Góry Kaskadowe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ortografia, logika, interpunkcja, styl, tautologie (linie kolejowe ...Railway) To prawie jak Siostry Sisters w 'Kabareciku' O. Lipińskiej. Miodzio!
Lubicz (dyskusja | edycje)
m lit., WP:SK+mSK+ToS, przeniesienie refów na koniec, drobne techniczne
Linia 1:
{{Pasmo górskie infobox
| Nazwa = Góry Kaskadowe
| Inne nazwy = Cascade Mountains (w Kanadzie), <br>The Cascades
| Zdjęcie = Mount Rainier 5839.JPG
| Opis zdjęcia = Mount Rainier
| Szczyt = [[Mount Rainier (stratowulkan)|Mount Rainier]] – 4392 m n.p.m.
| Długość = 1100<ref name={{r|eb/>}}
| Powierzchnia = 150 000
| Pasmo = [[Kordyliery]]
Linia 16:
}}
[[Plik:Cascade Pass trail-200px.jpg|thumb|Góry Kaskadowe]]
'''Góry Kaskadowe''' ([[Język angielski|ang.]] ''Cascade Range'', [[Język francuski|fr.]] ''Chaîne des Cascades'') – pasmo górskie w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]], wchodzące w skład [[Kordyliery|Kordylierów]]. Najwyższymi szczytami pasma są [[Mount Rainier (stratowulkan)|Mount Rainier]]<ref name={{r|eb/>}} – 4392 m n.p.m. i [[Mount Shasta (wulkan)|Mount Shasta]] – 4317 m n.p.m. Inne wybitne szczyty to Mount Adams (3751 m n.p.m.) w stanie Washington i [[Mount Hood]] (3426 m n.p.m.) oraz [[Trzy Siostry (Oregon)|Trzy Siostry]] w [[Oregon]]ie. Główną rzeką jest [[Kolumbia (rzeka)|Kolumbia]], głównym miastem [[Seattle]].
 
== Historia odkryć ==
Pierwszym Europejczykiem, który dotarł do Gór Kaskadowych był [[Manuel Quimper]]. Peruwiański (o hiszpańskich korzeniach) kartograf i odkrywca, który w 1790 roku dotarł na północno-zachodnie wybrzeże Ameryki. Opublikował on pierwsze rysunki tych gór. Jednak nazwy, które nadał nie zostały przyjęte<ref>{{cytuj stronęr|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcanoes_quimper_1790.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes - Volcanoes and History|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>. Wiele obecnych nazw szczytów pochodzi od holenderskiego podróżnika i odkrywcy pływającego w służbie brytyjskiej [[George Vancouver|George'a Vancouvera]]. W latach 1791-1795 badał pacyficzne wybrzeża Ameryki Północnej wzdłuż Oregonu, Waszyngtonu i Kolumbii Brytyjskiej<ref name=usgs>{{cytuj stronęr|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcano_names.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes Volcano Names|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>. Pierwszym odkrytym i nazwanym szczytem w dniu 30 kwietnia 1791 roku był [[Mount Baker]]. Nazwa pochodziła od nazwiska trzeciego oficera w ekspedycji kapitana Vancouvera, Josepha Bakera<ref name={{r|usgs/>}}. Najwyższy szczyt łańcucha – [[Mount Rainier (stratowulkan)|Mount Rainier]], otrzymał nazwę w maju 1792 roku, którą Vancouver chciał uhonorować swojego przyjaciela admirała Petera Rainiera. Ponadto w październiku 1792 roku odkryto i nazwano [[Mount Hood]], od nazwiska brytyjskiego admirała, lorda Samuela Hooda. W tym samym okresie wulkan [[Mount St. Helens|St. Helens]] nazwano dla uczczenia brytyjskiego dyplomaty [[Alleyne Fitzherbert]]a (1753–1839), który nosił tytuł barona St. Helens<ref name={{r|usgs/>}}. [[Ekspedycja Lewisa i Clarka]] w czasie podróży rzeką [[Kolumbia (rzeka)|Kolumbia]] w 1806 roku opisała górę [[Mount Jefferson]], której nazwa pochodziła od inicjatora ekspedycji, trzeciego prezydenta Stanów Zjednoczonych, [[Thomas Jefferson|Thomasa Jeffersona]]<ref name={{r|usgs/>}}.
 
== Położenie ==
Góry rozciągają się od rzeki [[Fraser (rzeka)|Fraser]] w [[Kolumbia Brytyjska|Kolumbii Brytyjskiej]] w [[Kanada|Kanadzie]] do [[Lassen Peak]] w [[Kalifornia|Kalifornii]]<ref name=eb>{{cytuj stronęr|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/97772/Cascade-Range|tytuł=Cascade Range |opublikowany=Encyclopaedia Britannica|data=2014-9-9|data dostępu=2015-01-06|język=eneb}}</ref>. Posiadają liczne wygasłe wulkany, ale dwa spośród nich są czynne i wybuchały w ciągu ostatniego stulecia – [[Mount St. Helens]] (południowo-zachodnia część stanu [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]] wybuchł w 1980 roku, powodując znaczne straty. [[Lassen Peak]] w północnej [[Kalifornia|Kalifornii]] wybuchł po raz ostatni w 1921 roku. Mount St. Helens wybuchał ponownie w latach 2004-2008<ref>{{cytuj stronęr|url=http://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/st_helens/st_helens_geo_hist_100.html|tytuł=2004- 2008 Renewed Volcanic Activity|opublikowany= U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>.
 
Góry Kaskadowe są zaporazaporą dla zachodnich wiatrów niosących znad [[Ocean Spokojny|Pacyfiku]] masy wilgotnego powietrza, co powoduje znaczne ilości opadów deszczu. Spływające z gór rwące potoki stworzyły głębokie doliny gęsto porośnięte drzewami szpilkowymi i paprociami.
 
Przez pasmo Gór Kaskadowych przebija się wiele tuneli kolejowych. [[Tunel Gór Kaskadowych]] (ang. ''Cascade Tunnel'') to jest najdłuższym tunelem na zachodniej półkuli. Przecina na długości 12,54&nbsp;km granitowe grzbiety górskie w hrabstwach Chelan i King stanu Washington. Zbudowany został w roku 1929 przez przedsiębiorstwo Great Northern Railway. Koszt budowy wyniósł 25 milionów dolarów.
 
== Główne szczyty ==
Szczytami Gór Kaskadowych przekraczającymi wysokość 2500 m n.p.m. są<ref>{{cytuj stronę r| url= http://peakbagger.com/range.aspx?rid=125 | tytuł = Cascade Range |opublikowany= Peakbagger.com |data dostępu=2016-02-25|język=en}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = http://www.summitpost.org/cascade-volcanoes/170905 | tytuł = Cascade Volcanoes | opublikowany = SummitPost.org | data dostępu=2016-02-25|język=en}}</ref>.
 
* [[Mount Rainier (stratowulkan)|Mount Rainier]] - 4392 m n.p.m., w stanie [[Waszyngton (stan)|Waszyngton]]
* [[Mount Shasta (wulkan)|Mount Shasta]] - 4317 m n.p.m., [[Kalifornia]]
* [[Shastina]] - 3758 m n.p.m., Kalifornia
* [[Mount Adams]] - 3742 m n.p.m., Waszyngton
* [[Mount Hood]] - 3426 m n.p.m., [[Oregon]]
* [[Mount Baker]] - 3286 m n.p.m., Waszyngton
* [[Glacier Peak]] - 3213 m n.p.m., Waszyngton
* [[Mount Jefferson]] - 3199 m n.p.m., Oregon
* [[Lassen Peak]] - 3189 m n.p.m., Kalifornia
* [[Trzy Siostry (Oregon)|Three Sisters]] - 3157 m n.p.m., Oregon
* [[Mount McLoughlin]] - 2894 m n.p.m., Oregon
* [[Silverthrone Caldera]] - 2865 m n.p.m., [[Kolumbia Brytyjska]]
* [[Mount Tehama]] - 2815 m n.p.m., Kalifornia
* Mount Thielsen - 2799 m n.p.m. Oregon
* [[Mount Bachelor]] - 2764 m n.p.m., Oregon
* [[Mount Scott]] - 2722 m n.p.m., Oregon
* [[Mount Garibaldi]] - 2678 m n.p.m., Kolumbia Brytyjska
* [[Diamond Peak]] - 2665 m n.p.m., Oregon
* [[Mount Meager]] - 2645 m n.p.m., Kolumbia Brytyjska
* [[Chaos Crags]] - 2592 m n.p.m., Kalifornia
* [[Mount Bailey]] - 2551 m n.p.m., Oregon
* [[Mount St. Helens]] - 2549 m n.p.m., Waszyngton
* [[Howlock Mountain]] - 2545 m n.p.m., Oregon
* [[Aspen Butte]] - 2502 m n.p.m., Oregon
 
{{== Przypisy}} ==
{{Przypisy-lista|
<ref name="2004 2008 Renewed Volcanic">{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/volcanoes/st_helens/st_helens_geo_hist_100.html|tytuł=2004-2008 Renewed Volcanic Activity|opublikowany=U.S. Department of the Interior, U.S. Geological Survey|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>
<ref name="Cascade Range">{{cytuj stronę|url=http://peakbagger.com/range.aspx?rid=125|tytuł=Cascade Range|opublikowany=Peakbagger.com|data dostępu=2016-02-25|język=en}}</ref>
<ref name="Cascade Range Volcanoes Volcanoes">{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcanoes_quimper_1790.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes – Volcanoes and History|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>
<ref name="Cascade Volcanoes">{{cytuj stronę|url=http://www.summitpost.org/cascade-volcanoes/170905|tytuł=Cascade Volcanoes|opublikowany=SummitPost.org|data dostępu=2016-02-25|język=en}}</ref>
<ref name="eb">{{cytuj stronę|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/97772/Cascade-Range|tytuł=Cascade Range|opublikowany=Encyclopaedia Britannica|data=2014-9-9|data dostępu=2015-01-06|język=en}}</ref>
<ref name="usgs">{{cytuj stronę|url=http://volcanoes.usgs.gov/observatories/cvo/Historical/volcano_names.shtml|tytuł=Cascade Range Volcanoes Volcano Names|opublikowany=U.S. Department of the Interior U.S. Geological Survey|data dostępu=2014-01-08|język=en}}</ref>
}}
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{SORTUJ:Kaskadowe}}
[[Kategoria:Góry Kolumbii Brytyjskiej]]