Fryderyk III Mądry: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
Kelvin (dyskusja | edycje)
polonizacja, Małgorzata z Jülich nie Mirosława, red., lit., drobne merytoryczne
Linia 4:
|tytulatura = elektor Saksonii, Arcymarszałek Rzeszy
|grafika = Kurfürst-Friedrich-III-von-Sachsen.jpg
|opis grafiki = Fryderyk Mądry, portret autorstwa [[Lucas Cranach Starszystarszy|Lucasa Cranacha]], 1532
|herb =
|opis herbu =
Linia 35:
|wikicytaty =
}}
'''Fryderyk III Wettyn''' (ur. [[17 stycznia]] [[1463]] na [[Zamek Hartenfels w Torgau|Zamku Hartenfels]] w [[Torgau]], zm. [[5 maja]] [[1525]] w [[Annaburg|Lochau]]) – [[książę]] [[Saksonia|saski]] i [[Elektorzy Rzeszy|elektor Rzeszy Niemieckiej]] w latach [[1486]]-[[1525]]1486–1525.
 
Był synem [[Ernest Wettyn|Ernesta]], elektora Saksonii, i jego żony [[Elżbieta Wittelsbach (Bawaria-Monachium)|Elżbiety Wittelsbach]]. Jego dziadkami byli: elektor Saksonii [[Fryderyk II Łagodny]] i książniczkaksiężniczka Styrii, Karyntii i Krainy Małgorzata Habsburg oraz książę Bawarii [[Albrecht III (książę Bawarii)|Albrecht III Wittelsbach]] i księżniczka Brunszwiku-Grubenhagen Anna Welf.
 
Odegrał ważną rolę w rozwoju [[reformacja|reformacji]], jako protektor [[Marcin Luter|Lutra]] i innych reformatorów, a także zręczny polityk. Do wykładowców założonego przez niego w [[1502]] roku [[Uniwersytet Marcina Lutra w Halle i Wittenberdze|uniwersytetu w Wittenberdze]] należeli m.in. [[Marcin Luter]] i [[Filip Melanchton]]. Chronił Lutra przed atakami przeciwników, wyjednując dla niego u cesarza [[Karol V Habsburg|Karola V]] nietykalność osobistą podczas [[Sejm Rzeszy (Święte Cesarstwo Rzymskie)|Sejmu Rzeszy]] w [[Wormacja|Wormacji]] ([[1521]]) oraz ukrywając go w latach 1521/221521–1522 na zamku [[Zamek Wartburg|Wartburg]].
Był także wielkim mecenasem artystów i poetów.<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Beckett | imię = Wendy | tytuł = Historia malarstwa : wędrówki po historii sztuki Zachodu | data = 2007 | wydawca = Arkady | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-213-4008-1 | strony = }}</ref>
 
Linia 53:
|'''Prapradziadkowie'''
|colspan="1"|
margrabia Miśni<br />[[Fryderyk III Srogi|Fryderyk III Wettyn]]<br />(1332-13811332–1381)<br />
∞1346 <br />
Katarzyna Henneberg<br />(1334-13971334–1397)
|colspan="1"|
książę Brunschweig Brunszwiku-Lüneburg<br />[[Henryk I (Brunszwik-Lüneburg)|Henryk I Welf]]<br />(1355-14161355–1416)<br />
∞1388<br />
Zofia wołogoska<br />(1370–1406)
|colspan="1"|
arcyksiążę Austrii, Styrii i Karyntii <br />[[Leopold III Habsburg]]<br />(1351-13861351–1386)<br />
∞1365<br />
[[Viridis Visconti]]<br />(1350-14141350–1414)
|colspan="1"|
książę rawski, płocki, wiski<br />[[Siemowit IV|Siemowit IV Piast]]<br />(1352-14261352–1426)<br />
∞1387<br />
[[Aleksandra Olgierdówna]]<br />(1368-14341368–1434)
|colspan="1"|
książę Bawarii<br />[[Jan II (książę Bawarii)|Jan II Wittelsbach]]<br />(1341-13971341–1397)<br />
∞1372<br />
Katarzyna z Gorycji<br /> (-1391)
|colspan="1"|
władca Mediolanu<br />[[Bernabò Visconti]]<br />(1323-13851323–1385)<br />
∞1350<br />
[[Beatrice Regina della Scala]]<br />(1333-13841333–1384)
|colspan="1"|
książę BraunschweigBrunszwiku-Grubenhagen<br />Albert Welf<br />(1339-13831339–1383<br />
∞<br />
Agnieszka Braunschweigz Brunszwiku-LüneburgLüneburga<br />(-1410)
|colspan="1"|
książę Braunschweig Brunszwiku-GöttingenGetyngi<br />[[Otto I (książę Brunszwiku-Getyngi)|Otto I Welf]]<br />(1340-13941340–1394)<br />
∞<br />
MirosławaMałgorzata Holstein-Plönz Jülich<br />
|-
|'''Pradziadkowie'''
|colspan="2"|
elektoraelektor Saksonii<br />[[Fryderyk I Kłótnik|Fryderyk I Wettyn]]<br />(1370-14281370–1428)<br />
∞1402<br />
Katarzyna Brunschweig Brunszwiku-LüneburgLüneburga<br />(1395–1442)
|colspan="2"|
arcyksiążę Styrii, Karyntii i Krainy<br />[[Ernest Żelazny|Ernest Habsburg]]<br />(1377-14241377–1424)<br />
∞1412<br />
[[Cymbarka mazowiecka]]<br />(1393-14291393–1429)
|colspan="2"|
książę Bawarii<br />[[Ernest (Bawaria)|Ernest Wittelsbach]]<br />(1373-14381373–1438)<br />
∞1395<br />
Elżbieta Visconti<br />(1374-14321374–1432)
|colspan="2"|
książę Braunschweig Brunszwiku-Grubenhagen<br />Eryk I Welf<br />(1380-14271383–1427)<br />
∞<br />
Elżbieta Braunschweigz Brunszwiku-GöttingenGetyngi<br />(-1344)
|-
|'''Dziadkowie'''
|colspan="4"|
elektor Saksonii<br />[[Fryderyk II Łagodny|Fryderyk II Wettyn]]<br />(1412-14641412–1464)<br />
∞1431<br />
Małgorzata Habsburg<br />(1416-14861416–1486)
|colspan="4"|
książę Bawarski<br />[[Albrecht III (książę Bawarii)|Albrecht III Wittelsbach]]<br />(1401-14601401–1460)<br />
∞1436 <br />
Anna Braunschweigz Brunszwiku-Grubenhagen<br />(1420–1474)
|-
|'''Rodzice'''
|colspan="8"|
elektor Saksonii<br />[[Ernest Wettyn]]<br />(1441-14861441–1486)<br />
∞1460<br />
[[Elżbieta Wittelsbach (Bawaria-Monachium)|Elżbieta Wittelsbach]]<br />(1443-14841443–1484)
|- bgcolor="#008000"
|colspan="9"|
'''Fryderyk III Wettyn (1463-15251463–1525), elektor Saksonii'''
|}