Masada: Różnice pomiędzy wersjami

Początki istnienia twierdzy sięgają okresu rządów [[Machabeusze|dynastii hasmonejskiej]]. W 40 roku p.n.e. w Masadzie schronił się [[Herod Wielki|Herod]] uciekając przed [[Królestwo Partów|Partami]]. Od tego czasu upodobał sobie to miejsce. Wedługi według relacji [[Józef Flawiusz|Józefa Flawiusza]], Herod jako król Judei, od 37 r. p.n.e. udoskonalił jeszcze jego obronność tego miejsca, wznosząc mury i wieże obronne oraz budując zbiorniki na wodę i magazyny na zapasy, co umożliwiało stawianie czoła oblężeniu przez długi czas i czyniło twierdzę prawie niemożliwą do zdobycia<ref>{{Cytuj książkę | autor = Zespół miesięcznika Mówią Wieki | tytuł = Pierwsi chrześcijanie. Jedwabny szlak (33-138 n.e.) | wydawca = Hachette | miejsce = Warszawa | data = 2005 | seria = Ilustrowana Historia Świata | strony = 19 | isbn = 83-7184-792-0 | tom = XII}}</ref>.

Od 6 roku n.e. twierdza służyła jako rzymska strażnica graniczna. W roku 66 n.e. w czasie [[wojna żydowska (66–73)|wojny żydowskiej]] Masadę zajęli [[zeloci]]. W roku 73 n.e. Masada była ona jednym z trzech ostatnich punktów oporu przeciw [[Starożytny Rzym|Rzymianom]]. Oblężenia twierdzy podjął się [[Flawiusz Silwa]]. Brało w nim udział 5 tysięcy żołnierzy rzymskich oraz 9 tysięcy niewolników i jeńców, wykorzystywanych głównie do prac ziemnych. Dzięki nim usypano skarpę, po której rozpoczęto szturm fortecy przy pomocy wieży oblężniczej. Na czele broniących się zelotów stał [[Eleazar ben Jair]]. Sytuację wewnątrz twierdzy w czasie oblężenia znamyznana jest z relacji Józefa Flawiusza, jednakchoć trudnonie powiedziećwiadomo, na ile jego opis odpowiada prawdzie. Kiedy dostrzeżono bezcelowość dalszej obrony, przystanozgodzono się na propozycję zbiorowego samobójstwa, wysuniętą przez ben Jaira. Każdy mężczyzna zabił żonę i dzieci, następnie wylosowano dziesięciu zelotów, którzy zabili pozostałych mężczyzn, z tych wybrano jednego, który zabił pozostałych i wreszcie popełnił samobójstwo. Pozostawiono nietknięte zapasy żywności, aby Rzymianie wiedzieli, że nie wzięli twierdzy głodem. Flawiusz podaje liczbę 960 obrońców, którzy odebrali sobie życie. Ocalały dwie kobiety z pięciorgiem dzieci, ukryte w kanale. Po zdobyciu Masady przez jakiś czas znajdował się w niej rzymski posterunek. Potem przebywali w niej bizantyjscy mnisi (pozostały po nich szczątki kaplicy). Zostali wyniszczeni przez najazd perski lub arabski. Od VII wieku Masada nie była zasiedlona.

Główne odkryte obiekty to Pałac Zachodni, z zachowanymi częściowo malowidłami i mozaikami{{r|Praca zbiorowa2009-s201}}, jedną z najstarszych i największych na Bliskim Wschodzie łaźni, zbudowaną wedle wzorów rzymskich, Wielki Pałac Północny, a także łaźnia rytualna ([[mykwa]]) i najstarsza znana synagoga z terenuobszaru Palestyny, zbudowana przez Heroda, z kamiennymi siedziskami{{r|Praca zbiorowa2009-s200}} dodanymi przez zelotów. Znaleziono także fragmenty [[papirus]]owych i [[pergamin]]owych zwojów z tekstami biblijnymi i pozabiblijnymi, głównie o charakterze [[apokryf]]icznym. Ponadto bardzo liczne inskrypcje na [[ostrakon|ostrakach]], a także na dzbanach na [[wino]] (inskrypcje zawierają datę produkcji). W latach 1963–1965 znaleziono nasiona [[Daktylowiec właściwy|palmy daktylowej]] (''Matuzalem''), z których jedno wykiełkowało{{r|National Geographic nr 11}}. Zagadką archeologiczną jest fakt, że dotychczas nie odnaleziono miejsca pochówku ciał samobójców.

Masada jest symbolem heroicznego oporu do samego końca. Zwłaszcza dla Izraelczyków jeststanowi symbolemsymbol heroicznej walki. Na jej ruinach izraelscy żołnierze składają przysięgę wojskową, wypowiadając słowa „Masada nigdy więcej nie zostanie zdobyta”{{r|jewishvirtuallibrary}}.

Jest również częstym odwołaniemprzykładem w dyskusji nad aksjologią wyborów ludzkich – konieczności uświęcenia życia czylub możliwości jegoodebrania sobiego odebraniasobie.