Republika Serbskiej Krajiny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
WP:SK+ToS+mSI+Bn, usunięcie zbędnych linków do dat, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 15:
|flaga_nazwa_dopełniacz = Serbii
|herb_nazwa_dopełniacz = Serbii
|dewiza =
|dewiza_język =
|dewiza_polski =
|lokalizacja_obraz = RSK Location.png
|konstytucja =
|państwo =
|język_urzędowy = [[język serbski|serbski]]
|język_używany =
|stolica = [[Knin]]
|ustrój_polityczny =
|głowa_państwa = [[Milan Martić]]
|głowa_państwa_opis = [[prezydent]]
|typ_państwa =
|status_terytorium =
|zależne_od =
|głowa_terytorium =
|głowa_terytorium_opis =
|w_imieniu_tekst =
|w_imieniu_urząd =
|w_imieniu =
|ostatni_szef_rządu =
|szef_rządu =
|szef_rządu_opis =
|w_imieniu_tekst2 =
|w_imieniu_urząd2 =
|w_imieniu2 =
|powierzchnia = 17 028
|powierzchnia_wód =
|powierzchnia_miejsce =
|ludność = 468 595
|gęstość =
|ludność_rok = 1991
|narodowości = [[Serbowie]]
|ludność_miejsce =
|utworzenie_sposób =
|od_kogo =
|utworzenie_data = [[19 grudnia]] [[1991]]
|likwidacja_sposób =
|przez_kogo =
|likwidacja_data = [[10 sierpnia]] [[1995]]
|religia_dominująca = [[prawosławie]]
|waluta_nazwa = [[Dinar Krajiny]]
|waluta_symbol =
|UTC = +1 (zima)<br />UTC+2 (lato)
|hymn = [[Hymn Serbii|Боже правде]]
|hymn_nazwa_polska = Boże Sprawiedliwy
|kod_ISO =
|domena =
|kod_samochodowy =
|numer_kierunkowy =
|terytoria_zależne =
|terytoria_autonomiczne =
|mapa_obraz = Map of Republika Srpska Krajina.png
|uwagi =
}}
'''Republika Serbskiej Krajiny''' ([[język serbski|serb.]] ''Република Српска Крајина'') – nieuznane przez społeczność międzynarodową [[państwo historyczne]] na [[Bałkany|Bałkanach]], istniejące w latach [[1991]]–[[1995]]1991–1995.
 
W latach 80. XX wieku nastąpił wzrost konfliktów pomiędzy [[Serbowie|Serbami]] a [[Chorwaci|Chorwatami]] zamieszkującymi [[Krajina|Krajinę]]. Po wyborze [[Franjo Tuđman]]a na prezydenta [[Chorwacja|Chorwacji]] w kwietniu 1990 Serbowie zażądali niepodległości. W lipcu powstała Serbska Rada Narodowa na czele z [[Milan Babić|Milanem Babiciem]]. W przeprowadzonym przez SRN w sierpniu referendum 99,7% ludności opowiedziało się za oderwaniem od Chorwacji.
 
[[21 grudnia]] [[1990]] serbska administracja uznała Krajinę za autonomiczną republikę w ramach Chorwacji. [[1 kwietnia]] [[1991]] zażądano od rządu Chorwacji uznania niepodległości Krajiny.
 
Sytuację zaogniło ostateczne wystąpienie Chorwacji z [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Federacji Jugosłowiańskiej]] [[25 czerwca]] [[1991]]. Od sierpnia armię RSK zaczęły wspierać wojska [[Serbia|Serbii]], wskutek czego cała [[Krajina]] została opanowana przez Serbów.
 
[[19 grudnia]] [[1991]] Republika Serbskiej Krajiny oficjalnie ogłosiła swoją niepodległość. Nowe państwo objęło 17&nbsp;028 km² powierzchni, zamieszkany przez ponad 468 tysięcy ludzi. Stolicą został [[Knin]].
 
W styczniu [[1992]] Chorwacja i Serbia podpisały zawieszenie broni. Rząd Chorwacji nie uznał jednak niepodległości RSK, proponując jedynie autonomię.
 
[[Plik:Jugosławia podczas wojny 2006.svg|thumb|leftupright=1.3|250pxleft|Podział administracyjny [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|Jugosławii]] w czasie wojny (RSK na fioletowo)]]
 
Również społeczność międzynarodowa nie uznała Republiki Serbskiej Krajiny, choć posiadała ona wszystkie cechy niepodległego państwa (własny rząd, administracja, armia, waluta, znaczki pocztowe) i ''de facto'' sama kontrolowała swoje terytorium.
 
Sytuację zmienił dopiero wybuch [[Wojna w Bośni i Hercegowinie|wojny w Bośni]]. We wrześniu [[1993]] do Krajiny wkroczyły wojska chorwackie, znów rozpoczynając wojnę. Główny trzon sił serbskich stanowiło komando pod dowództwem [[Željko Ražnatović]]a ps. "Arkan"„Arkan”.
 
Na początku [[1995]] społeczność międzynarodowa zaproponowała rozwiązanie konfliktu w sposób pokojowy – w tzw. planie Z-4 Krajina miała pozostać w granicach Chorwacji, ale z bardzo szeroką autonomią (m.in. własna polityka monetarna i finansowa, własna flaga, herb i hymn, osobny prezydent jako głowa autonomii, strefa zdemilitaryzowana bez chorwackiego wojska), ale obie strony (jak również rząd w [[Belgrad]]zie) do projektu tego odniosły się negatywnie.
 
Wkrótce potem Chorwaci dokonali ostatecznego uderzenia militarnego, zajmując całą Krajinę w ramach [[Operacja Błysk (Chorwacja)|Operacji Błysk]] i [[Operacja Burza (Chorwacja)|Operacji Burza]].
 
Rząd Chorwacji zgodził się na utworzenie autonomicznej republiki serbskiej w regionie Srem-Baranja ([[Wschodnia Slawonia, Baranja i Zachodni Srem]]). [[7 lutego]] [[1998]] autonomia serbska została zlikwidowana.
 
== Prezydenci Republiki Serbskiej Krajiny ==
* [[Milan Babić]] [[1991]]-[[1992]]1991–1992
* [[Mile Paspalj]] [[1992]] (tymczasowo)
* [[Goran Hadžić]] [[1992]]-[[1994]]1992–1994
* [[Milan Martić]] [[1994]]-[[1995]]1994–1995
 
== Premierzy Republiki Serbskiej Krajiny ==
* [[Milan Babić]] [[1991]]
* [[Dušan Vještica]] [[1991]]-[[1992]]1991–1992
* [[Risto Matković]] [[1992]] (tymczasowo)
* [[Zdravko Zecević]] [[1992]]-[[1993]]1992–1993
* [[Đorđe Bjegović]] [[1993]]-[[1994]]1993–1994
* [[Borislav Mikelić]] [[1994]]-[[1995]]1994–1995
* [[Milan Babić]] [[1995]]
 
== Rząd RSK na uchodźstwie ==
[[12 września]] [[2008]] rząd Republiki Serbskiej Krajiny na uchodźstwie uznał niepodległość [[Osetia Południowa|Osetii Południowej]] i [[Abchazja|Abchazji]]. ([http://www.srpskapolitika.com/Tekstovi/Komentari/2008/114.html На основу одлуке Скупштине Републике Српске Крајине у избеглиштву Скупштине РСК признала Републике Абхазију и Јужну Осетију])
 
== Zobacz też ==
Linia 115 ⟶ 116:
* [[Pogranicze Wojskowe]]
 
{{ka}}
[[Kategoria:Republika Serbskiej Krajiny|*]]
 
[[Kategoria:Republika Serbskiej Krajiny|* ]]
[[Kategoria:Państwa historyczne w Europie]]
[[Kategoria:Historyczne państwa nieuznawane międzynarodowo]]