Skóra: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
dodałem linki
Linia 23:
== Budowa skóry ==
[[Plik:Skin.jpg|thumb|300px|Schemat budowy skóry (przekrój)]]
Skóra składa się z [[Liczba|dwóch]] warstw (licząc od zewnątrz)<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Bochenek |imię=Adam |nazwisko2=Reicher |imię2=Michał |autor link= Adam Bochenek |autor link2= Michał Reicher |tytuł= Anatomia człowieka – Tom IV: Układ nerwowy ośrodkowy |rok=2009 |wydawca=[[Wydawnictwo Lekarskie PZWL|PZWL]] |miejsce=Warszawa |isbn= 978-83-200-4025-8}}</ref>:
 
* [[naskórek]] (''epidermis'') – warstwa zewnętrzna pełniąca funkcję ochronną i rozrodczą, która posiada barwnik – ''[[Melaniny|melaninę]]'', nadającą włosom i skórze barwę; naskórek dzieli się na 4 lub 5 warstw w zależności od grubości. Są to (od zewnątrz):
Linia 37:
== Przydatki skóry (wytwory naskórka) ==
Do skóry zalicza się również przydatki skóry (''adnexa cutis''), powstające z [[tkanka nabłonkowa|nabłonka]] tworzącego [[naskórek]]:
* [[Łuska (zoologia)|łuski]] (''squamae'') - [[gady]], [[ryby]] ([[Łuski (ryby)|łuski]] ryb są wytworem skóry właściwej)
* [[pióro|pióra]] (''pennae'') - [[ptaki]],
* [[włos]]y (''pili'') (m.in. rzęsy i brwi) - [[ssaki]],
* [[paznokieć|paznokcie]] (''ungues'') - ssaki naczelne,
* [[pazur]]y (unguiculae),
* [[róg (biologia)|rogi]] (''cornua'') - niektóre [[ssaki]],
* [[kopyto (zoologia)|kopyta]] (''ungulae'') - [[ssaki kopytne]].
 
Receptory w skórze są [[Zmysł|narządami zmysłów]]: [[dotyk]]u, [[ból]]u (nocycepcja) i [[temperatura|temperatury]].
 
== [[Gruczoł|Gruczoły]] ==
W skórze właściwej i w [[Warstwa|warstwie]] podskórnej występują gruczoły potowe i łojowe, [[układ krwionośny człowieka|naczynia krwionośne]] i ciałka zmysłów.
 
Do przydatków skóry należą też [[gruczoł]]y (''glandulae cutis''):
Linia 54:
* [[gruczoł łojowy|gruczoły łojowe]] (''glandulae sebaceae'')(ssaki),
* [[gruczoł mlekowy człowieka|gruczoły sutkowe]] (''glandulae mammariae'') (ssaki),
* [[gruczołhttp://encyklopedia.interia.pl/slownik-pojec/news-sluzowe-gruczoly,nId,1996196 śluzowy|gruczoły śluzowe]] (''glandulae mucosae'') (ryby i płazy),
* [[gruczoł mlekowy|gruczoły mlekowe]] (''glandulae lactiferae''),
* [[gruczołhttp://encyklopedia.interia.pl/biologia/news-gruczoly-jadowe,nId,2058292 jadowy|gruczoły jadowe]] (gady i płazy),
* [[gruczoł kuprowy|gruczoły kuprowe]] (ptaki).
 
== Unaczynienie skóry ==
* [[sieć głęboka]] – [[skóra właściwa]], [[tkanka podskórna]]
* [[sieć podbrodawkowa]]pod-brodawkowa – u podstawy brodawek
* [[sieć powierzchowna]]
Przy oziębieniu następuje odruchowy skurcz naczyń krwionośnych i mięśni stroszących włosy (''musculi arectores pilorum'').
 
== [[Barwa]] skóry ==
Barwa skóry zależy głównie od zawartości [[melaniny]]. Spośród naczelnych u orangutana melanina występuje zarówno w naskórku i w skórze właściwej. U gibbonów, szympansów i człowieka melanina występuje głównie w naskórku. Jednak tylko u człowieka występuje znaczne zróżnicowanie kolorów skóry, powstałe prawdopodobnie jako [[Cechy adaptatywne|adaptacja]] do różnego natężenia [[Ultrafiolet|promieniowania ultrafioletowego]].
 
== [[Przypis|Przypisy]] ==
{{Przypisy}}
 
Linia 78:
* [[Fototypy skóry|fototypy skóry wg Fitzpatricka]]
* [[Kosmetologia]]
* [http://www.doctormed.pl/info/dermatologia/skora-lac-cutis-gr-derma/ Skóra- doctormed]
* [http://www.ozd.com.pl/uklad-naczyniowy-skory/ U<small>KŁAD NACZYNIOWY SKÓRY</small>- oZdrowiu]
 
[[Kategoria:Skóra| ]]