Nie ma róży bez ognia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Ytabak (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
drobne merytoryczne, szerzej o tytule w kontekście tworzenia scenariusza
Linia 6:
| gatunek = [[film komediowy|komedia]]
| rok produkcji = [[1974 w filmie|1974]]
| data premiery = [[25 grudnia]] [[1974]]{{odn|Replewicz|2009|s=162}}
| kraj produkcji = Polska
| język = polski
Linia 12:
| reżyseria = [[Stanisław Bareja]]
| scenariusz = Stanisław Bareja,<br />[[Jacek Fedorowicz]]
| główne role = [[Jacek Fedorowicz]],<br />[[Jerzy Dobrowolski (aktor)|Jerzy Dobrowolski]],<br />[[Halina Kowalska (aktorka)|Halina Kowalska]],<br />[[Stanisława Celińska]], <br />[[Stanisław Tym]]
| muzyka = [[Waldemar Kazanecki]]
| zdjęcia = [[Andrzej Ramlau]]
Linia 18:
| kostiumy = [[Anna Fedorowicz]]
| montaż = [[Alina Faflik]]
| produkcja = [[Stefan Adamek]] (kierownik produkcji)<ref name = "Filmpolski">{{Filmpolski|tytuł|1270|Nie ma róży bez ognia}}</ref>
| produkcja = [[Zespół Filmowy „Pryzmat”]]
| wytwórnia = [[Zespół Filmowy „Pryzmat”]]
| dystrybucja =
| budżet =
Linia 31:
}}
'''Nie ma róży bez ognia''' – polski [[film komediowy]] z [[1974]] roku w reżyserii [[Stanisław Bareja|Stanisława Barei]].
 
== Tytuł ==
''Nie ma róży bez ognia'' to zbitka słów z dwóch polskich [[przysłowie|przysłów]]: ''nie ma [[róża|róży]] bez [[kolec|kolców]]'' oraz ''nie ma [[dym]]u bez ognia''. Tytuł bezpośrednio nawiązuje do jednej ze scen z filmu, w której ojciec Lusi podpala własny dom wraz z [[plantacja|plantacją]] róż, aby córka mogła [[adres zameldowania|zameldować się]] w [[Warszawa|stolicy]].
 
== Fabuła ==
Komedia przedstawia absurdalną rzeczywistość, w jakiej znalazło się małżeństwo nauczycieli, Jana i Wandy Filikiewiczów, wobec problemu konieczności goszczenia w swym mieszkaniu początkowo byłego męża Wandy, Jerzego Dąbczaka, a później także jego obecnej żony Lusi, narzeczonego Lusi - Zenka i kolejnych osób. PoczątkowoW rozpoczynającej film scenie w mieszkaniu Filikiewiczów, ulokowanym między pokojami biurowymi, pojawia się jednak oszust, Malinowski, który oferuje im zamianę mieszkania. W ciągu rozwoju sytuacji małżeństwo wpędza się w coraz większe kłopoty, głównie za sprawą pomysłów męża.
 
W filmie można znaleźć zarówno humor sytuacyjny w przypadku Jana Filikiewicza, przygotowującego mieszkanie do stanu użytkowania, czybądź goniącego za autobusem, którego drzwi przytrzasnęły mu pasek od prochowca, jak również dowcip wynikający z pewnych [[Przejęzyczenie|lapsusów]] pokazujących funkcjonowanie prawa w dobie [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]. - wW pierwszym mieszkaniu Filikiewiczów znajdują się urzędy państwowe; administrator osiedla prosi o monetę dwudziestogroszową, aby zaplombować drzwi, a dobrze znający prawo kombinator Dąbczak zyskuje większą przychylność ze strony organów państwa, niż uczciwy obywatel, jakim jest Filikiewicz{{odn|Replewicz|2009|s=155}}.
 
Film ukazuje też pęd mieszkańców [[Polska|Polski]] w dobie lat 70. XX wieku do tego, aby zamieszkać w stolicy. Ojciec Lusi, żony Dąbczaka, puszcza z dymem własny dom wraz z plantacją róż, aby córka mogła zamieszkać w [[Warszawa|Warszawie]]. Jest to także przedstawienie dwóch równoległych światów, sformalizowanej biurokracji oraz nieformalnych stosunków, które rozpoznawać musi małżeństwo Filikiewiczów.
 
== Obsada ==
Linia 62 ⟶ 59:
* [[Maria Chwalibóg]] - lokatorka poznana podczas pijaństwa
* [[Cezary Julski]] - szatniarz w lokalu
* [[Monika Sołubianka]] - prostytutka ZuziaZuza
* [[Jolanta Lothe]] - Korbaczewska
* [[Krzysztof Kowalewski]] - milicjant
Linia 68 ⟶ 65:
* [[Agnieszka Fitkau-Perepeczko]] - mieszkanka bloku szukająca sklepu z kaszą
* [[Jerzy Moes]] - mężczyzna w lokalu
 
Źródła:<ref name="Filmpolski" />{{odn|Replewicz|2009|s=412}}
 
== Przygotowanie scenariusza i realizacja filmu ==
Początkowo komedia miała nosić tytuł ''Lawina'' poprzez nawiązanie do eskalacji wydarzeń, mających wpływ na życie głównych bohaterów. W scenopisie ojciec Lusi ma problemy z [[urząd skarbowy|urzędem skarbowym]] – w dialogu z córką pojawia się hasło [[domiar]], gdy nakazuje jej wraz z narzeczonym pozostać w mieszkaniu Filikiewiczów. Z tego względu, że cenzura nie zgodziłaby się na użycie tego słowa, zastąpiono domiar pożarem. W efekcie przyczyna zmiany w scenariuszu doprowadziła do zmiany tytułu filmu, co według reżysera miało jeszcze bardziej wyrażać [[Pure nonsense|purenonsensowną]] fabułę{{odn|Replewicz|2009|s=156}}. Bezpośrednio tytuł nawiązuje właśnie do zmienionej sceny, w której ojciec Lusi podpala własny dom wraz z plantacją róż, aby córka mogła zameldować się w stolicy. Słowa tytułu wypowiadane są w filmie przez mało dzielnicowego, któremu administrator wraz z przebywającymi w mieszkaniu Filikiewiczów osobami próbują wytłumaczyć niecodzienną dla niego sytuację. Zmieniony został również charakter Jerzego Dąbczaka, który początkowo miał być wzorowany na stereotypowym [[Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej|ormowcu]]. Postać ta została „uszczlechetniona” głównie za sprawą jej odegrania przez [[Jerzy Dobrowolski (aktor)|Jerzego Dobrowolskiego]]{{odn|Replewicz|2009|s=157-158}}. ''Nie ma róży bez ognia'' to zbitka słów z dwóch polskich przysłów: ''nie ma róży bez kolców'' oraz ''nie ma dymu bez ognia''. W krytyce filmu pojawiła się opinia, że z tego powodu tytuł nic nie znaczy{{odn|Replewicz|2009|s=162}}.
 
Autorzy dla urealnienia fabuły konsultowali treść scenariusza z prawnikiem{{odn|Replewicz|2009|s=155}}. Bareja jako fan amerykańskich komedii z lat 20. XX w., wiele miejsca poświęcił na walkę głównego bohatera ze złośliwością przedmiotów martwych. Scena z wchodzeniem Filikiewicza na dach może być uznana za nawiązanie do filmów z [[Buster Keaton|Busterem Keatonem]] i [[Harold Lloyd|Harolde Lloydem]]. Odgrywana była ona bezpośrednio przez [[Jacek Fedorowicz|Jacka Fedorowicza]] bez udziału kaskadera{{odn|Replewicz|2009|s=160}}.
 
W opinii krytyków filmowych, recenzujących ''Nie ma róży bez ognia'', przeważały określenia tej produkcji jako prymitywnej i schlebiającej gustom drobnomieszczańskim, co powodowało, że zakwalifikowany był do najniższej kategorii artystycznej, co w konsekwencji przekładało się na niższe zarobki dla reżysera. Wpływy z biletów wynosiły natomiast ok. 16 milionów złotych, przy czym w Polsce obejrzało go ok. 3 milionów widzów, a za granicą ok. 9 mln{{odn|Replewicz|2009|s=162-163}}.
 
== TytułPrzypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | odn = tak |nazwisko = Replewicz | imię = Maciej | tytuł = Stanisław Bareja. Król krzywego zwierciadła | wydawca = Zysk i S-ka | miejsce = Poznań | data = 2009 | isbn = 978-83-7506-387-5}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* {{Filmpolski|tytuł|1270|Nie ma róży bez ognia}}
* {{IMDb|tytuł|0071908|Nie ma róży bez ognia}}
* {{Filmweb|tytuł|1170|Nie ma róży bez ognia}}