Ananiasz Zajączkowski: Różnice pomiędzy wersjami

'{{Naukowiec infobox

|almamater = [[Uniwersytet WarszawskiJagielloński]]

[[Plik:Cmentarz Karaimski w Warszawie 5.JPG|thumb|Grób Ananiasza Zajączkowskiego na [[Cmentarz Karaimskikaraimski w Warszawie|Cmentarzu Karaimskimkaraimskim]] w [[Warszawa|Warszawie]]]]

Był synem Aleksandra (''Achiezera''), kancelisty sądowego, i Emilii z domu Bezekowicz. Uczęszczał do [[Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta w Wilnie]] (do 1925), następnie odbył studia orientalistyczne na [[Uniwersytet Jagielloński|Uniwersytecie Jagiellońskim]]; w [[1929]] obronił doktorat na tej uczelni, na podstawie pracy ''Sufiksy imienne i czasownikowe w języku zachodniokaraimskim. Przyczynek do morfologii języków tureckich'', przygotowanej pod kierunkiem [[Tadeusz Jan Kowalski|Tadeusza Kowalskiego]]. Jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej uzupełniał studia na uczelniach zagranicznych -– w [[Berlin]]ie, [[Stambuł|Stambule]] i [[Paryż]]u (1929-19311929–1931). Pracował przez rok jako asystent w Katedrze Filologii Orientalnej na Uniwersytecie Jagiellońskim, by przenieść się w [[1932]] na Uniwersytet Warszawski, na stanowisko starszego asystenta i lektora języka tureckiego w Instytucie Orientalistycznym. W [[1933]] habilitował się na podstawie rozprawy ''Studja nad językiem staroosmańskim. Wybrane ustępy z anatolijskotureckiego przekładu Kalili i Dimny'' i został docentem w Katedrze Turkologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Mianowany profesorem nadzwyczajnym w [[1935]], został jednocześnie kierownikiem Katedry Turkologii (w latach 1945-19501945–1950 Katedry Orientalistyki, 1950-1969 ponownie Katedry Turkologii). Kierował również Instytutem Orientalistycznym (1945-19501945–1950, 1957-19611957–1961) i Zakładem Turkologii i Iranistyki Instytutu Orientalistycznego (od 1969); w [[1946]] został profesorem zwyczajnym. Ponadto był profesorem i kierownikiem Katedry Orientalistyki [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytetu Wrocławskiego]] (1945-19501945–1950). W latach 1948-19501948–1950 był pracownikiem naukowym Studium Języków Wschodnich Instytutu Spraw Międzynarodowych w [[Warszawa|Warszawie]], a 1953-19691953–1969 kierownikiem Zakładu Orientalistyki PAN (w ramach Zakładu kierował Pracownią Leksykograficzną i Pracownią Bliskiego i Środkowego Wschodu). Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] prowadził wykłady z turkologii w Szkole Wschodoznawczej w Warszawie (przemianowanej w 1938 na Wyższą Szkołę Żywych Języków Wschodnich). Okres okupacji przepracował w Wydziale Statystycznym miasta stołecznego Warszawy.

Był członkiem czołowych polskich stowarzyszeń naukowych -: [[Towarzystwo Naukowe Warszawskie|Towarzystwa Naukowego Warszawskiego]] (1936 członek-korespondent, 1947 członek rzeczywisty), Polskiej Akademii Umiejętności (1948 członek-korespondent), Polskiej Akademii Nauk (1952 członek-korespondent, 1961 członek rzeczywisty). W Towarzystwie Naukowym Warszawskim kierował Komisją Orientalistyczną; był też przewodniczącym analogicznego Komitetu Orientalistycznego (1952-19591952–1959) i Komitetu Nauk Orientalistycznych (1962-19651962–1965) PAN. W latach 1948-19581948–1958 pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego. Był ponadto członkiem-korespondentem SocietéSociété Finno-Ougrienne, członkiem honorowym Tureckiego Towarzystwa Językowego, członkiem Societas Uralo-Altica oraz Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego.

Wygłaszał odczyty z turkologii, iranistyki, arabistyki oraz historii średniowiecznej [[Bliski Wschód|Bliskiego Wschodu]] m.in. w Instytucie Wschodoznawstwa w [[Moskwa|Moskwie]] (1956), na uniwersytecie w [[Jerozolima|Jerozolimie]] (1957), w Instituto Universitario Orientale w [[Neapol]]u (1958), na uniwersytecie w [[Moguncja|Moguncji]] (1959), na uniwersytecie w Stambule (1962). Brał udział w pracach Grupy Roboczej Polskiego Komitetu ds. [[UNESCO]]. W [[1955]] otrzymał nagrodę państwową II stopnia za całokształt działalności naukowej. Był doktorem ''[[Doctor honoris causa|honoris causa]]'' uniwersytetów w Berlinie (1961), [[Tbilisi]] (1966) i [[Manchester]]ze (1967). Został odznaczony Krzyżem Oficerskim (1954)<ref>16 lipca 1954 „za wybitne zasługi w dziedzinie nauki” {{Monitor Polski|1954|112|1566}}</ref> i Komandorskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], [[Medal 10-lecia Polski Ludowej|Medalem 10-lecia Polski Ludowej]], a także [[Iran|irańskim]] Orderem Nisan-Sipas.

Poza pracą naukową pełnił w latach 1945-19701945–1970 funkcję zwierzchnika [[Karaimski Związek Religijny w RP|Karaimskiego Związku Religijnego w RP]]. Jego krewnym (synem stryjecznego brata) był [[Włodzimierz Zajączkowski (turkolog)|Włodzimierz]], również turkolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zajmował się turkologią, dziejami średniowiecznej kultury tureckiej, leksykografią, komparatystyką, edytorstwem dzieł kultury. Badał m.in. dzieje, język i kulturę [[Chazarowie|Chazarów]]. Analizował wpływ języka i literatury perskiej na literaturę turecką, a także polsko-orientalne związki językowe. Interesował się życiem i działalnością [[Awicenna|Awicenny]]. Wydał m.in. ''Sto sentencji i apoftegmatów arabskich Kalifa Ali'ego w parafrazie mamelucko-tureckiej'' (1968), ogłosił też kilka przekładów. Redagował ''Słownik karaimsko-rosyjsko-polski'' oraz czasopisma [[Myśl Karaimska|"Myśl„Myśl Karaimską"Karaimską”]] i "„[[Przegląd Orientalistyczny]]"”, ponadto współpracował z "Językiem„Językiem Polskim"Polskim” i "Poradnikiem„Poradnikiem Językowym"Językowym”. {{fakt|Ceniony jako jeden z największych autorytetów w zakresie kultury staroosmańskiej i [[Złota Orda|Złotej Ordy]], miał jednocześnie opinię człowieka konfliktowego i ostrego w polemikach.|data=2015-06}} Jednym z jego uczniów był [[Józef Bielawski (arabista)|Józef Bielawski]].

* ''Słownik arabsko-kipczacki z okresu Państwa Mameluckiego'' (1954-19581954–1958, dwie części)

* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-ZP–Z (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985

[[Kategoria:CzłonkowiePochowani Towarzystwana Naukowegocmentarzu Warszawskiegokaraimskim w Warszawie]]