Szwa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
→‎Bibliografia: drobne merytoryczne - dźwięk szwa nie występuje w tej gwarze, został pomylony ze zwężonym wariantem samogłoski e w kierunku do y, wymawianym jako ė/yͤ lub y. W podanym źródle autor nie nazywa wspominanego zjawiska szwą.
Linia 7:
| sound = Mid-central vowel.ogg
}}
W [[językoznawstwo|językoznawstwie]], zwłaszcza w [[fonetyka|fonetyce]] i [[fonologia|fonologii]], '''szwa''' odnosi się do samogłoski średnio centralnej (zaokrąglonej lub niezaokrąglonej) znajdującej się w środku [[diagram samogłosek|diagramu samogłoskowego]], oznaczaną w [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|międzynarodowym alfabecie fonetycznym]] symbolem [[ə]] lub inną [[samogłoska|samogłoską]] bliską tej pozycji. Dla przykładu w [[język angielski|języku angielskim]] litera ''a'' w wyrazie ''about'' jest wymawiana przez szwę. W języku angielskim szwa występuje głównie w [[Akcent wyrazowy|nieakcentowanych]] sylabach, ale w innych językach może pojawiać się częściej w sylabach akcentowanych. W [[Język standardowy|standardowym języku polskim]] szwa nie występuje w ogóle. Można ją spotkać tylko w niektórych [[dialekt]]ach i [[gwara]]ch [[język polski|języka polskiego]], na przykład w [[gwara podhalańska|gwarze podhalańskiej]] zdanie ''idēm ku tobiē'' (wymowa IPA: {{IPA|[ˈid'''ə'''m ku ˈtobj'''ə''']||}}) w wyniku ściśnięcia samogłoski {{IPA|[e]}} wymawiane jest przez szwę{{odn|Bubak|1991|s=530}}.
 
W odniesieniu do niektórych języków, nazwa „szwa” oraz symbol ə mogą być używane do określania innych nieakcentowanych [[Samogłoska średnia|samogłosek średnich]], niekoniecznie samogłoski średnio centralnej.
Linia 19:
* [[język niemiecki]]: ''Mücke'' [{{IPA|ˈmʏkə||}}] 'komar'
* [[język paszto]]: ﺳﺘﺮﺍﻱ [{{IPA|stəˈraj||}}] 'zmęczony'
* [[język polski]] ([[gwara podhalańska]]): ''idēm ku tobiē'' [{{IPA|ˈidəm ku ˈtobjə||}}] 'idę ku tobie, idę do ciebie' (efekt ścieśnienia samogłoski "e"{{Odn|Bubak|1991|s=530}})
* [[język portugalski]] (odmiana europejska{{odn|Cruz-Ferreira|1999|s=127}}): ''saca'' [{{IPA|ˈsäkə||}}] 'worek' (Z reguły transkrybowana /{{IPA|ɐ||}}/; odpowiada samogłosce [{{IPA|ɐ}}] w odmianie brazylijskiej{{Odn|Barbosa|Albano|2004|s=229}})
* [[język połabski]]