Andreas Papandreu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Linki zewnętrzne: drobne redakcyjne |
rozbudowa, uźródłowienie |
||
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Andreas Papandreu
|grafika =
|opis grafiki = Andreas Papandreu
|data urodzenia = 5 lutego 1919
|miejsce urodzenia = [[Chios]]
|data śmierci = 23 czerwca 1996
|miejsce śmierci = [[
|funkcja = [[premierzy Grecji|Premier Grecji]]
|partia = [[Ogólnogrecki Ruch Socjalistyczny|PASOK]]
|od = 21 października 1981
|do = 2 lipca 1989
|poprzednik = [[Jeorjos Ralis]]
|następca = [[Dzanis Dzanetakis]]
|2
|2
|2
|2
|2 poprzednik = [[Konstandinos Mitsotakis]]
|
|
|commons =
|quote =
}}
'''Andreas Jeorjos Papandreu''',
== Życiorys ==
Urodził się jako syn [[Jeorjos Papandreu|Jeorjosa Papandreu]]{{r|rul}} i Sofii Mineyko, córki polskiego inżyniera i [[Powstanie styczniowe|powstańca styczniowego]] [[Zygmunt Mineyko|Zygmunta Mineyki]]{{r|il}}. Od 1937 studiował prawo na [[Uniwersytet Narodowy im. Kapodistriasa w Atenach|Uniwersytecie Narodowym im. Kapodistriasa w Atenach]]{{r|apf}}. Związany ze środowiskami trockistów, w 1939 w okresie dyktatury [[Joanis Metaksas|Joanisa Metaksasa]] został na krótko uwięziony. Po zwolnieniu wyemigrował w 1940 do [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]{{r|rul|br}}. Służył w [[United States Navy]], a w 1944 otrzymał obywatelstwo amerykańskie{{r|br}}. Magisterium (1942) i doktorat (1943) z zakresu ekonomii uzyskał na [[Uniwersytet Harvarda|Uniwersytecie Harvarda]]. Pracował jako nauczyciel akademicki na tej uczelni, później również m.in. na [[University of Minnesota]], [[Northwestern University]] i [[Uniwersytet Kalifornijski w Berkeley|Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley]], gdzie w drugiej połowie lat 50. pełnił funkcję dziekana wydziału ekonomii{{r|apf}}.
W 1959 powrócił do Grecji, gdzie kierował rządowym programem badawczym i ateńskim centrum badań ekonomicznych, pełnił też funkcję doradcy w [[Bank Grecji|Banku Grecji]]{{r|pas}}. W 1963 Jeorjos Papandreu objął urząd premiera. W 1964 Andreas Papandreu zrzekł się amerykańskiego obywatelstwa, w tym samym roku został wybrany do greckiego parlamentu z ramienia centrowego ugrupowania kierowanego przez ojca{{r|rul}}. Był ministrem w urzędzie premiera (1964) i wiceministrem do spraw koordynacji (1964–1965){{r|apf}}. W 1967, po przewrocie wojskowym i przejęciu władzy przez [[Junta czarnych pułkowników|juntę czarnych pułkowników]], był więziony przez osiem miesięcy. Po zwolnieniu udał się na emigrację{{r|br}}. Był profesorem ekonomii na [[Uniwersytet w Sztokholmie|Uniwersytecie w Sztokholmie]] (1968–1969) i na [[York University]] (1969–1974){{r|apf}}. Na emigracji założył i przewodniczył opozycyjnemu Ogólnogreckiemu Ruchowi Wyzwolenia{{r|apf}}.
Po upadku dyktatury w 1974 powołał w Grecji [[Ogólnogrecki Ruch Socjalistyczny|Panhelleński Ruch Socjalistyczny]]{{r|rul}}. Również w 1974 został wybrany do [[Parlament Grecji|Parlamentu Grecji]]. Z powodzeniem ubiegał się od tego czasu o reelekcję w 1977, 1981, 1985, czerwcu 1989, listopadzie 1989, 1990 i 1993{{r|hp}}. Mandat deputowanego i funkcję przewodniczącego PASOK-u wykonywał do czasu swojej śmierci w 1996{{r|hp|zar}}.
W 1981 kierowany przez niego PASOK wygrał wybory, w październiku tegoż roku Andreas Papandreu objął urząd premiera. Utrzymał go również po wyborach z 1985 i sprawował do lipca 1989{{r|zar}}. Był jednocześnie ministrem obrony (1981–1986) oraz ministrem do spraw północnej Grecji (1981–1985){{r|rul}}. W trakcie urzędowania wycofał się z głoszonego w kampanii wyborczej postulatu opuszczenia przez Grecję [[NATO]]{{r|br}}. Po odejściu ze stanowiska został oskarżony o korupcję w związku ze skandalem finansowym, jednak w 1992 został uniewinniony od stawianych mu zarzutów{{r|rul|br}}. W październiku 1993, po ponownym zwycięstwie socjalistów, powrócił na stanowisko premiera. Zrezygnował z tej funkcji w styczniu 1996 z powodów zdrowotnych{{r|rul}}, zmarł kilka miesięcy później.
Był trzykrotnie żonaty; dwa pierwsze związki z Christiną Rasią i Margaritą Chant zakończyły się rozwodami. Jego trzecią żoną została Dimitra Liani. Z drugiego małżeństwa miał trzech synów (w tym polityka [[Jorgos Papandreu|Jorgosa Papandreu]]) i córkę. Miał również córkę ze związku ze szwedzką prezenterką telewizyjną Ragną Nyblom{{r|rep|pro}}. Był wyróżniony doktoratami honoris causa m.in. przez York University, [[Uniwersytet Humboldtów w Berlinie]], [[Uniwersytet Jagielloński]] i [[Uniwersytet Boloński]]{{r|apf}}.
{{Przypisy|2|przypisy=
<ref name="apf">{{Cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20030813033705/http://www.agp.gr:80/english/agp/biography.stm|tytuł=Biography: Goals of APF|opublikowany=agp.gr|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="rul">{{Cytuj stronę|url=https://www.rulers.org/indexp1.html#papana|tytuł=Papandreou, Andreas (Georgiou)|opublikowany=rulers.org|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="il">{{Cytuj stronę|url=http://pages.interlog.com/~mineykok/zdrada.html|autor=Jerzy Zdrada|tytuł=Zygmunt Mineyko (1840–1925) and George Papandreou as family in Greece|data=9 października 1999|opublikowany=interlog.com|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="br">{{Cytuj stronę|url=https://www.britannica.com/biography/Andreas-Papandreou|tytuł=Andreas Papandreou|opublikowany=britannica.com|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="rep">{{Cytuj stronę|url=http://greece.greekreporter.com/2014/06/23/remembering-andreas-papandreou-18-years-later/|tytuł=Remembering Andreas Papandreou, 18 Years Later|data=23 czerwca 2014|opublikowany=greekreporter.com|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="pro">{{Cytuj stronę|url=http://en.protothema.gr/margaret-papandreou-reveals-her-secrets-as-greeces-first-lady-in-tell-all-biography-pics-vid/|tytuł=Margaret Papandreou reveals her secrets as Greece’s first lady in tell-all book|data=3 listopada 2015|opublikowany=protothema.gr|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="pas">{{Cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20031227155523/http://www.pasok.gr/gr/menu/idritis/bio.html|tytuł=ΑΝΔΡΕΑΣ Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ|opublikowany=pasok.gr|data dostępu=2017-09-02|język=el}}</ref>
<ref name="zar">{{Cytuj stronę|url=http://zarate.eu/greece.htm|tytuł=Leaders of Greece|opublikowany=zarate.eu|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
<ref name="hp">{{Cytuj stronę|url=http://www.hellenicparliament.gr/en/Vouleftes/Diatelesantes-Vouleftes-Apo-Ti-Metapolitefsi-Os-Simera/?MpId=c6eefa0d-c061-4892-b9f2-789ab10c292c|tytuł=Papandreou Andreas|opublikowany=hellenicparliament.gr|data dostępu=2017-09-02|język=en}}</ref>
}}
{{Premierzy Grecji}}
Linia 37 ⟶ 53:
{{SORTUJ:Papandreu, Andreas}}
[[Kategoria:Greccy ekonomiści]]
[[Kategoria:Greccy ministrowie]]
[[Kategoria:Politycy Panhelleńskiego Ruchu Socjalistycznego]]
[[Kategoria:Posłowie do Parlamentu Grecji (od 1974)]]▼
[[Kategoria:Premierzy Grecji]]
[[Kategoria:
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]]▼
[[Kategoria:Urodzeni w 1919]]
[[Kategoria:Zmarli w 1996]]
▲[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Zasługi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]]
▲[[Kategoria:Posłowie do Parlamentu Grecji (od 1974)]]
| |||