SZD-48 Jantar Standard 2/3: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
uzupełnione dane, źródła/przypisy, poprawa linków
Linia 4:
|podpis grafiki = Szybowiec Jantar Standard 3 w locie
|państwo = {{Państwo|POL}}
|producent = [[Szybowcowy Zakład Doświadczalny|Przedsiębiorstwo Doświadczalno-Produkcyjne Szybownictwa PZL Bielsko]] w [[Bielsko-Biała|Bielsku-Białej]]
|konstruktor = [[Władysław Okarmus]]
|typ = [[szybowiec]]
|konstrukcja = [[górnopłat|grzbietopłat]] konstrukcji kompozytowej
|załoga = 1
|data oblotu = 10.12.1977 (Std. 2)<br>15.04.1982 (Std. 3)
|lata produkcji = 1977-1993
|wycofany =
|egzemplarze = 1 prototyp<br>285 (Std. 2)<br>349 (Std. 3)
|liczba wypadków =
|liczba katastrof =
Linia 26:
|wysokość = 1,51 m
|powierzchnia nośna = 10,66 m²
|profil skrzydła = NN8NN-8
|masa własna = 260-270 kg
|masa użyteczna =
Linia 65:
|commons = Category:SZD-48 Jantar Standard 2/3
}}
'''SZD-48 Jantar Standard 2''' oraz '''3''' to polski, jednomiejscowy, wyczynowy [[szybowiec]] laminatowy [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szybowiec#Klasy_szybowc%C3%B3w klasy Standardstandard], po raz pierwszy oblatanyzaprojektowany w grudniu[[Szybowcowy 1977Zakład r.<ref name="iuwl">Instrukcja użytkowania w locieDoświadczalny|Przedsiębiorstwie Produkcyjno-Doświadczalnym SZD-48-3Szybownictwa JantarPZL StandardBielsko]] 3</ref><refw name="piotrp">[http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/pszd48.htm SZD[Bielsko-48 Jantar StdBiała|Bielsku-Białej]].2 i Std.3]</ref>
 
== Opis konstrukcji ==
Szybowiec [[SZD-41 Jantar Standard|SZD-41B Jantar Standard]] stał się podstawą do opracowania nowej konstrukcji. W nowym szybowcu zwiększono pojemność [[Balast (szybownictwo)|zbiorników balastowych]] do 150 litrów, wzmocniono konstrukcję skrzydeł, zmieniono sposób montażu kratownicy oraz mocowanie lotek. [[Prototyp]] został [[Badanie w locie|oblatany]] 10 grudnia 1977 r. przez [[January Roman|Januarego Romana]]. W pierwsza serii produkcyjnej, oznaczonej jako '''SZD-48-1 Jantar Standard 2''' dodano klapkę gradientową na sterze wysokości, zmieniono konstrukcję podwozia oraz wprowadzono limuzynę otwieraną do tyłu w górę. Prototyp tej wersji został oblatany 18 września 1978 r. przez Januarego Romana w Bielsku. Powstało 285 egzemplarzy tej wersji<ref name="glass">Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), ''Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju'', Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, {{ISBN|978-83-932826-0-9}}, s. 146</ref>.
 
Inżynier [[Bogumił Szuba (konstruktor)|Bogumił Szuba]] opracował w 1982 r. kolejną wersję rozwojową szybowca oznaczoną jako '''SZD-48-3 Jantar Standard 3'''. W tej wersji zmieniono obrys steru kierunku, zmieniono kształt i sposób otwierania limuzyny i powiększono zbiorniki balastowe do 180 litrów. Prototyp tej wersji, powstały na bazie seryjnego egzemplarza o numerze W-903, oblatał również January Roman 15 kwietnia 1982 r.{{r|glass}} Powstało 349 egzemplarzy tej wersji.
Zaprojektowany został jako następca [[SZD-41 Jantar Standard|Jantara Standard]], wykorzystujący doświadczenia zdobyte podczas eksploatacji tegoż<ref name="smil">[http://www.smil.org.pl/ptl/wyklady/21_Szybowiec_Jantar.pdf Problemy rozwoju szybowców Jantar]</ref>. Jest to konstrukcja wykonana w całości z [[laminaty|laminatów]] szkło-epoksydowych, z 15-metrowymi, trapezowymi skrzydłami o [[Profil lotniczy|profilu]] NN-8, z [[Powierzchnie sterowe|usterzeniem]] w [[Usterzenie T|układzie T]]. Szybowiec posiada chowane podwozie główne oraz stałe kółko ogonowe. W skrzydłach zabudowano [[balast (szybownictwo)|zbiorniki balastowe]] o łącznej pojemności 150 litrów<ref name="iuwl" />.
 
== Konstrukcja ==
Szybowiec posiada [[hamulec aerodynamiczny|hamulce aerodynamiczne]] wysuwane z dołu i z góry skrzydła. Umożliwia zabudowanie dwóch zaczepów do lin holowniczych - przedniego (pod przednią częścią kabiny) oraz dolnego (na goleni podwozia głównego) z możliwym mechanizmem samowyczepu w przypadku zaczepu dolnego<ref name="iuwl"></ref>.
Jednomiejscowy, wysokowyczynowy szybowiec zawodniczy [https://pl.wikipedia.org/wiki/Szybowiec#Klasy_szybowc%C3%B3w klasy standard]<ref name="iuwl">[http://aeroklub.rybnik.pl/pliki/Jantar_standard_3.pdf Instrukcja użytkowania w locie - SZD-48-3 Jantar Standard 3]</ref><ref name="piotrp">[http://www.piotrp.de/SZYBOWCE/pszd48.htm SZD-48 Jantar Std.2 i Std.3]</ref>.
 
[[Kadłub (lotnictwo)|Kadłub]] wykonany z laminatu jako całość ze statecznikiem kierunku. W części centralnej znajduje się stalowa kratownic będąca miejscem montażu skrzydeł i podwozia. W statecznik pionowy jest wlaminowana antena radiostacji. Kabina wyposażona w kolumnową tablicę przyrządów z laminatową osłoną wyposażoną w [[prędkościomierz]] PR-400S, [[wysokościomierz]] W-10S lub W-12S, [[wariometr]]y WRS-5D i PR-03 z kompensatorem KWEC, [[Koordynator zakrętu|zakrętomierz]] EZS-3, [[Busola|busolę]] BS-1 lub KI-13A. Istnieje możliwość instalacji radiostacji i aparatury tlenowej. [[Pedały (lotnictwo)|Pedały]] regulowane w locie, fotel pilota regulowany przed startem. Kabina jest wyposażona w system regulowanej wentylacji z nadmuchem na przednią szybę. Szybowiec jest wyposażony instalację sanitarną oraz w dwa zaczepy do startu na holu lub za [[Wyciągarka szybowcowa|wyciągarką]].
== Wersje ==
 
[[Skrzydło (lotnictwo)|Skrzydło]] dwudzielne, skorupowe, jednodźwigarowe ([[Dźwigar (lotnictwo)|dźwigar]] skrzynkowy) o obrysie trapezowym z profilem NN-8. [[Lotki (lotnictwo)|Lotka]] konstrukcji przekładkowej, [[Hamulec aerodynamiczny|hamulce aerodynamiczne]] metalowe, jednopłytowe na obu powierzchniach skrzydła.
* '''SZD-48 Jantar Standard 2''' - wersja prototypowa powstała jako rozwinięcie SZD-41B
 
* '''SZD-48-1 Jantar Standard 2''' - wersja seryjna Jantara Standard 2
[[Powierzchnie sterowe|Usterzenie]] w układzie T. Ster kierunku, statecznik wysokości i ster wysokości o konstrukcji przekładkowej. Ster wysokości dzielony, każda część zawieszona w 3 punktach. Obie części steru wysokości posiadają stałe klapki laminatowe zwiększające moment zawiasowy. Ster kierunku wyważony masowo i zawieszony w 2 punktach.
* '''SZD-48-3 Jantar Standard 3''' - ze zmienionym usterzeniem kierunku oraz jednoczęściową, odchylaną do góry osłoną kabiny<ref name="smil"/>.
 
[[Podwozie (lotnictwo)|Podwozie]] jednotorowe, chowane, nieamortyzowane z kółkiem (zaopatrzonym w hamulec tarczowy) i stałym kółkiem ogonowym.
 
== Przypisy ==