Kiścień: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Anulowanie wersji 52856881 autora 2001:56A:7790:C900:89C2:230B:B081:D468 (dyskusja) zostawmy kategorię "Flails (warfare)" dla cepów bojowych; przy okazji zmiana zdjęcia na autentyczną broń, nie kopię
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 1:
[[Plik:Klassischer-FlegelMilitary Flail MET 14.25.1365 001Sept2014.jpg|thumb|240px|Kiścień]]
[[Plik:Military Flail MET 14.25.1366 001Sept2014.jpg|thumb|Kiścień z trzema bijakami]]
'''Kiścień, masłak''' – rodzaj [[Broń obuchowa miażdżąca|broni obuchowej miażdżącej]] używanej w [[średniowiecze|średniowieczu]], składającej się z drewnianego trzonka, do którego łańcuchem, sznurem lub rzemieniem przymocowano bijak, służący do zadawania ciosów przeciwnikowi. Zwany także mylnie [[Korbacz (bat)|korbaczem]] lub [[morgensztern]]em. Trzonki kiścieni mogły mieć różną długość, zwykle jednak wynosiła ona około 30–40 cm. Bywały też kiścienie ich pozbawione, w postaci kuli na rzemieniu, który owijano dookoła ręki. Bijak miał zazwyczaj postać stalowej kuli najeżonej kolcami, choć istniały też bijaki gładkie oraz wykonane z innych materiałów (szczególnie wczesne ich wersje): rogu, kości, [[brązy|brązu]]. Zdarzały się kiścienie o 2 lub nawet 3 bijakach, każdym zawieszonym na własnym łańcuchu<ref name="slownik">{{Cytuj książkę | autor = Michał Gradowski | autor2 = [[Zdzisław Żygulski (junior)|Zdzisław Żygulski]] | tytuł = Słownik uzbrojenia historycznego | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN|PWN]] | miejsce = Warszawa | rok = 2010 | strony = 62 | isbn = 978-83-01-16260-3}}</ref>.
 
W średniowiecznej [[Europa|Europie]] kiścienie pojawiły się najpierw na [[Ruś Kijowska|Rusi]] (około [[X wiek]]u), przejęte od [[nomadaKoczownik|koczowniczych]] ludów ze wschodu. Od [[XI wiek]]u były używane w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]], okres największej świetności tej broni przypada na [[XV wiek|wiek XV]]. Kiścienie używane były zarówno przez [[jazda|jazdę]], jak i [[piechota|piechotę]], choć sposób walki tą bronią, wymagający szerokich zamachów, wykluczał użycie kiścienia przez piechotę walczącą w szyku zwartym. W innych językach często nie ma rozróżnienia między kiścieniem a [[cep bojowy|cepem bojowym]]<ref name="slownik" />.
 
Kiścieniem nazywa się również masłak, broń typową dla [[czerń (ruskie chłopstwo)|czerni ukraińskiej]] i [[Nogajskie ordy przednie|Tatarów]]. Składała się z giętkiego drzewca i umocowanej do niego końskiej, krowiej lub baraniej szczęki<ref name="slownik" /><ref name="Franz">{{Cytuj książkę | autor = Maciej Franz | tytuł = Wojskowość Kozaczyzny Zaporoskiej w XVI-XVII wieku. Geneza i charakter | wydawca = [[Wydawnictwo Adam Marszałek|Adam Marszałek]] | miejsce = Toruń | rok = 2004 | strony = 65 | isbn = 83-73-22803-9}}</ref><ref name="Skorupa">{{Cytuj książkę | autor = Dariusz Skorupa | tytuł = Stosunki polsko-tatarskie 1595-1623 | data= 2004 | wydawca = [[Polska Akademia Nauk|PAN]] | miejsce = Warszawa | strony = 41 | isbn = 83-89729-05-9}}</ref>.
 
== Zobacz też ==
{{Commonscat|FlailsBall (warfare)and chain flails}}
* [[Chigiriki]]