Daniel Halicki: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne techniczne
Linia 21:
|2. do = 1213, 1232, 1264
|2. koronacja =
|2. poprzednik = m. in. [[Mścisław II Udały]], [[Andrzej Węgierski]]
|2. następca = [[Szwarno]]
|data urodzenia = [[1201]]
Linia 41:
|wikicytaty =
}}
'''Daniel Romanowicz Halicki''' ([[język{{w ukraińskijęzyku|uk|ukr.]] ''Данило Романович''}}) (ur. [[1201]], zm. [[1264]]) – książę [[Księstwo halicko-wołyńskie|Rusi Halickiej]], król Rusi w latach 1253-12641253–1264.
 
== Życiorys ==
[[Dziersław Abrahamowicz]] herbu [[Odrowąż (herb szlachecki)|Odrowąż]], kasztelan wiślicki, zwolennik pokoju i przymierza z Danielem, prowadził rokowania, w 1220 pomyślnie zakonczonezakończone układem<ref>Karol Górski: ''Dziersław Abrahamowicz, h. Odrowąż''. [w:] ''[[Polski Słownik Biograficzny]]''. T. VI, s. 140.</ref>.
Został księciem całego Wołynia w 1228 i halickim ostatecznie – po dramatycznych perypetiach – w 1245 r. Zjednoczył na nowo ziemie [[Księstwo halicko-wołyńskie|Rusi Halicko-Wołyńskiej]], którymi rządził ze swej rezydencji w [[Chełm]]ie. Około 1251 założył obronny gród [[Lwów]], nazwany od imienia jego syna [[Lew Halicki|Lwa]]. Poślubił w 1217 r. Annę (zm. ok. 1241 – 1245 r.), córkę [[Mścisław II Udały|Mścisława Mścisławowicza zwanego Udatnym (Udałym)]], jednego z najbarwniejszych Rurykowiczów 1pierwszej poł.połowy XIII w., księcia m.in. [[Nowogród Wielki|Nowogrodu Wielkiego]] i [[Halicz (miasto)|Halicza]]. Potem, po jej śmierci pojął córkę [[kunigas]]a litewskiego [[Dowsprunk]]a, a więc bratanicę późniejszego króla Litwy [[Mendog]]a.
 
Daniel w roku 1223 uczestniczył w [[Bitwa nad rzeką Kałką|bitwie nad rzeką Kałką]], następnie w 1228 roku opanował księstwo łuckie w ten sposób jednocząc w swych rękach praktycznie cały [[Wołyń]], a w 1238 osiadł w [[Halicz (miasto)|Haliczu]]. Na krótko zajął [[Kijów]] w 1239 roku, lecz musiał stamtąd uchodzić podczas najazdu tatarskiego w 1240 roku. Podczas tego najazdu Daniel musiał uciekać na [[Węgry]], a później na [[Mazowsze]]. Terytorium jego księstwa zostało bardzo zniszczone. Spalono m.in. Kijów i Halicz. W 1245 roku sprzymierzony z [[Konrad I mazowiecki|Konradem I mazowieckim]] i [[Mendog]]iem Daniel [[Bitwa pod Jarosławiem (1245)|pokonał pod Jarosławiem]] Rościsława Michajłowicza wspomaganego przez wojska węgierskie (dowodzone przez wojewodę Filię) i oddziały [[Bolesław V Wstydliwy|Bolesława Wstydliwego]]. W tym samym 1245 roku Daniela wezwano do [[Złota Orda|Złotej Ordy]], której zwierzchność został zmuszony uznać.
 
W 1248 r. do Daniela zwrócili się z prośbą o pomoc litewscy kunigasi [[Towciwiłł (książę połocki)|Towtywiłł]], Edywid i Wikint, pozostający w konflikcie ze swym krewniakiem Mendogiem. Zaczęła się trwająca do 1254 r. wojna pomiędzy państwem [[Romanowicze|Romanowiczów]] a siłami sprzyjającymi Mendogowi (w tym [[Kawalerowie mieczowi|zakonem inflanckim]]). Zakończyła się ona kompromisem, korzystnym jednak dla Rusi Halicko-Wołyńskiej. Syn Daniela [[Roman Daniłowicz|Roman]] otrzymał we władanie [[Ruś Czarna|Ruś Czarną]]. Miał jednak pozostawać w jakiejś formie zależności od Mendoga.
 
Istotną rolę w polityce Daniela odgrywały kontakty z zachodnimi sąsiadami, przede wszystkim z Węgrami, Małopolską i Mazowszem. W latach 1252-1253 Daniel zaangażował się po stronie króla Węgier [[Bela IV|Beli IV]] w wojnę o sukcesję austriacką po [[Babenbergowie|Babenbergach]]. W 1253 wojska ruskie, małopolskie i oddziały z ks. opolskiego najechały [[Opawa|Opawę]]. Daniel podjął też próby zorganizowania wspólnej z kurią papieską krucjaty do walki z Tatarami, sprawującymi zwierzchność nad Rusią.