Grzbietopłat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
-
uzupełnione dane
Linia 1:
[[Plik:Monoplane high.svg|thumb|300px|Schemat grzbietopłata]]
[[Plik:SZD-30-Pirat at EPSU, Aug, 2007.jpg|thumb|Polski szybowiec [[SZD-30 Pirat]] w układzie grzbietopłata]]
'''Grzbietopłat''' – [[statek powietrzny]] w układzie [[jednopłat]]a o [[Skrzydło (lotnictwo)|skrzydłach]] zamocowanych w górnej części [[Kadłub (lotnictwo)|kadłuba]], ale nie wystających powyżej jego obrysu w rzucie bocznym<ref name="Poznań">{{Cytuj książkę | tytuł = Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej, tom 13, góra - homotermia | wydawca = Kurpisz | miejsce = Poznań | data = 1997 | strony = 153 | isbn = 83-86600-86-1}}</ref><ref>[https://zapytaj.onet.pl/encyklopedia/56589,,,,grzbietoplat,haslo.html Grzbietopłat].</ref>. StanowiW połączenietym układzie skrzydło jest zamocowane niżej niż w zalet [[górnopłatGórnopłat|górnopłacie]] a iwyżej niż w [[średniopłat|średniopłacie]]a<ref>{{cytuj książkę|nazwisko = Domański|imię = Jerzy|tytuł = 1000 słów o samolocie i lotnictwie |wydawca = [[Bellona (wydawnictwo)|Wydawnictwo MON]] |miejsce = Warszawa |rok = 1974 |strony = 141-142 |isbn = |język = pl}}</ref>.
 
Zaletą tego układ jest to, że [[Dźwigar (lotnictwo)|dźwigar]] skrzydłowy nie przechodzi przez kadłub i nie ogranicza przestrzeni [[Kokpit (lotnictwo)|kabiny]]. W małych, jednosilnikowych samolotach gwarantuje dobry widok z kabiny pilota do przodu i na boki. Przy takim układzie [[siła nośna]] skrzydeł jest znacznie wyżej niż [[środek ciężkości]] samolotu<ref>[https://www.polot.net/atr_42_atr_72/konstrukcja Konstrukcja ATR 42, 72]</ref>, co poprawia [[sterowność]] i [[Stateczność (mechanika)|stateczność]]. Przekłada się to także na skrócenie [[rozbieg]]u i [[dobieg]]u samolotu. Skrzydło, umieszczone wysoko nad ziemią, daje możliwość łatwego zamontowania silnika ze śmigłem.

Wadą (szczególnie w konstrukcji wielosilnikowych samolotów) jest bardziej złożona konstrukcja [[Podwozie (lotnictwo)|podwozia]] i konieczność zabudowy [[Gondola (lotnictwo)|gondoli]] dla podwozia głównego. Również problemem jest zaburzenie opływu powietrza kadłuba. Brak widoczność we wszystkich kierunkach sprawia, że rzadko jest stosowany w [[Samolot myśliwski|myśliwskich]] samolotach bojowych. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Grzbietopłatami są radzieckie myśliwce przechwytujące [[MiG-25]] i [[MiG-31]]<ref name="konflikty.pl">{{Cytuj stronę | url = http://www.konflikty.pl/technika-wojskowa/w-powietrzu/mig-31/ | tytuł = MiG-31 | opublikowany = konflikty.pl | język = pl | data dostępu = 2018-07-31}}</ref>. RwónieżRównież amerykański samolot pokładowy [[Grumman F-14 Tomcat|F-14]] został zbudowany w tym układzie<ref name="armia-polska.pl.tl">{{Cytuj stronę | url = https://armia-polska.pl.tl/F_14-Tomcat.htm | tytuł = F-14 Tomcat | opublikowany = armia-polska.pl.tl | język = pl | data dostępu = 2018-07-31}}</ref>.
 
Korzystne właściwości [[Mechanika lotu|aerodynamiczne]] powodują, że jest jest szeroko stosowany w [[Szybowiec|szybowcach]].