Sekunda przestępna: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
źródła/przypisy |
||
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2017-07}}
[[Plik:Leap second.svg|thumb|200px]]
'''Sekunda przestępna''', nazywana też '''sekundą skokową''' – dodatkowa [[sekunda]] dodawana czasem (zwykle w czerwcu lub w grudniu) w celu zsynchronizowania [[Uniwersalny czas koordynowany|uniwersalnego czasu koordynowanego]] ze średnim [[czas słoneczny|czasem słonecznym]]. Daty dodawania sekund przestępnych w celu zsynchronizowania doby z opóźniającym się ruchem obrotowym [[Ziemia|Ziemi]] na podstawie obserwacji astronomicznych określa Międzynarodowa Służba Ruchu Obrotowego Ziemi i Systemów Odniesienia ([[IERS]], [[język angielski|ang.]] ''International Earth Rotation and Reference Systems Service''). Ostatnia, 37., sekunda przestępna została dodana w dniu 31 grudnia 2016, o godzinie 23:59:60 UTC.
{{fakt|Konieczność dodawania sekund przestępnych jest spowodowana niewystarczającą dokładnością wyznaczenia w latach 50. XX wieku długości doby słonecznej i wynikającej stąd długości sekundy, zmianami okresu obrotu Ziemi z powodu nieprzewidywalnych czynników, takich jak ruchy masy we wnętrzu Ziemi, oraz stałym spowalnianiem prędkości obrotu Ziemi wywołanym tarciem mas ziemi i wody w trakcie [[pływy morskie|pływów]].}}
{|class="wikitable" style="float:right; margin-left:15px;"
Linia 30 ⟶ 31:
# (+31s) 30 czerwca 1997
# (+32s) 31 grudnia 1998
# (+33s) 31 grudnia 2005<ref>Biuletyn IERS C 43 z dnia 4 lipca 2005 r., ftp://hpiers.obspm.fr/iers/bul/bulc/bulletinc.30</ref>
# (+34s) 31 grudnia 2008<ref>Biuletyn IERS C 43 z dnia 4 lipca 2008 r., ftp://hpiers.obspm.fr/iers/bul/bulc/bulletinc.36</ref>
# (+35s) 30 czerwca 2012<ref>Biuletyn IERS C 43 z dnia 5 stycznia 2012 r., ftp://hpiers.obspm.fr/iers/bul/bulc/bulletinc.43</ref>
Linia 46 ⟶ 47:
[[Plik:Leapsecond.ut1-utc.svg|thumb|left|350x350px|Różnica między UT1, odpowiadającemu obrotowi Ziemi i UTC, wskazywanym przez dokładne zegary. Opadająca linia oznacza narastanie opóźnienia ruchu obrotowego Ziemi w stosunku do uniwersalnego czasu koordynowanego. Miejsca skokowego wzrostu odpowiadają korektom czasu UT1 przez dodanie przestępnych sekund.]]
Sekunda przestępna jest dodawana równocześnie na całym świecie, jak dotychczas na końcu ostatniego dnia czerwca lub grudnia czasu UTC, choć możliwe jest to także na koniec innych miesięcy. Oznacza to, że
Systemy rozpowszechniające dokładne sygnały czasu (np. [[DCF77]]<ref>{{Cytuj stronę | url = http://www.ptb.de/cms/ptb/fachabteilungen/abt4/fb-44/ag-442/verbreitung-der-gesetzlichen-zeit/dcf77/zeitcode.html | tytuł = DCF77 Zeitkode | opublikowany = PTB | język = de | data dostępu = 2017-07-31}}</ref>, [[Network Time Protocol|NTP]], [[Precision Time Protocol|PTP]], [[IRIGB]]) przewidują w swoich protokołach miejsce na informację o sekundzie przestępnej.
{{fakt|Ziemia obraca się wolniej niż w momencie synchronizacji zegarów z obrotem Ziemi w 1958 roku. Najwolniej Ziemia obracała się w połowie lat 90. Po roku 2000 obraca się szybciej niż w latach 90. XX wieku.}}
{{clear}}
| |||