Gastryna: Różnice pomiędzy wersjami

W [[1905]] roku [[John Edkins]] przeprowadził doświadczenie, z którego wynikało, że wyciąg z części odźwiernikowej[[odźwiernik]]owej żołądka pobudza wydzielanie żołądkowe. Hipotetyczny hormon nazwał gastryną. Wcześniej, przed odkryciem [[sekretyna|sekretyny]] w [[1902]] roku uważano, że za regulację wydzielania (żołądkowego oraz trzustkowego) odpowiadają wyłącznie odruchy [[nerw]]owe. Ponieważ uzyskany wyciąg nie zawierał tylko jednej substancji kwestionowano istnienie tego hormonu<ref group{{refn|grupa="uwaga">|Wątpliwości zwiększyły się po odkryciu przez Popielskiego w 1920 roku pobudzającego działania [[histamina|histaminy]]. Doświadczeń Komarova z 1938 roku polegającympolegających na uzyskaniu czystego ekstraktu nie wszystkim udało się powtórzyć. ''Fizjologia układu pokarmowego; {{odn|Konturek strona |1985|s=168''</ref>}}.}}. Dopiero w [[1964]] roku Gregory i Trace uzyskali czystą gastrynę, ustalili jej skład chemiczny oraz dokonali syntezy.

W zasadzie gastryna nie jest jednolitym związkiem ale jest to mieszanina [[Peptydy|peptydów]] (gastryna jest produkowana jako preprohormon). Z całej gamy peptydów (preprogastryna, progastryna, gastryna-34, gastryna-17, gastryna-14) najbardziej aktywny jest związek zawierający 14 [[Aminokwasy|aminokwasów]]. Nomenklatura nazewnictwa jest następująca -– liczba oznacza liczbę aminokwasów w hormonie, natomiast symbol (I) -– [[estryfikacja|zestryfikowana]] [[kwas siarkowy|kwasem siarkowym]] w pozycji 6 (tyrTyr) od [[Koniec C|C-końca]] lub (II) -– brak estryfikacji<ref>informacje{{Cytuj naksiążkę temat| estryfikacjiautor według= "FizjologiiStanisław Konturek | tytuł = Fizjologia człowieka", S.J. Konturek,| strony s.= 514}}</ref>.

Główną funkcją gastryny jest stymulacja [[Komórki okładzinowe|komórek okładzinowych]] żołądka do wydzielania [[kwas solny|kwasu solnego]], (pobudza wydzielanie [[Sok żołądkowy|soku żołądkowego]]) oddziałując na receptory [[Receptor cholecystokininowy B|cholecystokininowe B]]. Wzmaga [[perystaltyka|perystaltykę]] przewodu pokarmowego, kurczy [[dolny zwieracz przełyku]] (sygnalizuje, że żołądek jest pełen i nie może przyjąć więcej pokarmu) i wzmaga wydzielanie trzustkowe. Wywiera wpływ troficzny na śluzówkę żołądka, zapewniając jej prawidłowy stan. Wzmaga przepływ krwi przez [[trzewia]].

[[Plik:Control-of-stomach-acid-sec.png|mały|300px|Kontrola wydzielania kwasu solnego przez komórki okładzinowe. Gastryna wydzielana przez komórki G.]]

* rozciągnięcia mechanoreceptorów przez masę pokarmową w części [[Odźwiernik|odźwiernikowejodźwiernik]]owej żołądka,

* obecności jonów Ca2[[wapń|Ca²⁺]] (z tym, że pobudzają równocześnie bezpośrednio [[komórki okładzinowe]])

* stymulacji [[Nerw błędny|nerwów błędnych]], gdzie neurotransmiterem jest [[Glukozozależny peptyd insulinotropowy|GRP]] ([[acetycholina]] działa pośrednio na [[komórki D]])

* gwałtowny spadek pH (poniżej 1,5<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Gawęcki | imię = Jan | tytuł = Żywienie człowieka | wydawca = [[Wydawnictwo Naukowe PWN]] | miejsce = Warszawa | data = 2003 | strony = 82 | isbn = 8301139471 | nazwisko2 = Hryniewiecki | imię2 = Lech | tom = 1 | tytuł tomu = Podstawy nauki o żywieniu | rozdział = Regulacja procesów trawiennych | imię r = Jan | nazwisko r = Gawęcki}}</ref>-3–3,0) -– świadczy to o dostatecznej ilości HCl

* [[Wazoaktywny peptyd jelitowy|VIP]]

* [[Zespółzespół Zollingera-Ellisona]]

* {{Cytuj książkę|nazwisko=Konturek|imię=Stanisław|tytuł = Fizjologia układu trawiennego. Fizjologiczne podstawy gastroenterologii | strony = 168-204168–204 | isbn = 8320008972|miejsce=Warszawa|data=1985|wydawca=PZWL|odn=tak}}

* {{Cytuj książkę|tytuł=Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i Klinicznej|nazwiskoinni=Władysław Z. Traczyk, Andrzej Trzebski (red.)|strony=757-760757–760|isbn = 832003020X|miejsce=Warszawa|data=1985|wydawca=PZWL| odn={{odn/id|Fizjologia człowieka...|1985}}}}