Słup drogowy w Koninie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Budynek infobox}}
Witia (dyskusja | edycje)
Dodany tekst po łacinie i drobne informacje.
Linia 30:
|www =
}}
'''Słup drogowy w Koninie''' – kamienny słup w [[Konin]]ie, [[sztuka romańska|romański]], ustawiony w 1151<ref name="nidWLK" /> w połowie drogi z [[Kruszwica|Kruszwicy]] do [[Kalisz]]a<ref name="SgKP" /> (przy ówczesnym szlaku z [[Wrocław]]ia na [[Kujawy]] i [[Mazowsze]]{{odn|Święcki|2010|s=186}}), uznawany za najstarszy [[znak drogowy]] w Polsce<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />.
 
Słup znajduje się w odległości ok. 52 [[kilometr|km]] od każdego z miast. Został przeniesiony spod [[zamek w Koninie|zamku konińskiego]] pod narożnik [[Kościół św. Bartłomieja w Koninie|kościoła św. Bartłomieja]]<ref name="SgKP" />. Słup jest wykuty z [[piaskowiec|piaskowca]] i liczy ok. 2,5&nbsp;m wysokości<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />.

Na słupie znajduje się łacińska [[inskrypcja]], (wwyryty tłumaczeniudookoła [[Krzysztof Dunin-WąsowiczKapitała|Krzysztofakapitałą]] Dunin-Wąsowiczakwadratową trzema [[dystych]])ami{{odn|Święcki|2010|s=185–186}}:
 
<blockquote>
+ANNO AB INCARNAT[IONE] D[OMI]NI N[OST]RI M.C.L. PRIMO<br>
+IN CALIS HIC MEDIV[M] DE CRVSPVICI FOERE PVNCTV[M]<br>
INDICAT ISTA VIE FORMVLAE IVSTITIE<br>
+QUA[M] FIERI PETR[US] IVSSIT COMES HIC PALATIN[US]<br>
HOC Q[UOQUE] SOLLERT [ER] DIMIDIAVIT IT[ER]<br>
+EIUS VT ESSE MEMOR DIGNETUR Q[U]ISQV[E] VIATOR<br>
CVM PRECE P[RO]PIC[IUM] SOLLICITANDO DEV[M]
</blockquote>
 
W tłumaczeniu [[Krzysztof Dunin-Wąsowicz|Krzysztofa Dunin-Wąsowicza]] inskrypcja brzmi:
<blockquote>
''Roku Wcielenia Pańskiego 1151<br />do Kalisza z Kruszwicy tu prowadzi punkt,<br />wskazuje to formuła drogi i sprawiedliwości,<br />którą kazał uczynić komes palatyn Piotr<br />i starannie tę drogę przepołowił,<br />aby był go pamiętny,<br />racz każdy podróżny modlitwą prosić<br />łaskawego Boga''<ref name="Kościelniak2007" />.
</blockquote>
 
Pochodzenie słupa nie jest wyjaśnione (są teorie o jego pogańskim rodowodzie)<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />. Nieznana jest postać wspomnianego w formule [[Palatyn (tytuł)|palatyna]]<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />. Jedni (np. [[Jan Długosz]]) utożsamiają go z [[Piotr Włostowic|Piotrem Włostowicem]] – fundatorem 77 kościołów<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />. Według dwóch pozostałych hipotez fundatorem miał być [[Piotr Wszeborowic]], palatyn [[Bolesław IV Kędzierzawy|Bolesława Kędzierzawego]] lub jego ojciec [[Wszebor (komes)|komes Wszebor]], palatyn [[Bolesław III Krzywousty|Bolesława Krzywoustego]]<ref name="Maluśkiewicz1980s35" />.
 
Słup może być dowodem istnienia w XII wieku w Polsce jurysdykcji drogowej sprawowanej przez [[komes]]a w imieniu księcia lub swoim własnym{{odn|Święcki|2010|s=186}}.
 
== Zobacz też ==
Linia 52 ⟶ 68:
* <ref name="SgKP">{{SgKP|IV|336}}</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
 
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Święcki | imię = Cezary K. | tytuł = Kultura piśmienna w Polsce średniowiecznej X–XII wiek | rok = 2010 | wydawca = Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-235-0737-6 | odn = tak}}
 
[[Kategoria:Zabytki w Koninie]]