Zygmunt Hempel: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Osoby związane z polską prasą podziemną 1939–1945 → Kategoria:Ludzie związani z polską prasą podziemną 1939–1945 (przy użyciu QRC)
Gruzin (dyskusja | edycje)
infobox
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 1:
{{Żołnierz infobox
'''Zygmunt Hempel''' (ur. [[24 grudnia]] [[1894]] w [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzu]] koło [[Sosnowiec|Sosnowca]], zm. 5 sierpnia [[1944]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – ziemianin, żołnierz [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]], oficer w stanie spoczynku [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] ([[Kapitan (ranga)|kapitan]]), w czasie okupacji niemieckiej członek [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]] i [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]], współzałożyciel [[Konwent Organizacji Niepodległościowych|Konwentu Organizacji Niepodległościowych]] i kierownik Wydziału Wykonawczego Zarządu Głównego KON, ps. „Łukasz”, „Mecenas”, „Prątnicki”, „Walipagórek”, „Węgiel”, „Zych”.
|imię i nazwisko = Zygmunt Hempel
|imię i nazwisko org =
|pseudonim =
|rodzaj wojsk = lądowe
|zwycięstwa =
|grafika =
|opis grafiki =
|stopień grafika = PL Epolet kpt.svg
|stopień = [[Kapitan (ranga)|kapitan]]
|data urodzenia = 24 grudnia 1894
|miejsce urodzenia = [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórze]]
|data śmierci = 5 sierpnia [[1944]]
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|lata służby =
|siły zbrojne = [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojsko Polskie]]<br />[[Służba Zwycięstwu Polski]]<br />[[Związek Walki Zbrojnej]]
|jednostki = [[5 Pułk Piechoty (LP)|5 Pułk Piechoty]]<br />[[35 Pułk Piechoty (II RP)|35 Pułk Piechoty]]<br />[[1 Pułk Piechoty Legionów]]<br />[[360 Pułk Piechoty]]
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[I wojna światowa]]<br /> [[wojna polsko-bolszewicka]] <br />[[II wojna światowa]], [[kampania wrześniowa]][[powstanie warszawskie]]
|późniejsza praca =
|odznaczenia = {{order|VM|KS}} {{order|KN|KN}} {{order|KW|3}}<br /> {{order|PL-OZWS}}
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
}}
 
'''Zygmunt Hempel''' (ur. [[24 grudnia]] [[1894]] w [[Zagórze (Sosnowiec)|Zagórzu]] koło [[Sosnowiec|Sosnowca]], zm. 5 sierpnia [[1944]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – ziemianin, żołnierz [[Legiony Polskie (1914–1918)|Legionów Polskich]], oficer w stanie spoczynku [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] ([[Kapitan (ranga)|kapitan]]), w czasie okupacji niemieckiej członek [[Służba Zwycięstwu Polski|Służby Zwycięstwu Polski]] i [[Związek Walki Zbrojnej|Związku Walki Zbrojnej]], współzałożyciel [[Konwent Organizacji Niepodległościowych|Konwentu Organizacji Niepodległościowych]] i kierownik Wydziału Wykonawczego Zarządu Głównego KON, ps. „Łukasz”, „Mecenas”, „Prątnicki”, „Walipagórek”, „Węgiel”, „Zych”.
 
== Młodość ==
Linia 5 ⟶ 31:
 
== I wojna światowa ==
Po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] wstąpił do Legionów Polskich. Od 8 lub 10 sierpnia 1914 r. służył w Oddziale Wywiadowczym [[Pierwsza Kompania Kadrowa|1 Kompanii Kadrowej]] [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]]. 9 października tego roku dostał awans do stopnia podporucznika. Od sierpnia 1915 do lipca 1916 r. studiował na Kursach Przemysłowo-Rolniczych w Warszawie. Po ich ukończeniu powrócił do Legionów Polskich. Otrzymał przydział do 1 kompanii I batalionu [[5 PułkuPułk Piechoty (LP)|5 pułku piechoty]] [[1I Brygada Legionów Polskich|I Brygady]], w szeregach której walczył m.in. w bitwie pod [[Kostiuchnówka|Kostiuchnówką]]. Był jednym z reprezentantów 5. pp w radach żołnierskich, działających od jesieni 1916 r. Wiosną 1917 r. brał udział w kursie oficerskim w [[Ostrów Mazowiecka|Ostrowi Mazowieckiej]]-Komorowie. W sierpniu 1917 r. został internowany po [[Kryzys przysięgowy|kryzysie przysięgowym]]. Wkrótce zbiegł z niewoli i został członkiem [[Polska Organizacja Wojskowa|Polskiej Organizacji Wojskowej]]. W latach 1917–1918 kontynuował studia w [[Towarzystwo Kursów Naukowych|Towarzystwie Kursów Naukowych]] i [[Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie|Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego]] w Warszawie.
 
== Lata 1918–1920 ==
W listopadzie 1918 r. wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Został przydzielony do [[35 Pułk Piechoty (II RP)|35 Pułkupułku Piechotypiechoty]], w którym służył jako dowódca plutonu i adiutant batalionowy. 1 czerwca 1919 r. awansował do stopnia kapitana. Od 15 sierpnia 1919 r. do 1 marca 1920 r. pełnił funkcję zastępcy szefa oddziału w Oddziale II DOG [[Grodno]]. Następnie przeniesiono go do Oddziału II Naczelnego Dowództwa WP. 1 lipca 1920 r. powrócił do służby liniowej, obejmując dowództwo 1 kompanii I batalionu [[1 Pułk Piechoty Legionów|1 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów]]. Przejściowo od sierpnia do pocz. września pełnił także obowiązki dowódcy 5 kompanii II batalionu oraz II batalionu. Walczył m.in. pod [[Zwierki|Zwierkami]], [[Białystok|Białymstokiem]], [[Kuźnica Białostocka|Kuźnicą Białostocką]], gdzie w wyniku wypadu jego pododdział obsadził dworzec kolejowy.
 
== Okres międzywojenny ==
12 stycznia 1921 r. został urlopowany z wojska, a następnie jako oficer [[7 Pułk Piechoty Legionów|7 Pułkupułku Piechotypiechoty Legionów]] przeniesiony do rezerwy. Prowadził gospodarstwo rolne we własnym majątku ziemskim w [[Rożdżałowo|Rożdżałowie]] (powiat chełmski), później w [[Barłomin]]ie koło [[Wejherowo|Wejherowa]] na [[Pomorze|Pomorzu]]. W międzyczasie był też dyrektorem Towarzystwa Produktów Rolnych w Warszawie. W latach 1934–1935 pełnił funkcję komisarza rządowego w [[dobra wilanowskie|dobrach wilanowskich]].
 
Był członkiem BBWR, sympatyzował politycznie z [[Walery Sławek|Walerym Sławkiem]], ale przez cały okres międzywojenny nie udzielał się w zakresie polityki. Ponadto od poł. lat 20. działał w [[Związek Strzelecki|Związku Strzeleckim]]. W 1926 r. został wybrany zastępcą członka Komisji Rewizyjnej ZS, a 1931 r. sekretarzem generalnym (od 5 marca do 1 września).
 
== II wojna światowa ==
Brał udział w [[kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939 r.]] w obronie Warszawy jako adiutant dowódcy [[360 Pułk Piechoty|360 Pułkupułku Piechotypiechoty]] ppłk. Jakuba Chmury. 12 września uczestniczył w nieudanym wypadzie na [[Okęcie (Warszawa)|Okęcie]], podczas którego został ranny w głowę i stracił oko. Ogółem był czterokrotnie ranny. Przebywał następnie w [[Szpital Ujazdowski w Warszawie|Szpitalu Ujazdowskim]].
 
W październiku 1939 r. zaangażował się w działalność konspiracyjną. Został szefem Wydziału Politycznego Komendy Okręgowej Służby Zwycięstwu Polski Warszawa-miasto, a następnie szefem Biura Informacji i Propagandy Komendy. Jednocześnie w listopadzie lub grudniu współorganizował komórkę więzienną Dowództwa Głównego SZP. Od początku 1940 r. zajmował się sprawami związanymi z głównym organem prasowym SZP, [[Biuletyn Informacyjny|„Biuletynem Informacyjnym”]], głównie jego kolportażem. Dzięki jego staraniom 6 lipca 1940 r. zaczęła działać tajna drukarnia, w której drukowano pismo, a nie powielano. Jednocześnie zaproponował Komendantowi Głównemu Związku Walki Zbrojnej, gen. [[Stefan Rowecki|Stefanowi Roweckiemu]] ps. „Grot”, utworzenie podziemnej struktury, która zajmowałaby się walką cywilną, ale projekt ten został odrzucony. Był też jednym z inicjatorów [[mały sabotaż|„małego sabotażu”]]. Na wiosnę 1941 r. przestał być członkiem ZWZ. Prawdopodobnie został z niego usunięty za prezentowanie poglądów piłsudczykowskich.
Linia 22 ⟶ 48:
Latem 1941 r. założył pismo [[Myśl Państwowa|„Myśl Państwowa”]] (napisał większość artykułów) i rozpoczął tworzenie podziemnego ugrupowania piłsudczykowskiego. W II połowie 1941 r. bez powodzenia usiłował porozumieć się z [[Polska Partia Socjalistyczna|Polską Partią Socjalistyczną-WRN]] (rozmowy m.in. z [[Zygmunt Zaremba|Zygmuntem Zarembą]]) i [[Chłopska Organizacja Wolności Racławice|Chłopską Organizacją Wolności „Racławice”]]. Na początku listopada nawiązał kontakt z marszałkiem [[Edward Rydz-Śmigły|Edwardem Rydzem-Śmigłym]], który powrócił do okupowanego kraju. Po śmierci marszałka toczył pertraktacje z innym przedstawicielem środowiska piłsudczykowskiego, [[Julian Piasecki|Julianem Piaseckim]], dotyczące powołania jednego, wspólnego obozu politycznego. Zakończyły się one jednak niepowodzeniem na tle stosunku do okresu lat 1926-1939 i niezgody na oparciu planowanego ugrupowania na zasadach organizacyjnych zbliżonych do przedwojennego [[Obóz Zjednoczenia Narodowego|Obozu Zjednoczenia Narodowego]]. Ostatecznie Z. Hempel i grupa działaczy skupionych wokół „Myśli Państwowej” 15 października 1942 r. utworzyli Konwent Organizacji Niepodległościowych. Z. Hempel został szefem Wydziału Wykonawczego Zarządu Głównego, odpowiadał też za sprawy związane z drukarniami i wydawnictwami KON. Utrzymywał ponadto kontakty z władzami [[Polskie Państwo Podziemne|Polskiego Państwa Podziemnego]].
 
Po wybuchu [[powstanie warszawskie|Powstaniapowstania Warszawskiegowarszawskiego]] chciał dołączyć do walczących oddziałów. Już 2 sierpnia podczas budowy barykady na rogu ul. Zielnej został ciężko ranny. Zmarł w nocy z 4 na 5 sierpnia w szpitalu powstańczym przy ul. Mariańskiej. Pochowano go na [[Cmentarz Wolski|Cmentarzu Wolskim]].
 
Był odznaczony [[Order Virtuti Militari|Orderem Virtuti Militari]] V klasy, [[Krzyż i Medal Niepodległości|Krzyżem Niepodległości]], [[Krzyż Walecznych|Krzyżem Walecznych]] (3-krotnie) i odznaką „Za Wierną Służbę”.