Bank spółdzielczy: Różnice pomiędzy wersjami

'''Bank spółdzielczy''' – jedna z form prawnych działalności [[bank]]u, (obok [[spółka akcyjna|spółki akcyjnej]] i [[przedsiębiorstwo państwowe|przedsiębiorstwa państwowego]]), przewidziana w polskim [[prawo bankowe|prawie bankowym]]. Właścicielami banku spółdzielczego są spółdzielcy.

Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] reaktywowano spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe według przedwojennych zasad i statutów. Tworzono je także na [[Ziemie Odzyskane|Ziemiach Odzyskanych]]. Od 1950 roku działały jako Gminne Kasy Spółdzielcze. Centralą finansową, organizacyjną i rewizyjną był [[Bank Rolny]]. Zachowana została w ten sposób spółdzielczość oszczędnościowa-kredytowa włącznie z całym zapleczem, pracownikami i placówkami, którą zlikwidowano w innych krajach [[Blok wschodni|bloku wschodniego]] (np. na [[Węgry|Węgrzech]] kasy oszczędnościowo-pożyczkowe reaktywowano dopiero w 1956 roku). W 1952 zniesiono możliwość prowadzenia działalności oszczędnościowej na własny rachunek, którą przejęła [[Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski|Powszechna Kasa Oszczędności]]. W 1956 roku przywrócono to prawo oraz nazwę spółdzielni oszczędnościowo-pożyczkowych. W 1957 roku powołano Związek Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych jako centralę organizacyjno-rewizyjną (związek rewizyjny). Art. 36. ''Ustawy o prawie bankowym'' z 1960 roku dawał spółdzielniom oszczędnościowo-pożyczkowym prawo używania nazwy „bank” z dodaniem wyrazu „spółdzielczy” lub „ludowy”<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1960|numer=20|pozycja=121}}</ref>. Część spółdzielni wykorzystując to prawo używała nazwy mieszanej, zachowując częściowo dotychczasową nazwę, np.: „Spółdzielnia Oszczędnościowo-Pożyczkowa Bank Spółdzielczy”. W 1964 roku Związek Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych zmienia się na Centralny Związek Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych. W 1974 roku ograniczono kompetencje Centralnego Związku SOP, a w 1975 roku połączono go z [[Bank Rolny|Bankiem Rolnym]] tworząc państwowo-spółdzielczy [[Bank Gospodarki Żywnościowej]], w którym 54% udziałów posiadał Skarb Państwa, a 46% posiadały banki spółdzielcze. Spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe zostały zobligowane do używania ujednoliconej nazwy ze słowami „bank spółdzielczy”, stając się jednocześnie bankami w pełni tego słowa znaczeniu, na podstawie ''Ustawy o prawie bankowym'' z 1975 roku. BGŻ do 1990 roku pełnił funkcję związku rewizyjnego i [[bank zrzeszający|banku zrzeszającego]] z mocy prawa wobec banków spółdzielczych. Po 1990 roku utracił tę funkcję, a banki spółdzielcze zaczęły się samodzielnie zrzeszać, często dobrowolnie kontynuując zrzeszanie się w BGŻ. Po wejściu w życie ''Ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych'' z 2000 roku BGŻ starał się o przyznanie licencji banku zrzeszającego od [[Komisja Nadzoru Finansowego|Komisji Nadzoru Finansowego]], ale nie uzyskał jej.