Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m →‎Wygląd: nijak one na tej baretce poziome nie chcą być
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” - poprawiam linkowania, typografię i kategorie
Linia 18:
|kruszec = [[tombak]]
|powyżej = [[Polski system orderowo-odznaczeniowy|odznaczenia państwowe]]
|powiązane = [[Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis|Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”]], [[Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”]]
|wydano =
|commons = Category:Category:Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
Linia 27:
[[Odznaka|Odznaka honorowa]] została ustanowiona [[11 sierpnia]] [[1969]] roku<ref>Uchwała nr 146 Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 1969 r. w sprawie ustanowienia odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” ({{Monitor Polski|1969|36|274}})</ref> i okresie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] wręczał ją [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|Minister Kultury i Sztuki]] lub osoba przez niego upoważniona. Za granicą odznakę mogli wręczać kierownicy placówek dyplomatycznych lub konsularnych [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej]]. Wraz z odznaką wręczano odznaczonemu legitymację, stwierdzającą nadanie odznaki. Ewidencję odznak prowadziło Ministerstwo Kultury i Sztuki{{r|regul1969}}.
 
W III Rzeczypospolitej przyznawana była z początku w oparciu o ustawę z dnia 25 października 1991 o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej<ref>Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej ({{Dziennik Ustaw|1991|114|493}})</ref>. Reformowana była w 1994<ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 1994 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania, a także noszenia ({{Dziennik Ustaw|1994|54|220}})</ref> i w 2001<ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 2001 r. w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania, a także noszenia ({{Dziennik Ustaw|2001|70|727}})</ref>, a po nowelizacji ustawą z dnia 17 czerwca [[2005]], która weszła w życie 2 sierpnia 2005 artykuł 6a przewidywał, że osobom wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury nadaje się odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (nowelizacja zastąpiła też dotychczasową odznakę [[Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”|Zasłużony Działacz Kultury]] nowym medalem [[Medal Zasłużony„Zasłużony Kulturze Gloria ArtisArtis”|ZasłużonyMedalem „Zasłużony Kulturze Gloria ArtisArtis”]]). Odznakę nadawał odtąd [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego]]<ref>Ustawa z dnia 17 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz o zmianie ustawy o systemie oświaty ({{Dziennik Ustaw|2005|131|1091}})</ref>. Reszta szczegółów została uregulowana rozporządzeniem z 4 sierpnia 2005<ref>Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 4 sierpnia 2005 r. w sprawie nadawania odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej” ({{Dziennik Ustaw|2005|159|1334}})</ref>, a 19 lipca 2005 zniesiono przepisy z 2001<ref>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 lipca 2005 r. uchylające rozporządzenie w sprawie ustanowienia odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, ustalenia jej wzoru oraz zasad i trybu nadawania , a także noszenia ({{Dziennik Ustaw|2005|143|1205}})</ref>. Obecne zasady przyznawania odznaki, jej wzór i sposób noszenia określiło ponownie rozporządzenie [[Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego|Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego]] z 5 stycznia 2012 r.<ref name=rozp>Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie odznaki honorowej „Zasłużony dla Kultury Polskiej” ({{Dziennik Ustaw|2012|69}}) – [http://www.mkidn.gov.pl/media/docs/2012/20120203_rozp_ZKP.pdf kopia]</ref>
 
Odznakę nosi się po prawej stronie piersi, a w przypadku przyznania osobie prawnej, odznaka przechowywana jest w obiekcie stanowiącym jej siedzibę w sposób zapewniający należyty szacunek{{r|rozp}}.
 
== Wygląd ==
Odznaka ma kształt stylizowanej i złoconej ciemnoczerwonej rozety o średnicy 32 mm. W środku rozety, na okrągłej, biało emaliowanej tarczy, jest umieszczony stylizowany złocony monogram "RP"„RP”, w otoku zaś tarczy, na srebrzonym tle, napis „ZASŁUŻONY DLA KULTURY POLSKIEJ”. Odwrotna strona rozety jest gładka i złocona. Rozeta jest zawieszona na prostokątnej, pionowej klamrze o wymiarach 10&nbsp;×&nbsp;41&nbsp;mm. W górnej części klamry jest umieszczony srebrzony orzeł stylizowany. W dolnej części klamry, pod orłem, są umieszczone pionowe, jednakowej szerokości, emaliowane paski, biały i czerwony. Odznaka jest wykonana z [[tombak]]u<ref name=rozp/>.
 
W okresie [[Polska Ludowa|Polski Ludowej]]-[[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] odznaka miała identyczny kształt i kolorystykę, jak obecna. Rozeta była zawieszona na nieco większej, pionowej klamrze (13&nbsp;×&nbsp;40&nbsp;mm). W środku rozety, na okrągłej, biało emaliowanej tarczy, był umieszczony stylizowany złocony monogram "PRL"„PRL”<ref name=regul1969>Zarządzenie Ministra Kultury i Sztuki z dnia 10 września 1969 r. w sprawie ustalenia wzoru odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, trybu jej nadawania, sposobu wręczania i noszenia oraz trybu pozbawiania ({{Monitor Polski|rok=1969|numer=42|pozycja=337}})</ref>.
 
Szczegółowe przepisy źródłowe nie ustanawiały wzoru baretki dla [[Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”|Odznaki "Zasłużony„Zasłużony Działacz Kultury"Kultury”]], zwyczajowo tworzyło się baretkę o szerokości 35 mm, składającą się z dwóch pionowych biało-czerwonych pasków. Również dla odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej” kontynuuje się tę tradycję<ref>[http://www.baretki.eu/index.php?kategoria=14&strona=3&dodaj=599&rand=5 Baretki: Kultura/Edukacja]. baretki.eu</ref>.
 
== Odznaczeni ==
Linia 46:
* [[Stefan Oberleitner]]: ''Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990. Vademecum dla kolekcjonerów. T. 2. Polska Rzeczpospolita Ludowa 1944-1990''. Zielona Góra: Wyd. Kanion, 1999, s. 195-198
* Stefan Oberleitner: ''Odznaki honorowe (resortowe) PRL 1944-1989''. Rzeszów: [[Polskie Towarzystwo Numizmatyczne|PTN]], 2000, s. 101
* Stefan Oberleitner: ''Ordery, odznaczenia i odznaki III Rzeczypospolitej Polskiej 1990-19991990–1999''. Toruń: Wyd. Adam Marszałek, 2001, s. 73-74
 
{{Ordery i odznaczenia państwowe III RP}}