Casus belli: Różnice pomiędzy wersjami

''Casus belli'' to łacińskie wyrażenie pochodzące z teorii [[prawo międzynarodowe|prawa międzynarodowego]]. Formalnie wyrażenie to (które przetłumaczyć można jako „ryzyko wojny” lub „okazja do wojny”) jest częścią formalnej deklaracji [[wojna|wojny]] przez [[państwo]], które wymienia: żale i pretensje, jakie państwo ma lub może mieć w stosunku do innego państwa, intencje, jakie nim kierują, by rozpocząć wojnę, a także działania, jakie mogą zostać podjęte, by zapobiec konfliktowi lub przywrócić [[Pokój (polityka)|pokój]]. Deklaracja taka stara się spełnić kryteria ''[[ius ad bellum]]'', „sprawiedliwej przyczyny”, „deklaracji publicznej” i ''ultima ratio'' („ostatecznego argumentu”)<ref>[[konwencje haskie|III Konwencja Haska]] z 1907 dotycząca rozpoczęcia kroków [[przeciwnik|nieprzyjacielskich]] głosi, że ''strony jej uznają, iż kroki wojenne między nimi nie powinny się rozpoczynać bez uprzedniego i niedwuznacznego zawiadomienia, które będzie mieć formę bądź umotywowanego wypowiedzenia wojny, bądź formę [[ultimatum]] z warunkowym wypowiedzeniem wojny'' (art. 1) a ''[[stan wojny]] powinien być mocarstwom neutralnym bez zwłoki zakomunikowany'' (art. 2).</ref>. Formalne deklaracje wojny są obecnie niezwykle rzadkie<ref>[[Pakt Brianda-Kellogga]] zobowiązuje do rezygnacji z rozstrzygania sporów w drodze wojny, [[Karta Narodów Zjednoczonych]] nakazuje powstrzymanie się od groźby użycia siły lub użycia jej przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej któregokolwiek państwa bądź w jakikolwiek inny sposób sprzeczny z celami ONZ.</ref>, a ''casus belli'' oznacza zwykle powody danego państwa do wypowiedzenia wojny, bez odnoszenia się do jakichkolwiek dokumentów czy propozycji jego zapobieżenia, czasem nawet bez wskazywania, czy owe powody są sprawiedliwe.

 

* 28 lipca wypowiedzenie wojny [[Królestwo Serbii|Serbii]] przez [[Austro-Węgry]] było uzasadniane spełnieniem tylko części warunków postawionego jej [[ultimatum]]<ref>[https://wwi.lib.byu.edu/index.php/The_Austro-Hungarian_Declaration_of_War_on_Serbia ''The Austro-Hungarian Declaration of War on Serbia, 28 July 1914'']</ref>

* 1 sierpnia wypowiedzenie wojny [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] przez [[Cesarstwo Niemieckie]] było odpowiedzią na carski [[ukaz]] [[mobilizacja|mobilizacyjny]]<ref>[http://www.firstworldwar.com/source/germandeclarationofwar_russia.htm ''Germany's Declaration of War with Russia, 1 August 1914'']</ref>