Sonda lambda: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Skoro policzalne to liczba, nie ilość. Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
sporo zmian m.in dodanie nowego akapitu oraz edycja istniejącego →Szczegółowa budowa i zasada działania: drobne redakcyjne, drobne techniczne |
||
Linia 4:
'''Sonda lambda''' – [[czujnik]] mierzący zawartość [[tlen]]u w [[spaliny|spalinach]], umieszczany w układzie wydechowym [[silnik spalinowy|silnika spalinowego]]. Pozwala to na precyzyjne dozowanie składu [[mieszanka paliwowo-powietrzna|mieszanki paliwowo-powietrznej]]<ref name="sondy lambda">{{cytuj stronę|url=http://www.ngk.de/pl/technika-w-szczegolach/sondy-lambda/|tytuł=Sondy lambda|praca=Strona internetowa NGK|opublikowany=www.ngk.de/pl|język=pl|data dostępu=2012-05-15}}</ref>.
Sondy są wykorzystywane w silnikach benzynowych od 1979 roku,
Na świecie jest 4 głównych producentów sond lambda:
Linia 11:
* [[Denso Corporation|Denso]]
* [[Delphi Corporation|Delphi]]
== Szczegółowa budowa i zasada działania ==
Działanie sondy lambda opiera się na prawie sformułowanym przez [[Walther Hermann Nernst|Walthera Nernsta]] ([[równanie Nernsta]]). Sonda lambda, czyli [[ogniwo galwaniczne]] zbudowane z materiału ceramicznego – [[tlenek cyrkonu(IV)|dwutlenku cyrkonu]], na którym napylone są po obu jego stronach cienkie warstwy [[platyna|platyny]], zostało opracowane pod koniec lat 60. XX wieku w [[Robert Bosch GmbH]] przez dr. Güntera Baumana. Sondę umieszcza się w [[układ wydechowy silnika spalinowego|układzie wydechowym]], tak, że jedna strona urządzenia styka się z gorącymi gazami spalinowymi, osiągającymi w tym miejscu około 300 °C, a druga strona styka się z powietrzem z otoczenia.
Spiek ceramiczny dwutlenku cyrkonu w temperaturze powyżej 300 °C staje się swoistym [[elektrolit]]em zdolnym do przewodnictwa [[jon]]owego. W celu utrzymania odpowiedniej temperatury, niektóre sondy mają [[grzałka|grzałkę]]. Warstwy platyny na jego powierzchni pełnią rolę [[elektroda|elektrod]], przy czym ich [[potencjał elektryczny]] jest funkcją stężenia tlenu w gazach, z którymi się stykają. Im większe jest stężenie tlenu w spalinach, tym niższe napięcie generowane jest na sondzie, i na odwrót. Przy dużej różnicy stężenia tlenu po obu stronach ogniwa generuje ono [[siła elektromotoryczna|siłę elektromotoryczną]] dochodzącą do 1 [[Wolt|V]].
Napięcie generowane przez ogniwo jest przekazywane do modułu sterującego składem mieszanki paliwowo-powietrznej w silniku. Moduł ten dostosowuje na bieżąco skład mieszanki, tak aby w określonych warunkach obciążenia silnika, rodzaju paliwa i warunków atmosferycznych zapewnić jak najdoskonalszą pracę silnika i minimalizować emisję [[tlenek węgla|tlenku węgla]].
== Lokalizacja sondy w układzie spalinowym ==
Sonda lambda montowana w [[układ wydechowy silnika spalinowego|układzie wydechowym]] pojazdu ma mierzyć zawartość tlenu w spalinach, która odzwierciedla efektywność spalania [[mieszanka paliwowo-powietrzna|mieszanki]] paliwowo-powietrznej w cylindrach. Warunkiem poprawnej pracy sondy jest rozgrzanie jej do odpowiedniej temperatury. Sonda jest zwykle wkręcana w gwintowany otwór w układzie wydechowym, umieszczonym zaraz za kolektorem układu wydechowego, a przed katalizatorem. Nowe pojazdy muszą mieć zamontowane czujniki przed i za katalizatorem spalinowym, aby spełniały wymgania monitorowania składu mieszanki w przypadku awarii. Pierwsza sonda analizuje skład spalin i przesyła sygnał do sterownika silnika w celu ustawienia składu mieszanki paliwowo-powietrznej, która natępnie trafia do komory spalania. Druga to, umieszczana za katalizatorem - to sonda diagnostyczna, która kontroluje pracę układu oczyszczania spalin - sygnały przed i po katalizatorze są monitorowane przez sterownik silnika w celu określenia efektywności pracy katalizatora. Odstępstwa od zaprogramowanej charakterystyki pracysą zgłoszane użytkownikowi pojazdu - na przykład poprzez zapalenie wskaźnika w desce rozdzielczej pojazdu.
== Żywotność sondy ==
Uszkodzenia sondy lambda są wywoływane przez wiele czynników zarówno mechanicznych jak i w wyniku procesów chemicznych (jakość tankowanego paliwa). Zwykle żywotność nieogrzewanego czujnika wynosi około 50 000 do 80 000 km. Żywotność czujnika z grzałką zwykle jest znacznie większa i wynosi około 160 000 km. Usterki sondy są zwykle spowodowane gromadzeniem się sadzy na elemencie ceramicznym, powodując zwiększenie czasu odpowiedzi sondy, prowadząc ostatecznie do całkowitej utratę zdolności do pomiaru stężenia tlenu. do przegrzania układu spalania oraz układu wydechowego co w końcowym rezultacie skutkuje na przykład zniszczeniem katalizatora.
== Nazewnictwo ==
| |||