CB-radio: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Wipur (dyskusja | edycje)
m Wipur przeniósł stronę CB radio do CB-radio: zgodnie ze słownikami: https://sjp.pwn.pl/szukaj/CB-radio.html
Wipur (dyskusja | edycje)
przeredagowanie wstępu i inne poprawki
Linia 3:
[[Plik:CB-Handfunkgeraet.jpg|thumb|Alan 42 [[transceiver]] CB]]
[[Plik:Onwa MK-2 CB radio with SWR meter.jpg|thumb|Radio Onwa MK-2 z miernikiem [[Współczynnik fali stojącej|SWR]]]]
'''CB radio''' (od [[język angielski|ang.]] ''Citizen-Bandcitizens' band radio'', radio pasmopasma obywatelskieobywateli, [[język polski|pol.]] radiostacjaradio pasma obywatelskiego) – [[Fale radiowe|pasmo radiowe]] i urządzenia łączności ([[radiostacja]], [[antena|anteny]] i osprzęt) pracujące w zakresie 27 [[Herc|MHz]] (11 metrów). Połączenia w terenieW otwartym i płaskim oterenie stacje bazowe mają zasięguzasięg kilkudziesięciu kilometrów, stacje bazowe,samochodowe do kilkunastu kilometrów, stacjeradiostacje samochodowe,ręczne od kilkuset metrów do kilku kilometrów radiostacje ręczne (zależnie od anteny),; amożliwa takżejest możliwełączność łącznościna wiele tysięcy kilometrów przez odbicie fali od [[jonosfera|jonosfery]] na kilka i więcej tysięcy kilometrów ([[łączność DX]]).
 
== Historia i idea ==
W odróżnieniu od [[krótkofalarstwo|krótkofalarstwa]], użytkownikiem CB radia może być każdy, bez konieczności posiadania [[licencja krótkofalarska|licencji krótkofalarskiej]] (nadawczej). Historia CB radia sięga [[latalat 40. XX wieku|lat 40.]] [[XX wiek]]u, kiedy to w USAStanach Zjednoczonych w łączności dla potrzeb obywatelskich zaczęto eksperymentować w paśmie 460-470 [[herc|MHz]] oraz 250 MHz, a później w paśmie 27 MHz, które jest używane do dnia dzisiejszego. Twórcą CB radia jest [[Alfred J. Gross|Al Gross]], który w [[1939]]w1939 roku stworzył [[Walkie-talkie]], a w [[1943]] pierwsze CB radio. W [[1958]] roku [[Federalna Komisja Łączności|FCC]] przeznaczyła na ten cel pierwsze 23 kanały w paśmie 27 [[herc|MHz]] (wydzielona cześćczęść z naziemnego pasma wojskowego w tym czasie 20-50 [[MHz]]).
 
W połowie [[lata 60. XX wieku|lat sześćdziesiątych]] CB radio trafiło do [[Europa|Europy]]. W Polsce zaczęło być popularne dopiero w [[lata 90. XX wieku|latach 90. XX wieku]]dziewięćdziesiątych, choć wcześniej zaczęto produkować jednokanałowe ręczne radiotelefony[[radiotelefon]]y. Na początku do użytku dopuszczonych było tylko 28 kanałów. Użytkownicy zaczęli używać ostatniego kanału jako kanału wywoławczego. Po rozszerzeniu pasma do 40 kanałów przeznaczenie „28” się nie zmieniło się.
 
W Polsce do lipca 2004 roku, aby móc nadawać w paśmie CB, należało oprócz zakupu radiotelefonu uzyskać pozwolenie w [[Państwowa Inspekcja Radiowa|PIR]], potem w [[Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna|PAR]], potem w URT, a jeszcze później w [[Urząd Komunikacji Elektronicznej|URTiP]].
Linia 16:
== Technika ==
=== Modulacja i moc nadawania ===
Do nadawania w paśmie CB w [[Polska|Polsce]] używa się [[radiotelefon]]uradiotelefonu pracującego z [[modulacja amplitudy|modulacją AM]] lub [[Modulacja częstotliwości|FM]] nadającego z mocą do 4 [[Wat|W]], a z modulacją [[modulacja jednowstęgowa|SSB]] do 12 W PEP.
 
=== Częstotliwości ===
W Polsce do łączności w paśmie CB zostały przeznaczone [[częstotliwość|częstotliwości]] od 26,960 [[herc|MHz]] do 27,410 MHz (według {{Dziennik Ustaw|rok=2007|numer=138|pozycja=972}}). Jest to tzw. „podstawowa czterdziestka”, czyli 40 kanałów oddalonych od siebie co 10 kHz.
 
Pomiędzy niektórymi kanałami istnieje odstęp 20 kHz. Takie puste miejsca nazywane są „dziurami” i zwykle oznacza się je numerem poprzedzającego kanału razem z literką A. Kanały te to 3A, 7A, 11A, 15A oraz 19A. Ich istnienie wynika z zaszłości historyczno-technicznych, gdyż wczesne układy syntez częstotliwości stosowanych w CB radiach swoją konstrukcją wymuszały pozostawienie nieużywanych częstotliwości.
 
W tym podstawowym paśmie istnieje kilka kanałów przeznaczonych dla specjalnych zastosowań. Kanał o numerze 9 służy do wzywania pomocy i nazywany jest kanałem ratunkowym. Kanał o numerze 14 zwyczajowo bywa określany mianem śmietnika, gdyż większość prostych urządzeń zdalnego sterowania, zabawek oraz [[radiotelefon]]ówradiotelefonów dostępnych w sklepach zabawkowych i na targowiskach pracuje właśnie na tym kanale. Kanał o numerze 19 służy do komunikacji między pojazdami i jest nazwany kanałem drogowym. W większości miast jest grupa osób, które pomagają w pokonaniu trudności związanych z nieznajomością ulic i lokalizacji różnych miejsc docelowych.
 
Na dużym obszarze Polski jako kanał wywoławczy, czyli kanał na którym wywołuje się rozmówcę, a potem zmienia się częstotliwość w celu prowadzenia rozmowy, jest kanał 28 (aktualnie martwy, wyjątek stanowi Poznań, Szczecin, Lębork i Piotrków Trybunalski) – na niektórych obszarach kraju bywa także używany w tym celu kanał 15. Przyjęło się też, że kanał o numerze 2 wykorzystuje się do wzywania taksówek i łączności między nimi. Do porozumiewania się w czasie jazdy w terenie często używa się kanału 16, bo 4 × 4 = 16.
 
Ze względów technicznych w Polsce częstotliwości kanałów przesunięte są o 5 kHz w dół, czyli w tak zwane „zera”. Jest to spowodowane używaniem w dawnych jednokanałowych [[radiotelefon]]achradiotelefonach (Tukan, Echo) [[rezonator kwarcowy|rezonatorów kwarcowych]] o [[częstotliwość|częstotliwościach]] zakończonych zerem. „Zera” i „piątki” zostały rozmieszczone w krajach Europy w taki sposób, aby po odbiciu sygnału od jonosfery wzajemnie nie przeszkadzać sobie w łącznościach. Między innymi dlatego na terenie RP mamy „zera”. Zjawisko odbicia sygnału od jonosfery można zaobserwować u nas, słuchając rozmów z Portugalii, Włoch czy Rosji.
 
Na świecie stosuje się oprócz podstawowej „czterdziestki” dodatkowe częstotliwości, czyli łącznie z podstawową w sumie 10 „czterdziestek” od 25,610 [[herc|MHz]] aż do 30,110 MHz. Okalają one niejako podstawowe czterdzieści kanałów i w Polsce ich używanie jest '''nielegalne'''. Mimo to używane są przede wszystkim do dalekich [[Łączność DX|łączności DX]], głównie z modulacją [[modulacja jednowstęgowa|SSB]]. Częstotliwości powyżej 28,000 MHz są międzynarodowo przyznane krótkofalowcom i nie mogą być używane przez inne służby.