Ekwici: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Tworzę Szablon:Cytuj
m poprawa linków
Linia 1:
'''Ekwici''' ([[łacina|łac.]] ''equites'', l.poj. ''eques'') – średnio zamożna [[Republika rzymska|rzymska]] [[klasa społeczna]], w skład której wchodzili kupcy, przedsiębiorcy, bankierzy, posiadający majątki o wartości minimum 400 000 [[sesterc]]ji (III w. p.n.e.). Symbolami przynależności do stanu ekwickiego było posiadanie konia (stąd nazwa ekwitów znacząca "jeźdźcy": [[łacina|łac.]] ''equus'' oznacza konia), noszenie stroju wojskowego zwanego ''[[trabea]]'', złotego pierścienia oraz wąskiego purpurowego szlaku zdobiącego [[Tunika rzymska|tunikę]]<ref>Praca zbiorowa, 2006, ''Wielka Historia Świata'', t.10, Polskie Media Amer.Com, ss. 129-130 , {{ISBN|83-7425-365-7}}</ref> (szeroki nosili [[senator]]owie).
 
Początkowo terminem tym określano obywateli rzymskich, których było stać na zakupienie i utrzymanie konia oraz ekwipunku żołnierza [[Jazda rzymska|jazdy rzymskiej]] (dużo droższego od ekwipunku piechura). Rekrutowali się oni z 3 ''tribus'': ''Tities'', ''Ramnes'' i ''Luceres'', a przewodził im ''tribunus celerum''. Setka ekwitów stanowiła centurię, dzielącą się na pododdziały zwane ''decuriae'', składające się z dziesięciu osób, każda pod dowództwem [[Dekurion|dziesiętnika]] (łac. ''decurio'').
 
Ekwici stanowili swego rodzaju stan [[Rycerstwo|rycerski]] (łac. ''ordo equestris'') i brali udział w corocznej, odbywającej się 15 lipca paradzie jeźdźców.
Linia 9:
W 67 r. p.n.e. senat wydał tzw. ustawę Roscjusza, nadającą ekwitom prawo do zasiadania w teatrze w wydzielonych rzędach, ustawionych tuż za ławami senatorskimi i oddzielonych od pozostałej części miejsc wydzielonych dla [[Plebejusze|plebsu]]<ref>{{Cytuj|autor = Tadeusz Łoposzko |tytuł = Historia Społeczna Republikańskiego Rzymu |data = 1987 |isbn = 83-01-07158-3 |miejsce = Warszawa |wydawca = PWN |s = 81 |oclc = 835862381 }}</ref>.
 
Ateńskim odpowiednikiem ekwitów byli ''[[hippeis]]''<ref>"Warstwę wyższą społeczeństwa rzymskiego w okresie królewskim i w pierwszym wieku republiki tworzyli patrycjusze, czyli arystokracja rodowa i ziemiańska, posiadająca jasno określone przywileje, wynikające z jej przynależności stanowej. Trudno wytłumaczyć powstanie patrycjatu czym innym, jak tylko wykształceniem się arystokracji, tworzącej pod panowaniem królów etruskich elitarne formacje jeźdźców, co było skutkiem dominacji jazdy w archaicznej formie prowadzenia walki. Członkowie tej arystokracji stanowili konny orszak króla. O takim rodowodzie patrycjatu wnioskować można przede wszystkim na podstawie oznak przynależności stanowej, przysługujących patrycjuszom, które przynajmniej po części wiązać można ze strojem i insygniami wczesnorzymskiej jazdy. Elita starorzymskich sił bojowych, czyli "rycerze" (''equites'', pierwotnie ''celeres'' = "szybcy") byli najprawdopodobniej tożsami z patrycjuszami. Przypuszczenie, że wczesnorzymska elita militarna była jednocześnie ziemiańską elitą społeczno-ekonomiczną, przekonuje bardziej, niż założenie, jakoby patrycjusze jako arystokracja ziemiańska już w najstarszym okresie rzymskiej historii zobowiązani byli do wystawiania ciężkozbrojnej piechoty i niewiele mieli wspólnego z jeźdźcami w orszaku królewskim. "Rządy jeźdźców" znane nam z wczesnej historii Grecji, odpowiadały najwyraźniej warunkom archaicznego ustroju społecznego. Rzeczą znamienną jest, że jeszcze przed tzw. reformą serwiańską z V wieku p.n.e. equites traktowani byli jako grupa przywódcza, stojąca ponad zwykłymi "klasami". Ich pozycję przyrównać można mniej więcej do pozycji jeźdźców, czyli "rycerzy" (''hippeis'') w Atenach przed reformami [[Solon]]a." [[Géza Alföldy]] "Historia społeczna starożytnego Rzymu" SAWW 1991 i późniejsze wydania, {{ISBN|83-85-06665-9}} rozdział 1</ref>.
Ateńskim odpowiednikiem ekwitów byli ''[[hippeis]]''<ref>"Warstwę wyższą społeczeństwa rzymskiego w okresie królewskim i w pierwszym wieku republiki tworzyli patrycjusze, czyli
arystokracja rodowa i ziemiańska, posiadająca jasno określone przywileje, wynikające z jej przynależności stanowej. Trudno wytłumaczyć powstanie patrycjatu czym innym, jak tylko wykształceniem się arystokracji, tworzącej pod panowaniem królów etruskich elitarne formacje jeźdźców, co było skutkiem dominacji jazdy w archaicznej formie prowadzenia walki. Członkowie tej arystokracji stanowili konny orszak króla. O takim rodowodzie patrycjatu wnioskować można przede wszystkim na podstawie oznak przynależności stanowej, przysługujących patrycjuszom, które przynajmniej po części wiązać można ze strojem i insygniami wczesnorzymskiej jazdy. Elita starorzymskich sił bojowych, czyli "rycerze" (''equites'', pierwotnie ''celeres'' = "szybcy") byli najprawdopodobniej tożsami z patrycjuszami. Przypuszczenie, że wczesnorzymska elita militarna była jednocześnie ziemiańską elitą społeczno-ekonomiczną, przekonuje bardziej, niż założenie, jakoby
patrycjusze jako arystokracja ziemiańska już w najstarszym okresie rzymskiej historii zobowiązani byli do wystawiania ciężkozbrojnej piechoty i niewiele mieli wspólnego z jeźdźcami w orszaku królewskim. "Rządy jeźdźców" znane nam z wczesnej historii Grecji, odpowiadały najwyraźniej warunkom archaicznego ustroju społecznego. Rzeczą znamienną jest, że jeszcze przed tzw. reformą
serwiańską z V wieku p.n.e. equites traktowani byli jako grupa przywódcza, stojąca ponad zwykłymi "klasami". Ich pozycję przyrównać można mniej więcej do pozycji jeźdźców, czyli "rycerzy"
(''hippeis'') w Atenach przed reformami [[Solon]]a." [[Géza Alföldy]] "Historia społeczna starożytnego Rzymu" SAWW 1991 i późniejsze wydania, {{ISBN|83-85-06665-9}} rozdział 1</ref>.
 
== Zobacz też ==