Grupa nitrowa: Różnice pomiędzy wersjami

'''Grupa nitrowa''' − [[grupa funkcyjna]] [[ZwiązekZwiązki organicznyorganiczne|związków organicznych]] o wzorze ogólnym -NO−NO₂, składająca się z jednego [[atom]]u [[azot]]u i dwóch atomów [[tlen]]u przyłączonych do azotu. Związki zawierające grupę nitrową to ''[[nitrozwiązki]]'' lub ''związki nitrowe''.

Grupa NO₂ w związkach nitrowych przyłączona jest do atomu [[węgiel (pierwiastek)|węgla]] reszty organicznej, w odróżnieniu od [[estry|estrów]] [[azotany|azotanowych]], w których przyłączona jest do atomu tlenu (R-O-NOR−O−NO₂). Atom azotu grupy nitrowej jest więc na formalnym [[stopień utlenienia|stopniu utlenienia]] +3III, natomiast w estrach azotanowych na +5V.

Przykłady [[Nitrozwiązki|związkówPrzykładyzwiązków nitrowych]]:

* [[nitrometan]] -– CH₃NO₂

* [[nitrobenzen]] -– [[grupa fenylowa|PhNO]]₂

Z kolei silne spolaryzowanie wiązania C-NC−N powoduje stosunkowo niską energię tego wiązania, stąd związki nitrowe dość łatwo odszczepiają cząsteczkę dwutlenku azotu (NO₂) z utworzeniem [[karboanion]]u lub rodnika karbonylowego. Zjawisko to jest wykorzystywane w chemii organicznej do generowania karboanionów i rodników karbonylowych ''[[in- situ]]''. Związki nitrowe wykorzystuje się też powszechnie w reakcjach [[polimeryzacja|polimeryzacji]] jako inicjatory.

Dwutlenek azotu jest inhibitorem [[Enzymy|enzymu]] odpowiedzialnego za kontrolę stężenia [[adrenalina|adrenaliny]]. Związki nitrowe zdolne dostarczyć organizmowi duże ilości dwutlenku azotu w krótkim czasie, tzw. [[nitraty]], są stosowane w medycynie jak środek zapobiegający lub zmniejszający dolegliwości [[choroba niedokrwienna serca|dławicowe]].