Analfabetyzm: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 30:
 
== Likwidacja analfabetyzmu w Polsce ==
W średniowiecznej Polsce podobnie jak w innych krajach Europy analfabetyzm obejmował przytłaczającą większość ludności. Pisać i czytać potrafili jedynie przedstawiciele duchowieństwa, urzędnicy dworscy i Żydzi. Pierwszym władcą Polski potrafiącym czytać i pisać był [[Mieszko II Lambert|Mieszko II]] a ostatnim nie posiadającym tej umiejętności [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]]<ref>Roman Marcinek, ''Encyklopedia Polski'', Kraków 1996, s. 16.</ref>.
W [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej Obojga Narodów]] analfabetami w połowie XVIII w. było jeszcze ponad 90% społeczeństwa. Nieznaczna poprawa nastąpiła w okresie zaborów. W [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwie Polskim]] i w Galicji około 1870 r. analfabeci stanowili około 80% ogółu ludności, a w zaborze pruskim już tylko 30%<ref>Tadeusz Łepkowski, ''Słownik historii Polski'', Warszawa 1973, s. 5.</ref>.
 
W 1914 na ziemiach polskich było: 57% analfabetów w zaborze rosyjskim, 40% w [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] i 5% w zaborze pruskim. Według statystyk w Polsce w 1921 było 33,1% analfabetów, w 1931 – 23,1%.
 
Analfabeci według wyznań w 1931 w II Rzeczpospolitej (dane w procentach):
* ewangelickie - 9,9%
* mojżeszowe - 15,4%
* rzymskokatolickie - 17,2%
* greckokatolickie - 38,5%
* prawosławne - 52,5%<ref>''Fokus. Historia Nr 5 (119) 2017.''</ref>.
 
Planową akcję likwidacji analfabetyzmu w Polsce przeprowadził w latach 1949-19521949–1952 rząd [[Polska Ludowa|Polski Ludowej]]. Pierwsze próby podjęto już w 1945 r. Departament Oświaty i Kultury Dorosłych Ministerstwa Oświaty opracował projekt dekretu o obowiązkowym nauczaniu analfabetów. Jednak dopiero ustawa z 7 lipca 1949 r. wprowadziła obowiązek bezpłatnej nauki dla analfabetów i półanalfabetów od 14 do 50 roku życia. Na [[Ludowe Wojsko Polskie]] również nałożono obowiązek nauczania żołnierzy odbywających służbę wojskową. Świadectwa ukończenia kursu otrzymało 618 298 osób. W 1952 r. sejm uchwalił zakończenie akcji<ref>Tadeusz Łepkowski, ''Mały słownik historii Polski'', Warszawa 1964, s. 170.</ref>. W 1958 rozpoczęto likwidację wtórnego analfabetyzmu, który stał się zjawiskiem marginalnym i wynosił w 1978 - 0,9%<ref>Tadeusz Łepkowski, ''Leksykon historii Polski po II wojnie światowej 1944-1997'', Warszawa 2003, s. 15.</ref>.
 
== Zobacz też ==