Sapere aude: Różnice pomiędzy wersjami

'''''Sapere aude''''' (w tłum. z [[Łacina|łac.]] miej„miej odwagę być mądrymmądrym”) – łacińska sentencja autorstwa [[Horacy (poeta)|Horacego]] (Epistulae 1,2), która w całości brzmiała: ''Dimidium facti, qui bene coepit, habet, sapere aude, incipe'' ([[Łacina|łac.]] ''Połowę pracy ma za sobą, kto dobrze zaczął, miej [więc] odwagę być mądrym, [i] zacznij.''). W liście do przyjaciela Maximusa Lolliusa, poeta daje rady –, wszystkie zaczerpnięte z filozofii [[Arystoteles#Teoria złotego środka|złotego środka]]. Między nimi jest także zaproszenie do„do ''postanowienia, żeby być mądrym''mądrym” (v.40) i poświęceniu się studiom (nauce) i cnocie.

Wyrażenie to rozsławił filozof niemiecki filozof [[Immanuel Kant]], który uczynił z niego dewizę [[Oświecenie (epoka)|Oświecenia]] i zawarł w nim orędzie tego procesu historyczno-filozoficznego.

W swoim dziele z [[1784]] roku ''Odpowiedź na pytanie: [[Co to jest Oświecenie|Was ist Aufklärung?]]''<ref>[http://www.prometheusonline.de/heureka/philosophie/klassiker/kant/aufklaerung.htm ''Beantwortung der Frage: Was ist Aufklärung''].</ref> rzeczywiście daje definicję: ''Oświeceniem„Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletnościniepełnoletniości, w &nbsp;którą popadł z własnej winy. NiepełnoletnośćNiepełnoletniość to niezdolność człowieka do posługiwania się swym własnym rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinioną jest ta niepełnoletnośćniepełnoletniość wtedy, kiedy przyczyną jej jest nie brak rozumu, lecz decyzji i odwagi posługiwania się nim bez obcego kierownictwa''kierownictwa”<ref>Immanuel Kant,: ''Rozprawy z filozofii historii, Kęty 2005, {{ISBN|83-89637-23-5}}'', tłumaczenie: Mirosław Żelazny, Tomasz Kupś, Dariusz Pakalski, Adam Grzeliński. Kęty 2005, {{ISBN|83-89637-23-5}}.</ref>.

Od tego zwrotu pochodzi nazwa medalu ''[[Sapere auso]]'' – dla(„dla tego, który odważył się być mądrymmądrym”).

Sentencja stanowi motto wielu szkół i uczelni – w Polsce, m.in.między innymi, [[I Liceum Ogólnokształcące im. Ziemi Kujawskiej we Włocławku|I Liceum Ogólnokształcącego im. Ziemi Kujawskiej we Włocławku]] i [[Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi|Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi]]<ref>[http://www.ahe.lodz.pl/ AHE Łódź].</ref>.