Bieżanów: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
→‎Historia: poprawa linków
Linia 10:
Pierwsza historycznie udokumentowana wzmianka o Bieżanowie pochodzi z [[1212]] roku, a był to rodzinny zapis testamentowy. Bieżanów został tu wymieniony jako Besanouno. Sama nazwa Bieżanów ma charakter dzierżawczy i pochodzi od nazwy osobowej Bieżan, oznaczającej w języku staropolskim zbiega. W [[1422]] roku erygowano parafię i wzniesiono [[Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie|kościół pod wezwaniem Narodzenia NMP]]. W [[1464]] [[Kazimierz IV Jagiellończyk]] na prośbę kapituły przeniósł wieś z prawa polskiego na [[Prawo magdeburskie|magdeburskie]], wytyczono centrum zabudowy o układzie nawsiowym (z zagrodami po dwóch stronach wydłużonego placu), zlokalizowane nad [[Serafa|Serafą]], w rejonie obecnej ulicy Lipowskiego oraz niwowy rozłóg pól.
 
W [[1636]] za sprawą kanonika J. Foxa wzniesiono zachowany do dziś kościół (w ołtarzu głównym [[XVII wiek|XVII]]-wieczny obraz Madonny, zwanej obecnie „Kolejarską Panią”). W [[1656]] r. obozowały we wsi oddziały Marszałka Wielkiego Koronnego [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzego Lubomirskiego]]. W [[1772]] roku w wyniku [[I rozbiór Polski|I rozbioru Polski]] Bieżanów przeszedł w ręce Austriaków. Od [[1778]] do około [[1910]] roku Bieżanów był własnością prywatną ([[dzierżawa]]). W [[1807]] roku powstał [[Cmentarz Bieżanów|cmentarz]] parafialny]] (obecna ul. Mała Góra). Po zniesieniu pańszczyzny przez Austriaków (1848 r.) na Małej i Dużej Górze wydzielono łany, które otrzymali chłopi. W [[1856]] roku ukończono przebiegającą przez Bieżanów [[Linia kolejowa nr 91|linię kolejową z Krakowa do [[Dębica|Dębicy]], a rok później otwarto [[Linia kolejowa nr 109|linię z Bieżanowa do Wieliczki]]. Uruchomienie tych linii spowodowało gwałtowny rozwój Bieżanowa, zmieniając również strukturę wsi – z typowo rolniczej staje się wsią z usługami rzemieślniczymi, drobnym przemysłem, spora też grupa ludności została zatrudniona na kolei.
 
W drugiej połowie XIX wieku Bieżanów był dużą wsią (1,5 tys. mieszkańców, 220 domów), należącą do Czeczów de Lindenwald, ze szkołą ludową, gorzelnią, hutą, stacją kolejową, ośrodkiem wydobycia gipsu i wapnia. XVII-wieczny kościół w latach [[1885]]-[[1886]] przebudowano w stylu neoromańskim według projektu K. Knausa. Obok zespołu dworskiego w [[1920]] powstała Fabryka Drożdży i Spirytusu J. Czecza i S. Porębskiego, działała też fabryka kaolitu R. Drillera. W [[1870]] r. uruchomiono urząd pocztowy, a 9 lat później założono Ochotniczą Straż Pożarną, by w [[1902]] roku wybudować remizę strażacką. [[6 grudnia]] [[1914]] roku najbardziej wysunięte na zachód wojska rosyjskie podeszły w okolice Bieżanowa, jednakże zostały stamtąd wyparte przez Austriaków, co upamiętnia do dziś [[Pomnik na Wzgórzu Kaim|obelisk na wzgórzu Kaim]].