Latimeria: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 93.176.223.209 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Cynko. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 18:
|commons = Category:Latimeria
}}
'''''Latimeria''''' – [[Rodzaj (biologia)|rodzaj]] drapieżnych [[ryby|ryb]] mięśniopłetwych obejmujący współcześnie żyjące gatunki z uważanej przez długi czas za wymarłą ponad 60 mln lat temu podgromady ryb [[trzonopłetwe|trzonopłetwych]]. Latimerie określane są jako [[żywa skamieniałość|żywe skamieniałości]].
== Występowanie ==
Latimerie przebywają na głębokościach 150–700 m, nad skalistym dnem i w jaskiniach pochodzenia wulkanicznego.
== Historia ==
[[Plik:Model rasmera latimerii i cheloveka.jpg|mały|lewo|Porównanie rozmiarów ryby i człowieka (modele)]]
Pierwszą znaną nauce latimerię złowiono 22 grudnia 1938 roku u ujścia rzeki Chalumna. Rybę odkupiła od rybaków [[Marjorie Courtenay-Latimer]] – kustosz muzeum miejskiego w [[East London]]. Wykonany przez siebie szkic przesłała profesorowi [[James Leonard Brierley Smith|J.L.B. Smithowi]], który oświadczył, że „byłby mniej zdziwiony, gdyby spotkał na ulicy żywego [[dinozaury|dinozaura]]”{{r|Załachowski1997}}.
Kolejny okaz złowiono w 1952 roku u wybrzeży [[Komory|Komorów]]. ''Latimeria chalumnae'' żyje w [[Ocean Indyjski|Oceanie Indyjskim]] u wybrzeży [[Afryka|Afryki Wschodniej]], osiąga długość do 200 cm i masę kilkudziesięciu kilogramów (maksymalnie 95 kg).
W 1997 roku, podczas podróży poślubnej Arnaz i Mark Erdmann na bazarze na [[Indonezja|indonezyjskiej]] wyspie [[Celebes]] znaleźli dziwną rybę. Gdy sprawdzili jej opis w [[Internet|Internecie]], okazało się, że przypomina afrykańską ''Latimeria chalumnae'', lecz różni się od niej ubarwieniem (osobniki afrykańskie są błękitne, podczas gdy indonezyjskie są brązowe). Nowy gatunek opisano jako ''[[Latimeria menadoensis]]''. 19 maja 2007 u wybrzeży [[Celebes]] w pobliżu [[Park Narodowy Bunaken|Parku Narodowego Bunaken]] latimerię wyłowił indonezyjski rybak; 15 lipca dwóch rybaków z [[Zanzibar (miasto)|Zanzibaru]] złowiło osobnika długości 1,34 m i ważącego 27 kg{{r|Reuters2007}}.
== Klasyfikacja ==
[[Plik:Fishapods.jpg|thumb|300px|[[Kręgowce]] charakterystyczne dla [[dewon późny|późnego dewonu]]: [[ryby]] [[mięśniopłetwe]] i [[czworonogi]] ziemnowodne.<br />
Z mięśniopłetwych ryb takich jak [[eustenopteron]] wyewoluowali ich następcy [[Panderichtys|panderichthys]], które mogły oddychać powietrzem atmosferycznym na mulistych płyciznach, następnie pojawił się [[tiktaalik]], który przy pomocy kończyno-podobnych płetw mógł wychodzić na ląd, poprzedzając pierwsze czworonogi takie jak [[akantostega|akantostegi]], których stopy posiadały osiem palców i [[ichtiostega|ichtiostegi]] z rozwiniętymi kończynami, buszujące w chwastach porastających nabrzeżne mokradła. Mięśniopłetwe ryby wyewoluowały także w latimerie, które przetrwały do dnia dzisiejszego.]]Latimerie początkowo (a wielu autorów nadal) zaliczano do rodziny [[Coelacanthidae]], a po odkryciu blisko spokrewnionych z nimi gatunków wymarłych wyodrębnione zostały do rodziny [[Latimeriidae]]{{r|Froese}}, Coelacanthidae obejmuje gatunki wymarłe.
[[Plik:Latimeria menadoensis.jpg|mały|lewo|180px|''Latimeria menadoensis'']]
[[Gatunek (biologia)|Gatunki]] zaliczane do tego rodzaju {{r|Eschmeyer}}:
* ''Latimeria chalumnae'' – [[latimeria (ryba)|latimeria]]
* ''[[Latimeria menadoensis]]''
{{clear|left}}
== Przypisy ==
{{Przypisy|
<ref name="Eschmeyer">{{cytuj stronę | url = http://researcharchive.calacademy.org/research/Ichthyology/catalog/fishcatmain.asp | tytuł = Catalog of Fishes electronic version (2 October 2012) | nazwisko = Eschmeyer |imię= W.N. |nazwisko2=Fricke |imię2= R. | opublikowany = California Academy of Sciences | język = en | data dostępu = 2012-10-13}}</ref>
<ref name="Froese">{{cytuj stronę | url = http://fishbase.org/Summary/FamilySummary.php?ID=30 | tytuł = Family Latimeriidae – Gombessa | opublikowany = FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org | data dostępu = 2009-02-08 | autor = Froese, R. & D. Pauly | rok = 2008 | język = en}}</ref>
<ref name="Reuters2007">{{cytuj stronę | autor = Reuters | archiwum = http://web.archive.org/web/20070718152131/news.yahoo.com/s/nm/20070715/sc_nm/zanzibar_fish_dc | url = http://news.yahoo.com/s/nm/20070715/sc_nm/zanzibar_fish_dc | zarchiwizowano = 2007-07-18 | tytuł = Zanzibar fishermen land ancient fish | opublikowany = Yahoo! | data = 2007-07-15}}</ref>
<ref name="Załachowski1997">{{cytuj książkę | nazwisko = Załachowski | imię = Włodzimierz | tytuł = Ryby | rok = 1997 | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | isbn = 83-01-12286-2}}</ref>
}}
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny: ryby | data=1976 | wydawca=Wiedza Powszechna | miejsce=Warszawa}}
* {{cytuj książkę |nazwisko=Załachowski |imię=Włodzimierz|tytuł=Ryby|rok=1997 |wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |isbn=83-01-12286-2}}
* {{cytuj książkę | tytuł= Ryby: encyklopedia zwierząt | data=2007 | wydawca=Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska | miejsce=Warszawa | isbn=978-83-01-15140-9}}
[[Kategoria:Mięśniopłetwe]]
| |||