|
'''Rewizjonizm''' ([[łacina|łac.]] ''revisio'' – ponowne widzenie) – dążenie do zmiany określonego stanu rzeczy, poglądów. Ponowne rozpatrywanie ustalonych wniosków, ocenianie faktów według innych kryteriów. Rewizjonizm danego zagadnienia następuje po pewnym czasie (najczęściej jedno lub więcej pokoleń).
* Użycie pojęcia ''rewizjonizm'' w odniesieniu do programu politycznego jest w zasadzie neutralne, jego ocena zależy od politycznego punktu widzenia w danym kontekście. Np. rewizjonizm syjonistyczny -– prawicowy nurt ruchu [[syjonizm|syjonistycznego]], którego twórcą był [[Ze’ew Żabotyński|Władymir Żabotyński]].
* ''Rewizjonizm'' w ruchu robotniczym to kierunek ideologiczny powstały w [[XIX wiek]]u. Jego teoretykiem był [[Eduard Bernstein]]. Postulował zmianę podejścia do zasad [[Materializm dialektyczny|marksizmu]] – w istocie kwestionował jego główne idee: [[socjalizm rewolucyjny|rewolucję społeczną]] oraz [[dyktatura proletariatu|dyktaturę proletariatu]]. Dał w zasadzie początek [[socjaldemokracja|socjaldemokracji]]. To kierunek odrzucający marksistowską teorię walki klas i rewolucyjnego obalenia kapitalizmu na rzecz jego stopniowych przemian na drodze demokratycznych reform, czyli [[reformizm]]u.
* W propagandzie komunistycznej ''rewizjonizm'' był zarzutem najczęściej wysuwanym wobec wszelkich odchyleń od aktualnie obowiązującej oficjalnej linii rządzącej partii. Na przykład mianem ''rewizjonistów'' określano dysydentów w łonie [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]]; osobliwe natężenie użycia tego słowa miało miejsce w latach [[1967]]-–[[1968]]; zob. także "„[[natolińczycy|Chamy i Żydy]]"”.
* Rewizjonizm w stosunkach międzynarodowych oznacza dążenie do zmiany obecnej sytuacji międzynarodowej, ponownego zawarcia umów między państwami na innych warunkach. Szczególnie dotyczy to umów pokojowych i terytorialnych. W praktyce jest eufemizmem stosowanym dla [[rewanżyzm]]u (np. rewizjonizm [[Niemcy|niemiecki]] po [[I wojna światowa|pierwszejI wojnie światowej]]).
* Rewizjonizm w historiografii oznacza pogląd, tezę, spojrzenie na pewne zagadnienie, radykalnie odbiegające od ogólnie przyjętych. Jeśli w wyniku naukowej dyskusji prezentowane "rewizjonistyczne"„rewizjonistyczne” poglądy przyjęte zostaną przez większość badaczy następuje zmiana przyjętego paradygmatu.
* Termin "rewizjonizm„rewizjonizm historyczny"historyczny” jest również wykorzystywany często (przez zwolenników) dla twierdzenia, że przyjęta powszechnie wersja holocaustu jest albo w dużym stopniu przesadzona, albo jest całkowitym fałszerstwem. Przeciwnicy używają raczej określenia negacjonizm, rewizjonizm polityczny, lub [[Kłamstwo oświęcimskie]]. Kluczowym punktem sporu o nazewnictwo jest określenie czy '''negacjonizm'''/'''rewizjonizm''' (w kontekście [[Holocaust]]u) jest stanowiskiem naukowym, czego – jak dotąd bezskutecznie – domagają się jego zwolennicy. Krytycy zaś zaliczają go do [[teoria spiskowa|spiskowych teorii dziejów]].<br />Rewizjonizm Holocaustu należy do szerszego '''nurtu rewizjonistycznego''', który zmierza do zrelatywizowania odpowiedzialności za II wojnę światową i do przedstawienia innego obrazu tego konfliktu. W myśl opinii rewizjonistów należy jakoby umniejszyć winę Niemiec i ich sojuszników, a szereg zbrodni i nadużyć przypisać Aliantom Zachodnim, Związkowi Radzieckiemu i Polsce. Do autorów, którzy prezentują takie stanowisko należy brytyjski publicysta [[David Irving]], a także znany z błyskotliwie spisanych wspomnień belgijski generał Waffen SS, kolaborujący z III Rzeszą, [[Léon Degrelle]]. Tezy te rozpowszechniane są również w Polsce, za pomocą przekładów książek i artykułów. Opinie swoje rewizjoniści przedstawiają jako rzekomo oczywiste fakty, a zawodowych historyków oskarżają o tzw. konformizm wobec demokracji zachodnich. Sami zaliczają się do tzw. nurtu nonkonformistycznego.
* Rewizjonizm [[Zbrodnia katyńska|Katynia]] (tzw. '''"Kłamstwo„Kłamstwo Katyńskie"Katyńskie”''') jest stosunkowo popularny w Rosji. Jednym z takich rewizjonistów jest [[Jurij Muchin]], który twierdzi, że dokumenty, potwierdzające odpowiedzialność [[NKWD]] za zbrodnię katyńską, zostały sfałszowane przez [[Michaił Gorbaczow|Michaiła Gorbaczowa]] i [[Aleksandr Nikołajewicz Jakowlew|Aleksandra Nikołajewicza Jakowlewa]]. Inny publicysta [[Władysław Szwed]] w książce ''"Tajemnice„Tajemnice Katynia"Katynia”'' kwestionuje liczbę ofiar zbrodni i głosi, że polscy oficerowie nie zginęli w Katyniu, a żyli na Syberii. Rosyjski rewizjonizm krytykuje oficjalną wersję katyńskiej tragedii jako ''"ideologiczne„ideologiczne przygotowanie do wymuszenia na Rosji miliardowych rekompensat za zabicie polskich oficerów"oficerów”''.
* W literaturze mianem '''rewizjonizmu''' określa się czasem inne niż tradycyjne przedstawienie znanych postaci (np. w powieści [[Kiriłł Jeśkow|Kiriłła Jeśkowa]] "Ostatni„Ostatni Władca Pierścieni"Pierścienia”, gdzie inaczej niż we "Władcy„Władcy Pierścieni"Pierścieni” [[John Ronald Reuel Tolkien|J. R. R. Tolkiena]] pozytywną stroną jest [[Mordor]]).
{{Kontrola autorytatywna}}
| 