Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne, drobne techniczne
Gruzin (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
Linia 14:
|miejsce śmierci = [[Genewa]], [[Szwajcaria]]
|lata służby = 1914-1945
|siły zbrojne = [[Plik:Orzełek legionowy.svg|20px]] [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legiony Polskie]]<br />[[Plik:Orzełek II RP.svg|20px]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]<br />
|jednostki = [[9 Pułk Piechoty Legionów]]<br />[[VI Brygada Piechoty Legionów]]<br />[[31 Pułk Strzelców Kaniowskich]]<br />[[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizja Piechoty]]<br />[[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X]]<br />
|stanowiska = dowódca [[pułk]]u piechoty<br />dowódca [[Brygada|brygady]] piechoty<br />dowódca [[Dywizja|dywizji]] piechoty<br />dowódca [[Okręg wojskowy|okręgu korpusu]]<br />
Linia 24:
}}
 
'''Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz''' (ur. [[25 czerwca]] [[1890]] w [[Polanówka (powiat lubelski)|Polanówce]], zm. [[7 grudnia]] [[1969]] w [[Genewa|Genewie]]) – [[Generał#Generał w Wojsku Polskim II RP|generał brygady]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]].
 
== Życiorys ==
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej Józefa i Julii Wieczorkiewicz z domu Tomaszewska. Ukończył gimnazjum im. Stanisława Staszica i zdał maturę w [[Lublin]]ie w 1901, a następnie studiował do 1914 w Akademii Ziemiańskiej (''Hochschule für Bodenkultur'') w [[Wiedeń|Wiedniu]] zdobywając zawód dyplomowanego rolnika. Od 1911 do 1914 był członkiem [[Polskie Drużyny Strzeleckie|Polskich Drużyn Strzeleckich]]. Przybrał wówczas [[pseudonim]] ''Rene Scewola'', który potem stał się częścią jego nazwiska. W 1912 roku po odbyciu oficerskiego szkolenia wojskowego mianowany został [[podporucznik]]iem. Od 6 sierpnia 1914 do lipca 1917 służył w [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionach Polskich]]. Walczył między innymi pod [[Nowy Korczyn|Nowym Korczynem]], Anielinem, Laskami i Limanową. Ranny pod Marcinkowicami, skierowany do szpitala na Śląsku. Szczególnie wyróżnił się w [[Bitwa pod Konarami|bitwie pod Konarami]]. W 1915 roku awansowany do stopnia [[Kapitan (ranga)|kapitana]] piechoty, obejmuje dowództwo III batalionu [[1 pp.&nbsp;LegPułk Piechoty (LP)|1 pułku piechoty]]. Po [[Kryzys przysięgowy|kryzysie przysięgowym]] został internowany w [[Fort Beniaminów|Forcie Beniaminów]]. Był wśród organizatorów buntu przeciwko władzom obozowym. Za karę wywieziony w głąb Niemiec do twierdzy Werl.
 
W [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsku Polskim]] od 1918, awansowany do stopnia [[major]]a. W listopadzie organizował w [[Lublin]]ie ochotniczy oddział do walki o [[Lwów]]. 6 czerwca 1919 roku został zatwierdzony na stanowisku dowódcy I batalionu [[23 Pułk Piechoty im. płk. Leopolda Lisa-Kuli|23 Pułkupułku Piechotypiechoty]]<ref>Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 71 z 28 czerwca 1919 roku, poz. 2300.</ref>. Od 15 sierpnia 1919 roku jako [[pułkownik]] dowodził [[9 Pułk Piechoty Legionów|9 Pułkiempułkiem Piechotypiechoty Legionów]]. W czasie [[Wojna polsko-bolszewicka|wojny polsko-bolszewickiej]] walczył na czele 9 pp Leg, a w ostatniej fazie wojny dowodził [[VI Brygada Piechoty Legionów|VI Brygadą Piechoty]] i w zastępstwie [[3 Dywizja Piechoty Legionów|3 Dywizją Piechoty]]. W 1921 roku stanął na czele Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia Armii w Rembertowie. Od 1923 był dowódcą [[31 Pułk Strzelców Kaniowskich|31 Pułkupułku Strzelców Kaniowskich]]. W latach 1923-19251923–1925 studiował w Akademii Wojskowej w [[Paryż]]u. W 1926 czasowo pełnił obowiązki I zastępcy szefa [[Sztab Generalny Wojska Polskiego|Sztabu Generalnego]]. W czerwcu 1926 zastąpił generała brygady [[Jan Hempel (generał)|Jana Hempla]] na stanowisku dowódcy [[24 Dywizja Piechoty (II RP)|24 Dywizji Piechoty]] i [[Garnizon Jarosław|Garnizonu Jarosław]]<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 22 z 05.06.1926 r.</ref>. W 1927 roku mianowany [[generał]]em brygady. W [[Jarosław]]iu działał aktywnie na rzecz rozwoju kultury, ochrony zabytków (członek Okręgowej Komisji Konserwatorskiej) i sportu. Stał na czele delegatury Ligi Morskiej i Kolonialnej. Był honorowym prezesem wojskowego klubu sportowego „Ognisko” i patronował Oddziałowi Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W 1935-19391935–1939 był pierwszym przewodniczącym [[Stowarzyszenie Miłośników Jarosławia|Stowarzyszenia Miłośników Jarosławia]]<ref>[http://www.smj.jaroslaw.pl/o-stowarzyszeniu/prezesi/15-waclaw-scaevola-wieczorkiewicz Biogram Wacława Scaevoli Wieczorkiewicza]</ref> i kierował sekcją konserwacji zabytków (1935-19391935–1939). Wspólnie z [[architekt]]em [[Mieczysław Dobrzański|Mieczysławem Dobrzańskim]] zorganizował prace konserwatorskie na terenie opactwa Benedyktynek.
 
7 listopada 1931 [[Województwo lwowskie|wojewoda lwowski]] zezwolił mu na zmianę nazwiska rodowego Wieczorkiewicz na Scaevola-Wieczorkiewicz<ref>Dziennik Personalny M.S.Wojsk. Nr 2 z 26.01.1934 r.</ref>.
Linia 37:
Od 12 października 1935 do wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] był dowódcą [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X|Okręgu Korpusu nr X]] w [[Przemyśl]]u. W połowie 1936<ref>{{Cytuj pismo | tytuł = Z ostatnich dni. Generał Wieczorkiewicz – honorowym obywatelem m. Jarosławia | czasopismo = [[Wschód (polskie czasopismo)|Wschód]] | strony = 4 | data = Nr 19 z 30 lipca 1936 | url = http://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/docmetadata?id=11550}}</ref> (według innego źródła 23 czerwca 1937) Rada miasta Jarosławia przyznała mu tytuł [[Honorowi obywatele Jarosławia|honorowego obywatela miasta]].
 
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] był dowódcą etapów najpierw [[Armia „Kraków”|Armii Kraków„Kraków”]], a następnie [[Armia „Karpaty”|ArmiiArmii„ KarpatyKarpaty”]]. W 1940 przedostał się przez [[Węgry]] do [[Francja|Francji]], gdzie służył w Inspektoracie Wyszkolenia Naczelnego Wodza. Po klęsce Francji działał w [[Francuski ruch oporu|ruchu oporu]]. Działał też w organizacjach polonijnych. W 1943 roku osiedlił się w [[Szwajcaria|Szwajcarii]], pracował w Towarzystwie Asekuracyjnym. Zmarł w [[Genewa|Genewie]] i został pochowany na cmentarzu świętego Józefa.
 
W 1992 roku jego imię otrzymała dotychczasowa ulica 8 marca na Kolonii Oficerskiej, a w 2010 roku 14. dywizjon artylerii samobieżnej w [[Jarosław]]iu.