Reumatoidalne zapalenie stawów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 65:
== Patogeneza ==
Choroba zajmuje {{fakt|zwykle stawy mniej obciążone|data=2014-04}} (stawy palców, nadgarstków, łokci). Proces zapalny w pierwszej kolejności dotyczy [[błona maziowa|błony maziowej]] stawów, która ulega pogrubieniu, obrzękowi, czasem przekrwieniu. Zmiany powyższe można obserwować w badaniu [[Ultrasonografia|USG]]. W błonie maziowej powstają następnie nacieki [[limfocytLimfocyty|limfocytów]]ów i komórek [[Komórka plazmatyczna|plazmatycznych]]. Ostatnim etapem zmian chorobowych jest upośledzenie ruchomości stawów wskutek zniekształceń zwiększających odczucia bólowe. Pogrubiona błona powoduje ograniczenie ruchomości stawu. W przebiegu choroby występuje początkowo [[osteopenia]] (później [[osteoporoza]] - szczególnie okołostawowa) oraz [[nadżerka|nadżerki]] nasad kostnych. Poprzez zmniejszenie zakresu ruchomości stawów, dochodzi do zaniku [[mięsień|mięśni]] w okolicy zmienionego chorobowo stawu.
 
== Objawy i przebieg ==
Linia 75:
* międzypaliczkowych bliższych
 
Występuje ból i obrzęk zajętych stawów z ograniczeniem ich ruchomości. Charakterystycznym objawem jest [[sztywność poranna]] stawów, ustępująca stopniowo podczas ruchu. Jest to silny ból stawów oraz ich sztywność i obrzęk, które uniemożliwiają wykonywanie nawet najprostszych czynności, takich jak mycie, ubieranie czy swobodne poruszanie się. Symptom ten powoduje uczucie silnej bolesności przy próbie ściśnięcia dłoni i ograniczenie możliwości ruchu. {{fakt|Długość trwania sztywności zależy od nasilenia procesu zapalnego|data=2014-04}} - może trwać od kilku minut do kilkunastu godzin. Wcześnie dochodzi do zaników mięśni [[mięśnie międzykostne ręki|międzykostnych]], [[mięśnieMięśnie glistowate ręki|glistowatych]] i mięśni [[kłąbKłąb kciuka(człowiek)|kłębu kciuka]]. Maleje siła mięśni, siła i pewność chwytu dłoni. Często występuje zajęcie ścięgien i pochewek ścięgnistych. Uszkodzenie stawu i aparatu więzadłowego powoduje charakterystyczne odgięcie łokciowe (ulnaryzację) palców ręki, podwichnięcie dłoniowe paliczków dalszych, zmiany typu "łabędziej szyjki" i "palca butonierkowego", może dojść do przeprostów. Powikłaniem może być również powstanie [[Torbiel Bakera|torbieli Bakera]].
 
Ważnym objawem reumatoidalnego zapalenia stawów są [[Guzek reumatoidalny|guzki reumatoidalne]], czyli twarde, niebolesne zgrubienia, występujące najczęściej w tkance podskórne, które mogą też pojawić się w narządach wewnętrznych, jak płuca, serce czy nerki. Charakterystyczne dla RZS w zaawansowanych stadiach rozwoju są dystrofie mięśniowe. Dochodzi wtedy także do deformacji stawów międzypaliczkowych, wysięków w stawach łokciowych, uszkodzenia stawów biodrowych, rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych. Skóra w miejscach dotkniętych zmianami chorobowymi jest chłodna, wilgotna i ścieńczała.
 
== Rozpoznanie ==
Linia 195:
* '''łagodzące ból i objawy zapalne'''.
 
Pierwszymi skutecznymi lekami zastosowanymi w leczeniu były [[sole złota]]. W przypadku powodzenia w leczeniu było możliwe uzyskanie remisji. W razie objawów nietolerancji i uczulenia podawano kortykosteroidy, z kwasem acetylosalicylowym lub [[Niesteroidowe leki przeciwzapalne|NLPZ]]. [[Kortykosteroidy]] oraz NLPZ nie hamowały jednak postępu choroby, natomiast sprawdzały się w leczeniu objawowym. [[Niesteroidowe leki przeciwzapalne]], jak [[diklofenak]] czy [[celekoksyb]] skutecznie łagodzą dolegliwości bólowe i objawy zapalenia w RZS. Ich korzystne działanie wiąże się z hamowaniem cyklooksygenazy 2 ([[COX–2]]), pośredniczącej w wytwarzaniu [[prostaglandyny|prostaglandyn]] uczestniczących w procesach zapalnych i wytwarzaniu bodźców bólowych. Należy pamiętać o przeciwwskazaniach do ich stosowania.
 
Glikokortykosteroidy (GKS) – syntetyczne odpowiedniki naturalnie występujących hormonów wytwarzanych przez nadnercza – również wykazują silne działanie przeciwzapalne i immunosupresyjne. GKS hamują aktywność enzymu fosfolipazy A2, przez co uniemożliwiają uwalnianie [[kwas arachidonowy|kwasu arachidonowego]] z błon komórkowych. W efekcie kwas arachidonowy nie jest przekształcany do mediatorów zapalenia (PG), a w konsekwencji proces zapalny zostaje zahamowany. Glikokortykosteroidy działają też immunosupresyjnie poprzez zmniejszanie aktywności i liczby limfocytów. Preparaty podawane są doustnie w małych dawkach lub maksymalnie co 3 miesiące w postaci wstrzyknięć dostawowych.