Uwłaszczenie chłopów: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Grigoriy Myasoyedov Reading of the 1861 Manifesto 1873.jpg|thumb|250px|[[Grigorij Miasojedow]]: ''Czytanie manifestu 1861'' [[reformaReforma uwłaszczeniowa Aleksandra II|reformy uwłaszczeniowej Aleksandra II]]]]

'''Uwłaszczenie chłopów''' – nadanie [[chłopiChłopi|chłopom]] na własność użytkowanej przez nich ziemi, połączone ze zniesieniem obciążeń [[Feudalizm|feudalnych]] na rzecz pana feudalnego ([[szlachtaSzlachta|szlachcica]]), czyli [[pańszczyznaPańszczyzna|pańszczyzny]], [[czynsz]]u i tzw.tak "zwanych „[[darmochaDarmocha|darmoch]]"” (tj.to jest darmowych posług, do których chłopi byli zobowiązani na rzecz dworu, np.na przykład stróżowania, uprawy pańskiego ogrodu, koszenia trawy, połowu ryb, sypania grobli, podwód, noszenia listów pańskich).

Odszkodowanie mógł wypłacić osobiście uwłaszczony chłop lub [[Skarb Państwa]]. W tym przypadku władze często "ukrywały"„ukrywały” sumy odszkodowawcze w podwyższonych podatkach chłopskich, przez co realnie włościanin ponosił koszty rekompensat.

Uwłaszczenie było niezbędnym warunkiem wkroczenia na drogę rozwoju [[Kapitalizm|kapitalistycznego]], uwalniało bowiem chłopów od [[poddaństwoPoddaństwo|poddaństwa]], przywiązania do ziemi, [[sądSąd dominialny|sądownictwa dominialnego]] i pozwalało zasilić rozwijające się miasta oraz przemysł. Ponadto oznaczało modernizację i unowocześnianie samego [[rolnictwoRolnictwo|rolnictwa]].

Procesy uwłaszczeniowe zachodziły w [[Europa|Europie]] już od XV w.wieku i przebiegały według trzech modeli.:

* Modelmodel [[AngliaKrólestwo Anglii|angielski]] – polegał na stopniowej likwidacji wielkiej własności ziemskiej i podziale ziemi. Proces ten trwał w Anglii od [[XV wiek|XV]] do [[XVIII wwiek]]u.

* Model [[Królestwo Prus|pruski]] – polegał na zachowaniu wielkiej własności ziemskiej i wykupie włościan z pańszczyzny z nadaniem im ziemi na własność<ref>P.Z, ''Mała encyklopedia rolnicza'', P-Z, [[Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne]]. Warszawa 1964, s. 873.</ref>.

* [[Rugi chłopskie]]