United States Army Rangers: Różnice pomiędzy wersjami

'''United States Army Rangers''' lub w skrócie '''rangers''' − elitarna formacja lekkiej piechoty [[United States Army|Armii Stanów Zjednoczonych]] przeznaczona do operacji specjalnych na terenie całego globu. Współcześnie jej trzon bojowy tworzą trzy bataliony wchodzące w skład [[75 Pułk US Army Rangers|75 Pułku Ranger]]. Motto: ''Rangers Lead The Way!''

 

 

=== XIX wiek ===

W trakcie trwania [[Wojna brytyjsko-amerykańska|wojny brytyjsko-amerykańskiej (1812-1815)]] powołano 17 kompanii pieszych i konnych rangers, których zadaniem było strzec granicy z Kanadą.

 

Podczas [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]] oddziały rangerów formowane były jako jednostki kawaleryjskie przeznaczone do działań partyzanckich zarówno przez Unię jak i Konfederację. Szczególną sławę, dzięki śmiałym rajdom na terenie północnej [[Wirginia|Wirginii]], zdobył oddział konfederatów zwany Mosby's Rangers. Złożył on broń dopiero 21 kwietnia 1865 roku, 12 dni po kapitulacji Armii Północnej Wirginii pod Appomattox.

 

=== II wojna światowa ===

Współczesna formacja US Army Rangers powstała podczas II wojny światowej, gdy płk. [[Lucian Truscott]], będący pod wrażeniem działań [[Commando|brytyjskich komandosów]], zarekomendował szefowi sztabu amerykańskiej armii [[George Marshall|George'owi Marshallowi]] stworzenie podobnej formacji. W rezultacie w czerwcu 1942 roku powstał 1 Batalion Rangerów, sformowany i dowodzony przez mjr. [[William Darby|Williama Darby'ego]]. Składał się z ochotników z amerykańskich dywizji stacjonujących w Irlandii Północnej. Przeszli oni szkolenie w ośrodku Commando w szkockim [[Zamek Achnacarry|Achnacarry]] i już w sierpniu 50 z nich wzięło udział wraz z brytyjskimi komandosami w [[rajd na Dieppe|rajdzie na Dieppe]]. Jednym z trzech poległych podczas tej akcji rangerów był por. Loustalot − pierwszy amerykański żołnierz zabity na europejskim teatrze działań wojennych.

 

W listopadzie 1 Batalion Ranger wziął udział w [[Operacja Torch|Operacji Torch]], a następnie do kwietnia 1943 roku walczył w Tunezji. W maju doszło do rozbudowy formacji i utworzenia w Algierii 3 i 4 Batalionu Rangerów. Wraz z 1szym weszły one w skład prowizorycznej jednostki Ranger Force, zwanej powszechnie Darby's Rangers. Rangerzy wzięli później udział m.in. w [[Operacja Husky|inwazji na Sycylię]], [[Operacja Avalanche|desancie pod Salerno]] i [[Operacja Shingle|Operacji Shingle]]. Podczas [[Bitwa pod Anzio|walk o przyczółek wokół Anzio]] bataliony Darby'ego otrzymały zadanie zdobycia miasta [[Cisterna di Latina|Cisterna]]. Podczas ataku na tą miejscowość 29 stycznia 1944 roku 1st i 3rd Battalion zostały okrążone i rozbite, a 4th poniósł ciężkie straty. Parę miesięcy później wszystkie trzy zostały [[formowanie jednostki|rozformowane]].

 

Tymczasem w 1943 roku w USA sformowano 2 i 5 Batalion Rangerów. 6 czerwca 1944 roku wzięły one udział w [[lądowanie w Normandii|inwazji na Normandię]]. Szczególnie odznaczyły się trzy kompanie 2 batalionu, które po wspięciu się na wysokie klify zdobyły [[Pointe du Hoc]]. 5 batalion z resztą 2 wylądował natomiast w zachodnich sektorach [[plaża Omaha|plaży Omaha]]. Tam zostało ukute motto rangerów, gdy najstarszy stopniem oficer na plaży, gen. [[Norman Cota]] rozkazał im nacierać w stronę niemieckich umocnień słowami: “Well, goddamit, if you're Rangers, lead the way!”. We wrześniu rangerzy byli zaangażowani w ciężkie walki o [[Brest]]. Następnie służyli we wschodniej Francji, Luksemburgu i Niemczech.

 

== 75 Pułk Ranger ==

{{osobny artykuł|75 Pułk US Army Rangers}}

Wybuch [[wojna Jom Kippur|wojny Jom Kippur]] i związana z nią destabilizacja sytuacji politycznej na Bliskim Wschodzie skłoniło dowództwo amerykańskiej armii do utworzenia pułku rangerów. Na bazie dwóch kompanii, które powróciły z Wietnamu, odtworzono w 1974 roku 1st i 2nd Ranger Battalion. W 1980 roku ich [[żołnierz]]e wzięli udział w nieudanej próbie odbicia [[zakładnik]]ów w amerykańskiej ambasadzie w Teheranie ([[Operacja Orli Szpon]]), a trzy lata później w [[Inwazja na Grenadę|inwazji na Grenadę]].

 

W 1984 roku powstał 3 Batalion oraz dowództwo pułku (zwanego wtedy 75 Pułkiem Piechoty). W 1986 roku formalnie powołano 75 Pułk Rangerów. Przejął on oznaczenia i tradycje rangerów z II wojny światowej (współdzieli je z [[US Army Special Forces]]).

 

W 1989 roku pułk [[Inwazja Stanów Zjednoczonych na Panamę|walczył w Panamie]], a rok później część 1 batalionu wzięła udział w [[I wojna w Zatoce Perskiej|wyzwoleniu Kuwejtu]]. W 1993 roku kompania B 3 batalionu wraz z dowództwem pułku zostały wysłane do Somalii w ramach operacji "Restore Hope". W jej trakcie rangerzy wraz z komandosami Delty i SEALs przeprowadzili w centrum [[Mogadiszu]] akcję [[ujęcie|ujęcia]] współpracowników [[Mohamed Farrah Aidid|Mohameda Farraha Aidida]]. Przerodziła się ona w [[bitwa w Mogadiszu (1993)|regularną bitwę]] z miejscową milicją i cywilami, podczas której rangerzy stracili w [[walka (wojsko)|walce]] sześciu żołnierzy, a wielu odniosło rany.

 

 

== Ranger Training Brigade ==

Ranger Training Brigade to niezależny od 75 Pułku Rangerów organ podlegający [[United States Army Training and Doctrine Command]]. Odpowiada za szkolenie formacji rangers. Administruje on istniejącą od początku lat 50 XX wieku Ranger School w [[Fort Benning]] ([[Georgia]]), w której odbywa się szkolenie nie tylko kadr 75 Pułku, ale też wyznaczonych przedstawicieli innych rodzajów sił zbrojnych. Trwa ono 61 dni i po jego ukończeniu każdemu absolwentowi przysługuje prawo noszenia naszywki zwanej [[Ranger Tab]].