Testy doświadczalne ogólnej teorii względności: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
rozw.
lit.
Linia 89:
===Parametryczny system postnewtonowski===
 
Analiza wczesnych testów ogólnej teorii względności była utrudniona z uwagi na brak jakichkolwiek konkurencyjnych teorii. Nie było wiadomo jaki rodzaj testu mógłby odróżnić ogólną teorie względności od potencjalnych teorii alternatywnych. Ogólna teoria względności była jedyną znaną relatywistyczną teorią grawitacji zgodną ze szczególną teorią względności i obserwacjami. Co więcej uważa się, że OTW jest bardzo prostą i elegancką teorią. Sytuacja uległa zmianie wraz z pojawieniem się [[teoria Bransa=-Dickea|teorii Bransa-Dickea]] w 1960 roku. Jest to teoria prawdopodobnie prostsza, nie zawiera żadnych stałych [[Wartość niemianowana|wymiarowych]], w przeciwieństwie do OTW spełnia [[zasada Macha|zasadę Macha]] oraz [[hipoteza wielkich liczba Diraca|hipotezę wielkich liczb Diraca]] (dwie filozoficzne idee, które miały zasadniczy wpływ na rozwój ogólnej teorii względności). Ostatecznie, doprowadziło to do stworzenia [[parametryczny system postnewtonowski|parametrycznego systemu postnewtonowskiego]] (rozwijany najpierw przez [[Nordtvedt|Nordtvedta]], następnie przez [[Clifford Martin Will|Willa]]), który w ramach zbioru dziesięciu parametrów opisuje wszystkie możliwe odstępstwa od newtonowskiego prawa powszechnego ciążenia do pierwszego przybliżenia prędkości poruszających się obiektów. To pozwala na usystematyzowanie analiz odchyleń od przewidywań ogólnej teorii względności dla wolno poruszających się obiektów w słabych polach grawitacyjnych. Włożono wiele wysiłku w celu doświadczalnej weryfikacji możliwych naruszeń parametrów tego formalizmu i obecnie są one ściśle ograniczone.
 
Eksperymenty testujące zjawisko soczewkowania grawitacyjnego i opóźnienia światła weryfikują naruszenia tego samego parametru tzw. parametru Eddingtona (γ), który jest bezpośrednią parametryzacją stopnia ugięcia światła w polu grawitacyjnym. Jest on równy jedności (γ = 1) w ogólnej teorii względności i przyjmuje rożne wartości w innych teoriach grawitacji (takich jak teoria Bransa-DicekaDickea). Możliwe naruszenia parametru Eddingtona są jak dotąd najściślej ograniczone. Natomiast dokładne obserwacje precesji peryhelium Merkurego, jak również doświadczenia testujące silną zasadę równoważności pozwoliły na dobre ograniczenie naruszeń innych parametrów.
 
Jednym z planowanych celów misji [[BepiColombo]] jest weryfikacja ogólnej teorii względności poprzez precyzyjny pomiar parametrów gamma i beta parametrycznego modelu postnewtonowskiego.