Senegal (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JCRZ (dyskusja | edycje)
m {{Kontrola autorytatywna}}
poprawa przek., niewielka poprawka w kodzie strony
Linia 4:
|nazwa = Senegal
|zdjęcie = Senegal_River_Saint_Louis.jpg
|opis zdjęcia = Rybacy nad brzegiem [[estuarium]] Senegalu na przedmieściach [[Saint -Louis (Senegal)|Saint Louis]]
|kontynent = Afryka
|państwo = {{Państwo|GIN}}<br />{{Państwo|MLI}}<br />{{Państwo|SEN}}<br />{{Państwo|MRT}}
Linia 23:
|mapa = Senegalrivermap.png
|opis mapy =
|kod mapy = Afryka
|szlak =
|commons = Category:Senegal River
}}
'''Senegal''' ([[język francuski|fr.]] ''Sénégal'', [[język wolof|wolof]]: ''Senegaal'') – rzeka o długości 1080 km (z [[Bafing]] 1640 km) w północno-zachodniej [[Afryka|Afryce]]. Formuje się na terytorium [[Mali]] przez połączenie mniejszych rzek - [[Bakoye]] i [[Bafing]]. Najważniejsze dopływy Senegalu to [[Falémé]], [[Karakoro]] i [[Kurkul (rzeka)|Kurkul]], a powierzchnia [[dorzecze|dorzecza]] wynosi ok. 441 tys. km². W dolnym biegu rzeka tworzy naturalną granicę między [[Senegal]]em a [[Mauretania|Mauretanią]]. Wpada do [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]] u szczytu półwyspu [[Langue de Barbarie]] na południe od miasta [[Saint -Louis (Senegal)|Saint Louis]].
 
W dolnym biegu rzeki tworzą się liczne [[rozlewisko|rozlewiska]] i [[bagno|bagna]], stale zasilane wodami rzeki, co sprawia, że tereny te są najdalej na północ wysuniętymi obszarami o stałych zbiornikach wodnych w zachodniej części [[AfrykaCzarna subsaharyjskaAfryka|Afryki subsaharyjskiej]]. Dzięki temu zatrzymują się tu liczne stada ptaków migrujących z [[Europa|Europy]] ponad [[Sahara|Saharą]]. Dodatkowo ma tu swoje siedziby wiele miejscowych gatunków ptaków i innych zwierząt. Dla ochrony tych [[biotop]]ów w dorzeczu Senegalu w krajach Senegal i Mauretania utworzono kilka [[park narodowy|parków narodowych]]. Od głównego koryta rzeki odchodzi tu wiele mniejszych potoków, przez co region ten nazywany jest [[Delta Senegalu|Deltą Senegalu]], chociaż samo ujście rzeki do [[Ocean Atlantycki|Oceanu Atlantyckiego]] jest [[estuarium|lejowe]], a potoki łączą przed wybrzeżem z głównym korytem. W 2005 roku deltę Senegalu uznano za [[rezerwat biosfery]] [[UNESCO]].
 
W czasach kolonialnych, na początku ekspansji [[Francja|Francji]] w [[Afryka Zachodnia|Afryce Zachodniej]] nad brzegami Senegalu zbudowano szereg [[fort]]ów mających chronić kolonizatorów przed podjazdami wrogich wojsk z afrykańskich królestw w dorzeczu [[Niger (rzeka)|Nigru]]. Do najważniejszych fortów zaliczały się [[Dagana (Senegal)|Dagana]], [[Podor]], [[Matam]], [[Bakel]] i [[Kayes]]. Z czasem wokół fortów wyrosły najpierw niewielkie osady, potem miasta. Łączność z [[Saint -Louis (Senegal)|Saint Louis]] - głównym portem i stolicą kolonialnego Senegalu - zapewniały im łodzie często kursujące wzdłuż rzeki.
 
Obecnie większość transportu odbywa się wzdłuż biegnących brzegiem Senegalu dróg samochodowych, a śródlądowa żegluga - chociaż wciąż istnieje - odbywa się już z mniejszą intensywnością. Jednak rzeka - tak dawniej, jak i dziś - wykorzystywana jest do [[irygacja (rolnictwo)|nawadniania]] pól uprawnych (w Mauretanii jedyne [[grunty orne]] znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie rzeki). Na granicy senegalsko-mauretańskiej znajduje się też kilka punktów przeprawy pasażerskiej, z których najważniejszy zlokalizowany jest w [[Rosso]] - kursuje tu [[prom]]. Na pomniejszych przejściach granicznych na drugą stronę przeprawić się można za pomocą [[piroga|pirogi]]. Na przejściu granicznym w [[Diama]]-[[Maka]] zbudowano most.