Czerwona Chmura: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
Linia 15:
|www =
}}
'''Czerwona Chmura''' ([[Język lakota|lakota]]: '''Makhpiya-luta''', [[Język angielski|ang.]] ''Red Cloud''), (ur. [[1822]], zm. [[10 grudnia]] [[1909]]) – wódz [[Indianie Ameryki Północnej|Indian]] [[Dakotowie|Teton Dakotów]]-[[Oglala|Oglalów]]; jeden z najbardziej znanych<ref name="Grupa Wydawnicza Foksal 2014">[[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 134</ref> wodzów tego plemienia, efektywnie zapobiegający na drodze wojny planom zbudowania fortów wzdłuż szlaków kolejowych, które prowadziły przez równiny na pełne złota pola zachodniej [[Montana|Montany]]<ref name = gazeta/>.
 
== Życiorys ==
Linia 23:
 
=== Wojna Czerwonej Chmury ===
W latach 1860. w dzisiejszym stanie [[Montana]] odkryto złoto. [[Szlak Bozemana|Szlakiem Bozemana]] (Bozeman Trail) poprzez północne obszary [[Wyoming]] ruszyły tysiące poszukiwaczy. Wojownicy Czerwonej Chmury atakowali ich, bowiem były to główne tereny łowieckie plemienia. W 1865 interweniujące z tego powodu wojsko [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]] rozpoczęło budowę fortów wzdłuż szlaku kolejowego prowadzącego przez środek obszarów Dakotów od fortu Laramie (obecnie w stanie Wwyoming) do pól Montany. Powstały forty [[Fort Phil Kearny|Phil Kearny]] i [[Fort Reno|Reno]] w [[Wyoming]] i [[Fort C.F. Smith|C.F. Smith]] w [[Montana|Montanie]]. Wówczas Czerwona Chmura objął przywództwo Siuksów i Czejenów usiłujących zniszczyć plany armii amerykańskiej. Przeprowadził zwycięską wojnę z siłami rządowymi [[Stany Zjednoczone|USA]] w latach [[1866]]-[[1868]] o [[kraj rzeki Powder]] (tzw. [[wojna Czerwonej Chmury]]), przystępując do dwuletniego oblężenia tych fortów. W trakcie wojny dzięki umiejętnościom prowadzenia efektywnej walki podjazdowo-partyzanckiej biorąc do niewoli robotników i atakując broniących ich żołnierzy doprowadził do drastycznego obniżenia morale żołnierzy USA obawiających się nieoczekiwanych najazdów indiańskich<ref>[[Nigel Cawthorne]], ''Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie'', name="Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 134<"/ref>. Skuteczność wojowników Czerwonej Chmury skłoniła rząd USA do zaniechania planów budowania fortów i linii kolejowej. Po kapitulacji armii USA wycofano żołnierzy i spalono forty, po czym Czerwona Chmura podpisał w Laramie traktat pokojowy w dniu 29 kwietnia 1868. Amerykański rząd wyraził zgodę na zamknięcie linii kolejowej i utwierdzenie prawa Dakotów do ich obszarów, które dzisiaj położone są w zachodniej części Dakoty Południowej razem z Black Hills oraz większą częścią Montany i Wyoming. Dakotowie odnieśli całkowite zwycięstwo, a wódz Czerwona Chmura zasłynął w historii jako jeden z niewielu, którzy wygrali wojnę z armią amerykańską.
 
=== Późniejsze lata ===