcji broniNiemieckich Sił Zbrojnych w Pradze” wojska niemieckie zostały całkowicie rozbrojone. Powstańcy czescy zyskali wszystkie bazujące w Pradze samoloty Luftwafe i zaczęlibroń wycofywaćpancerną wroga. Jednocześnie powstańcy zgodzili się na ochroną przed miejscową ludnością rozbrojonych żołnierzy niemieckich i ich wyjazd w stronę wojsk [[Stany Zjednoczone|amerykańskich]], wkraczających na ziemie czeskie od strony [[Bawaria|Bawarii]]. W nocy 9 maja pierwsze oddziały [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowieckie]] wkroczyły do Pragi. Atak na Pragę z wielu kierunków udaremnił wycofanie się większości sił [[Grupa Armii „Środek”|Grupy Armii „Środek”]]. Strach przed radzieckimi wojskami spowodował dalsze walki i przedzieranie się Niemców przez linie sowieckie do 11 maja. Z milionowej armii feldmarszałka [[Ferdinand Schörner|Schörnera]] do [[Amerykanie|Amerykanów]] dotarło tylko 140 tysięcy.