Szpiglasowy Wierch: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
przeredagaowanie, szczegółowe uźródłowienie |
uzupełnienie |
||
Linia 16:
|wariant mapy = POL
|współrzędne = 49°11′50″N 20°2′24″E
|commons = category:Szpiglasowy Wierch
}}
'''Szpiglasowy Wierch''' ([[język słowacki|słow.]] ''Hrubý štít'', [[język niemiecki|niem.]] ''Gruby'', ''Liptauer Grenzberg'', [[język węgierski|węg.]] ''Gruby'', ''Liptói-határhegy'')<ref name=slownik>{{Cytuj stronę |url=http://web.archive.org/web/20060924174537/http://www.fsz.bme.hu:80/mtsz/mhk/nevtar/nevtarpl.htm |tytuł=Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych|data dostępu =2018-09-02}}</ref> – szczyt o wysokości 2172 m n.p.m. w [[grań główna Tatr|głównej grani Tatr]].
== Nazwa ==
Nazwa pochodzi od spolszczonego niemieckiego słowa ''Spiessglas'' lub ''Spiessglanz'' oznaczających [[antymonit]]. Rudę tę dawniej wydobywano w kopalni Szpiglas założonej w drugiej połowie XVIII wieku. Pisał o niej Ładowki w 1783 r. Były też [[Szpiglasowe Perci]]
== Topografia ==
Linia 27:
* [[Liptowskie Mury]] – grań północno-zachodnia od Szpiglasowego Wierchu do [[Gładka Przełęcz|Gładkiej Przełęczy]],
* [[Szpiglasowa Grań]] – grań południowo-wschodnia do [[Wrota Chałubińskiego|Wrót Chałubińskiego]],
* boczna, [[północno-wschodnia grań Szpiglasowego Wierchu]] ze szczytami [[Miedziane]] i [[Opalony Wierch]]<ref name=wet
Od grani tych Szpiglasowy Wierch oddzielają trzy przełęcze: [[Wyżnia Liptowska Ławka]] (ok. 2055 m) w Liptowskich Murach, [[Wyżnie Szpiglasowe Wrótka]] (ok. 2135 m) w Szpiglasowej Grani i [[Szpiglasowa Przełęcz]] (2110 m) w grani północno-wschodniej. Przez szczyt Szpiglasowego Wierchu oraz grań Liptowskich Murów i Szpiglasową Grań biegnie granica polsko-słowacka<ref name=wit>{{Cytuj książkę|tytuł= Tatry polskie. Mapa turystyczna 1:20 000 |miejsce=Piwniczna |rok=2006|wydawca= Agencja Wyd. „WiT” s.c. |isbn= 83-89580-00-4}}</ref>.
Szpiglasowy Wierch to szeroki masyw o kilku wierzchołkach. Zwornikiem jest najwyższy. Środkowy wierzchołek, położony w grani głównej kilkanaście metrów na południowy wschód, jest minimalnie niższy i oddzielony od głównego płytkim siodełkiem. Nieco dalej w stronę Wrót Chałubińskiego wznosi się wierzchołek południowy, a na zachód od głównej kulminacji (w stronę [[Czarna Ławka|Czarnej Ławki]]) – wierzchołek zachodni. Wierzchołek wschodni jako jedyny nie leży w głównej grani, jest on kulminacją południowo-wschodniej ściany, opadającej do [[Dolina za Mnichem|Doliny za Mnichem]]. Północna ściana Szpiglasowego Wierchu wznosi się nad [[Dolina Pięciu Stawów Polskich|Doliną Pięciu Stawów Polskich]], południowo-zachodnie zbocza szczytu opadają natomiast do [[Dolina Ciemnosmreczyńska|Doliny Ciemnosmreczyńskiej]] (''Temnosmrečinská dolina''), górnego piętra [[Dolina Koprowa|Doliny Koprowej]] (''Kôprová dolina'') po stronie Słowacji<ref name=cw>{{Cytuj książkę|imię=Władysław |nazwisko=Cywiński |autor link=Władysław Cywiński |tytuł=Szpiglasowy Wierch. Tatry przewodnik szczegółowy tom 11 |miejsce=Poronin |rok=2005 |wydawca=Wydawnictwo Górskie |isbn=83-7104-034-2}}</ref>.
Północne zbocza masywu Szpiglasowego Wierchu opadają do [[Wielki Staw Polski|Wielkiego Stawu Polskiego]]. Wyróżnia się w nich wielki [[Czerwony Piarg]] i [[Szpiglasowa Kotlinka]] oddzielona piarżysto-płytowym wałem<ref name=cw/>.
{|-
|[[Plik:Szpiglasowy Wierch LM2018 (2).jpg|mały|Widok z zachodu]]
|[[Plik:Szpiglasowy Wierch a3.jpg|mały|Szpiglasowa Przełęcz i Szpiglasowy Wierch. Ponad nimi [[Mięguszowiecki Szczyt]] (z lewej strony) i [[Cubryna]]]]
|[[Plik:Szpiglasowa Przełęcz LM 2018 (2).jpg|mały|Widok z południowego wschodu]]
|[[Plik:Szpiglasowy Wierch T13.jpg|mały|240px|Widok z Doliny Pięciu Stawów Polskich]]
|}
== Opis szczytu ==
| |||