Wikipedia

Cumulus: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Anulowanie wersji 52486150 autora Geohis: a to dlaczego?
Znacznik: Anulowanie edycji
m ort.: przywrócenie wielkiej litery w łacińskich nazwach rodzajów chmur (wyróżnionych w polskim tekście kursywą), jako nazwach międzynarodowej klasyfikacji, nomenklatury
Linia 6:
| symbol = [[Plik:Symbol cumulus.gif|30px]]
| piętro = niskie
| gatunki = ''[[cumulusCumulus fractus]]'', ''[[cumulusCumulus humilis]]'', ''[[cumulusCumulus mediocris]]'', ''[[cumulusCumulus congestus]]''
| odmiany = radiatus
| wysokość = 600–2500 m
Linia 18:
[[Plik:Cloud against dark blue sky.jpg|thumb|''Cumulus fractus'']]
[[Plik:Img20050526 0007 at tannheim cumulus.jpg|thumb|Chmury kłębiaste nad Alpami Lechtalskimi]]
[[Plik:Cumulus 01.jpg|thumb|Chmury kłębiaste (''cumulusCumulus'') w okolicach Poznania]]
[[Plik:Cumulus Clouds over Yellow Prairie2.jpg|thumb|Cumulus mediocris nad [[preria|prerią]] w Ameryce Północnej]]
 
'''Cumulus''' (Cu), '''[[chmura]] kłębiasta''' – oddzielna, gruba, biała [[chmura]], złożona z kropel [[woda|wody]]. Jej górna część (z wyjątkiem gatunku ''cumulusCumulus fractus'') ma kształt kopuły, a podstawa położona poziomo na podobnej wysokości w przedziale od około 600 do 2500 metrów. Cumulusy są więc rodzajem chmur powstających w piętrze niskim [[troposfera|troposfery]]. Bardziej wypiętrzonym chmurom kłębiastym towarzyszą niewielkie opady [[deszcz]]u. Chmury te potrafią szybko się przekształcać, a typowy czas życia małego cumulusa trwa 10-30 minut.
 
== Mechanizmy fizyczne i morfologia (kształt) ==
Chmury kłębiaste powstają wskutek [[prąd wstępujący|prądów wstępujących]] związanych z napływem zimnego powietrza pod cieplejsze, jak to jest w przypadku chmur frontalnych, albo na skutek wznoszenia się termali ciepłego powietrza, jak to jest nad wyspami w strefie międzyzwrotnikowej lub w ciepły słoneczny dzień. Ciepłe powietrze wznosi się pionowo, po czym ulega ochłodzeniu, co prowadzi do kondensacji pary wodnej, a szereg takich termali tworzy charakterystyczne wybrzuszenia w strukturze cumulusa. Dolna część chmury, na poziomie [[Kondensacja (chemia)|kondensacji]] jest czasami szara, ale kolor chmury cumulus nie zależy od jej specyficznych własności na danych poziomie, ale jest wynikiem położenia obserwatora w stosunku do słońca i od jej grubości (optycznej). Wysokość podstawy i wierzchołków zależy od rozkładu temperatury i wilgotności i można ją ocenić używając m.in. atmosferycznych diagramów termodynamicznych.
 
Obecna [[taksonomia]] chmur oparta jest na pracy [[Luke Howard]]a z początku XIX wieku, który wprowadził nazwę "''cumulusCumulus''" jako jedną z trzech głównych "zmienności" (kategorii). Obecnie chmury cumulus są badane ze względu na ich efekty klimatyczne poprzez zmianę:
* pokrywy chmur,
* wodności chmurowej,
Linia 32:
 
== Mikrofizyka ==
Krople wody w cumulusach są stosunkowo małe (około 10 [[mikrometr]]ów) i przezroczyste w widmie światła widzialnego od 0,3–0,7 mikrometra. Oznacza to, że chmury te (a także większość chmur wodnych i lodowych) nie absorbują promieniowania słonecznego. Biały kolor cumulusa jest spowodowany mało selektywnym (czyli wszystkie kolory światła podobnie) rozpraszaniem światła na kroplach wody. To, że chmury są szare lub czarne dla obserwatora jest spowodowane odbiciem światła przychodzącego, a nie absorpcją promieniowania słonecznego w chmurach. Wobec tego kolor chmur ''cumulusCumulus'' zależy od położenia obserwatora i od pozycji słońca i nie powinien być używany naukowo do ich charakteryzacji. Małe krople chmurowe spadają grawitacyjnie i są utrzymywane w chmurach dzięki ruchom wstępującym. Z płytkich chmur konwekcyjnych typu cumulus nie obserwuje się znaczącego opadu nad lądem. W obszarach pasatowych nad oceanami, aerozole soli morskiej mogą działać jako superwielkie jądra kondensacji i wtedy można zaobserwować mżawkę lub virgę.
 
== Efekty klimatyczne ==
Linia 38:
W średnich szerokościach geograficznych, takich, jak Polska, chmury cumulus są zazwyczaj związane z wymuszaniem frontalnym lub z efektami termicznymi. Efekty klimatyczne tych chmur są przypuszczalnie małe w porównaniu z innymi procesami takimi jak cyklogeneza i związanymi z nimi układami frontalnymi.
 
Sytuacja jest dramatycznie inna w obszarach podzwrotnikowych wiatrów pasatowych. Wprawdzie pojedyncze chmury ''cumulusCumulus'' są stosunkowo małe i ich czas życia jest krótki, ale są one obserwowane na wielkich obszarach i regenerują się cyklicznie. Ich wpływ na globalne albedo słoneczne, na procesy wymiany ciepła pomiędzy oceanem i atmosferą, i na procesy chemiczne (np usuwanie zanieczyszczeń) w atmosferze tropikalnej jest znaczny. W tych obszarach chmury cumulus stanowią naturalne przejście pomiędzy stratocumulusami, obserwowanymi na wschodnich częściach oceanów w obszarze zstępującej komórki Hadleya i obszarem międzyzwrotnikowej strefy zbieżności (ITCZ) charakteryzującej się głęboką konwekcją (chmury cumulonimbus).
 
'''Symbol, którym oznacza się chmury rodzaju ''cumulusCumulus''''': [[Plik:Symbol cumulus.gif|30px]]
 
== Gatunki chmur kłębiastych (''cumulusCumulus'') ==
[[Plik:Cumulus congestus über Urbachtal.jpg|thumb|''Cumulus congestus'' w [[Alpy Berneńskie|Alpach Berneńskich]]]]
[[Plik:Cumulus timelapse Skupowo-170324.webm|thumb|Cumulusy nad [[Skupowo|Skupowem]] ([[film poklatkowy]])]]
Linia 50:
* ''[[Cumulus fractus]]'' (Cu fra) – chmury kłębiaste postrzępione, jeszcze nie wykształciły poziomej podstawy ani kopulastej powierzchni górnej. Mają grubości kilkuset metrów. Występują najczęściej jako początkowe stadium rozwoju chmur kłębiastych. Nie dają opadów. (''Fractus'' z [[Łacina|łac.]] to ''złamany, postrzępiony'').
* ''[[Cumulus humilis]]'' (Cu hum) – tzw. chmury pięknej pogody, to niewielkie, stosunkowo płaskie i rzadko rozmieszczone na niebie cumulusy. Ich grubość wynosi od kilkudziesięciu do kilkuset metrów.
* ''[[Cumulus mediocris]]'' (Cu med) – średnio wypiętrzone, stadium pośrednie pomiędzy ''cumulusCumulus humilis'' a ''Cumulus congestus''. Mają średnio od kilkuset metrów do kilometra. Przeważnie nie dają opadów.
* ''[[Cumulus congestus]]'' (Cu con) – cumulusy wypiętrzone (rozbudowane w kierunku pionowym nawet do kilku kilometrów). Niekiedy dają spokojny opad.
 
== Odmiany chmur kłębiastych (''cumulusCumulus'') ==
* ''radiatus'' (ra) – ułożone prostoliniowo w jednym rzędzie, a gdy w wielu, wtedy wydają się mieć układ promienisty.
 
 
 
{{Duża grafika|Cumulus clouds panorama.jpg|1000px|Na pierwszym planie chmury kłębiaste (''cumulusCumulus''), w głębi − chmury kłębiaste deszczowe (''[[cumulonimbus calvus]]'')}}
 
== Chmury towarzyszące i zjawiska szczególne ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Cumulus”