Czarny dąb: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne (powtórzenie)
Mix321 (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 2:
[[Plik:Black oak 01.jpg|thumb|Okleina czarny dąb]]
 
'''Czarny dąb''' (''dąbpolski kopalny,heban''<ref polskiname=":0">{{Cytuj|autor=Marcin Lis|tytuł=Surowiec rzadszy niż diamenty. Polak produkuje z niego ekskluzywne meble|czasopismo=WP money|data=2017-09-24|data dostępu=2017-09-27|url=https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/meble-czarny-dab-polski-heban,35,0,2367267.html|język=pl-PL}}</ref>'', dąb kopalny'') – [[Drewno (biologia)|drewno]] [[dąb|dębów]] przebywających w ziemi lub pod wodą od co najmniej kilkuset lat<ref name="drewno">{{Cytuj stronę | url = http://www.drewno.pl/artykuly/1670,dab-czarny.html | tytuł = Dąb czarny | autor = Dominik Jabłoński | data = 2005 | opublikowany = drewno.pl | data dostępu = 2016-03-09}}</ref>.
 
Drewno dębowe zawiera [[garbnik]]i, które reagują z [[żelazo|solami żelaza]] obecnymi w wodzie lub ziemi, zmieniając barwę drewna<ref name=":0" /> na szaroczarną do granatowoczarnej. Duży wpływ na jakość i barwę zachowanego drewna mają warunki, w jakich dotrwało do naszych czasów. Zdecydowanie negatywnie działa okresowe wahanie poziomu wód gruntowych, powodujące cykliczne odsłanianie i zalewanie drewna. Przyczynia się to do szybszego rozkładu i co za tym idzie – obniżenia właściwości mechanicznych. Dęby zatopione w zbiornikach wodnych, bagnach i torfowiskach, w warunkach stałej wilgotności, dotrwały do naszych czasów w bardzo dobrym stanie pomimo (w większości przypadków) rozkładu [[Kora|kory]] i [[Drewno bielaste|bielu]]. Z istotnych procesów zachodzących w drewnie czarnego dębu, poza utlenianiem, należy również wymienić osadzanie się i krystalizację w ścianach komórkowych substancji mineralnych. Powoduje to znaczne zwiększenie gęstości (w stanie powietrznosuchym 6–17% więcej od drewna współczesnego), a w wymiarze praktycznym utrudnia obróbkę mechaniczną (szybsze tępienie narzędzi skrawających). Czarny dąb, pomimo swych zalet, posiada dość istotną wadę, jaką jest duża skłonność do pękania w trakcie suszenia. Wymaga dużo wolniejszego procesu w stosunku do drzew współczesnych.
 
Z istotnych procesów zachodzących w drewnie czarnego dębu, poza utlenianiem, należy również wymienić osadzanie się i krystalizację w ścianach komórkowych substancji mineralnych. Powoduje to znaczne zwiększenie gęstości (w stanie powietrznosuchym 6–17% więcej od drewna współczesnego), a w wymiarze praktycznym utrudnia obróbkę mechaniczną (szybsze tępienie narzędzi skrawających). Czarny dąb, pomimo swych zalet, posiada dość istotną wadę, jaką jest duża skłonność do pękania w trakcie suszenia. Wymaga dużo wolniejszego procesu w stosunku do drzew współczesnych.
Czarny dąb znajdowany jest w całej niemal [[Europa|Europie]], jednak największe jego skupiska usytuowane są w dorzeczach rzek Europy Środkowej i Południowej. W [[Polska|Polsce]] największe znaleziska znajdują się w okolicach [[Dębica|Dębicy]] oraz [[Szprotawa|Szprotawy]]<ref name="drewno"/>. Największy wyeksponowany okaz czarnego dębu znajduje się w [[Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew w Dąbrowie Tarnowskiej]]. Ma 2 metry średnicy.
 
Czarny dąb znajdowany jest w całej niemal [[Europa|Europie]], jednak największe jego skupiska usytuowane są w dorzeczach rzek Europy Środkowej i Południowej. W [[Polska|Polsce]] największe znaleziska znajdują się w okolicach [[Dębica|Dębicy]] oraz [[Szprotawa|Szprotawy]]<ref name="drewno" />. Największy wyeksponowany okaz czarnego dębu znajduje się w [[Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew w Dąbrowie Tarnowskiej]]. Mai ma 2 metry średnicy.
 
Szacowane światowe złoża czarnego dębu są mniejsze niż światowe złoża diamentów. W carskiej Rosji za posiadanie mebli z czarnego dębu groziła kara śmierci, były one bowiem zastrzeżone dla rodziny panującej. Obecnie polskie prawodawstwo przewiduje, że zatopione w rzekach oraz pod ziemią złoża czarnego dębu stanowią własność Skarbu Państwa<ref name=":0" />.
 
== Zastosowanie ==