Alkiny: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
Wipur (dyskusja | edycje)
różne poprawki
Linia 1:
[[Plik:Alkyne General Formulae V.1.png|thumb|200px|AlkinyWzory półstrukturalne alkinów]]
'''Alkiny''' (zwyczajowo: ''[[acetyleny]]'') – grupa [[związki organiczne|organicznych związków chemicznych]] będących [[węglowodory nienasycone|węglowodorami nienasyconymi]], w których występuje jedno [[wiązanie wielokrotne|wiązanie potrójne]] między atomami [[węgiel (pierwiastek)|węgla]] (−C≡C−){{r|GoldBook}}.

Najprostszym alkinem jest [[Etyn|acetylenetyn]], (etyn)zwykle zwany acetylenem, H−C≡C−H. Alkiny są bardziej reaktywne od [[Alkany|alkanów]] i [[Alkeny|alkenów]], są nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym reakcjom. Ogólny wzór alkinów: C<sub>''n''</sub>H<sub>2''n''−2</sub>. Alkiny, tak jak wszystkie węglowodory, ulegają reakcjom spalania.
 
== Nazewnictwo ==
Nazwy alkinów są tworzone z nazw odpowiednich [[Alkany|alkanów]]. Z nazwy alkanu posiadającegomającego ten sam szkielet węglowy usuwa się końcówkę „-an” i dodaje końcówkę „-yn” (lub „-in” po spółgłoskach ch, f, g, k, l{{r|RobertsCaserio}}), a przed którąnią umieszcza się [[lokant]], wskazujący, przy którym atomie węgla występuje potrójne wiązanie np. ''heksan''na przykład „heksan” i ''heks„heks-2-yn''yn”.
 
Łańcuch główny (od którego pochodzi głównyzasadniczy człon nazwy) musi zawierać wiązanie potrójne i być najdłuższy z możliwych. Atomy węgla numeruje się tak, aby wiązanie potrójne miało jak najmniejszy numer, bez względu na inne podstawniki. Jeżeli w węglowodorze występuje wiązanie podwójne i potrójne to, ważniejsze przy nazewnictwie jest podwójne.
 
Lokant można pominąć, gdy jest on równy 1, tzn.to znaczy wiązanie potrójne występuje na początku szkieletu węglowego.
 
W literaturze spotyka się też stare nazewnictwo, które różniróżniące się od aktualnegoobecnego tym, że lokanty występują przed nazwą, np.na przykład ''2„2-heksyn''heksyn”.
 
{{Siostrzane projekty