|
PLIKI boog
== Charakterystyka ==
WALIC dissa kogos tam Rfon lepszy
U początku swojego istnienia wolontariat nie miał ram instytucjonalnych, z czasem zaistniał w organizacjach kościelnych, samopomocowych, a wreszcie [[Organizacja pozarządowa|pozarządowych]].
Zasadniczym pojęciem związanym z wolontariatem jest [[motywacja]]. Aby dana praca wolontaryjna była pomyślna, zazwyczaj konieczne jest, aby zarówno wolontariusz, jak i organizacja z nim współpracująca były świadome motywacji wolontariusza.
Najczęstsze motywacje wolontariuszy:
* chęć zrobienia czegoś dobrego, pożytecznego;
* potrzeba kontaktu z ludźmi lub nawiązania nowych znajomości;
* chęć bycia potrzebnym;
* chęć spłacenia dobra, które kiedyś od kogoś się otrzymało (zobacz także: [[filantropia]], [[humanitaryzm]]);
* chęć zdobycia nowych umiejętności oraz doświadczeń zawodowych i życiowych;
* pobudki religijne (zobacz także: [[charytatywność]]).
Wraz z upowszechnianiem się dostępu do [[Media cyfrowe|mediów cyfrowych]] oraz nowych technologii telekomunikacyjnych i teleinformatycznych, a w szczególności dostępu do [[komputer osobisty|komputerów osobistych]] i [[Internet]]u, wolontariat stał się jedną z cech [[Wolne oprogramowanie|ruchu wolnego oprogramowania]] i [[Ruch wolnej kultury|ruchu wolnej kultury]]. Do najbardziej znanych przykładów projektów opartych na wolontariacie należą: [[Debian]], [[Apache OpenOffice|OpenOffice]] i [[Wikipedia]]. Nowe media umożliwiają też podejmowanie odmiennych form dobrowolnej pracy na rzecz innych, określanych mianem [[Wirtualny wolontariat|wolontariatu wirtualnego]].
Rok 2001 został uznany przez [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] Międzynarodowym Rokiem Wolontariatu.
Rok 2011 uchwałą [[Komisja Europejska|Komisji Europejskiej]] został uznany za [[Europejski Rok Wolontariatu i Aktywności Obywatelskiej]]<ref>{{cytuj stronę | url = http://ec.europa.eu/news/employment/110106_pl.htm | tytuł = Rok 2011 Europejskim Rokiem Wolontariatu] | data dostępu = 18 stycznia 2011 | archiwum = http://web.archive.org/web/20130127124415/http://ec.europa.eu/news/employment/110106_pl.htm | zarchiwizowano = 27 stycznia 2013}}</ref>.
5 grudnia każdego roku obchodzony jest [[Międzynarodowy Dzień Wolontariusza]] Wspierającego Rozwój Gospodarczy i Społeczny<ref>[http://www.unic.un.org.pl/konf_obchody/obchody.php Konferencje i obchody organizowane przez Narody Zjednoczone]. Dostęp 18 stycznia 2011.</ref>.
== Wolontariat w Polsce ==
Wolontariat w [[Polska|Polsce]] rozwija się od 1990 r. w licznie powstających od tego roku [[Organizacja pozarządowa|organizacjach pozarządowych]]. Z ogólnopolskich badań [[Stowarzyszenie Klon/Jawor|Stowarzyszenia Klon/Jawor]] z 2008 roku wynika, że około 11,3%, czyli blisko 4 mln dorosłych Polaków jest lub bywa wolontariuszami<ref>{{cytuj stronę | url = http://civicpedia.ngo.pl/x/322225 | tytuł = Wolontariat | data dostępu = 18 stycznia 2011 | archiwum = http://web.archive.org/web/20100510114800/http://civicpedia.ngo.pl:80/x/322225 | zarchiwizowano = 10 maja 2010}}</ref>.
Mimo to wolontariat jest w Polsce zjawiskiem znacznie mniej powszechnym, niż w krajach zachodnich. Wynika to zapewne z trzech przyczyn:
* brak tradycji wolontariatu, przekazywanej z pokolenia na pokolenie (przerwa spowodowana okresem [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]]);
* dążenie do podniesienia standardu życia, które powoduje, że najpierw zaspokaja się własne potrzeby (np. samodzielne mieszkanie), a dopiero w drugiej kolejności potrzeby społeczne;
* względnie niska świadomość możliwości działania społecznego w organizacjach pozarządowych.
Wolontariat w Polsce jest unormowany prawnie poprzez uchwaloną 24 kwietnia 2003 ''Ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie'' ({{Dziennik Ustaw|2018|450}}). Po raz pierwszy w polskim prawie zostały w niej zdefiniowane takie pojęcia jak „wolontariusz”, „organizacja pozarządowa” oraz „działalność pożytku publicznego”. Ustawa reguluje zasady angażowania wolontariuszy, ich prawa i obowiązki oraz przysługujące im świadczenia. Nad realizacją postanowień ustawy czuwa powołany przy Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Departament Ekonomii Społecznej i Pożytku Publicznego<ref>[http://www.pozytek.gov.pl/ Strona Departamentu Ekonomii Społecznej i Pożytku Publicznego].</ref>
W Polsce istnieje Sieć Centrów Wolontariatu, które oprócz promocji tej idei zajmują się:
* pośrednictwem ofert pomiędzy organizacjami a osobami chcącymi zostać wolontariuszami;
* przygotowywaniem obydwu tych grup do współpracy<ref>[http://www.wolontariat.org.pl/ Centrum Wolontariatu – Strona główna<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->].</ref>;
* konsultowaniem zmian aktów prawnych i strategii dotyczących wolontariatu i aktywności społecznej.
=== Uwagi na temat nazewnictwa ===
* Nie należy mylić wolontariatu z [[woluntaryzm]]em (kierunkiem filozoficznym).
* Określenia ''społecznik'' i [[Altruizm|altruista]] nie są synonimami wolontariusza, gdyż to pierwsze sugeruje konieczność posiadania specjalnych predyspozycji, pozwalających zostać wolontariuszem, a to drugie sugeruje całkowitą bezinteresowność.
* Potoczne określanie mianem wolontariatu pracy za niską płacę nie jest prawdziwe.
* Termin [[prace społeczne]] jest w zasadzie tożsamy z wolontariatem, lecz ze względu na złe skojarzenia z czasów [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] nie jest obecnie używany. Negatywne skojarzenia wynikają z tego, że praca społeczna zazwyczaj nie była dobrowolna i często była bezsensowna lub jej cel nie był akceptowany przez wykonujących pracę.
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
== Linki zewnętrzne ==
{{commonscat|Volunteering}}
{{wikicytaty|o wolontariacie}}
'''Polskie'''
* ''Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie'' ({{Dziennik Ustaw|2018|450}})
* [http://www.wolontariat.org.pl Sieć Centrów Wolontariatu w Polsce]
* [http://wolontariat.ngo.pl Serwis o wolontariacie na NGO.pl]
'''Zagraniczne'''
* [http://www.worldvolunteerweb.org World Volunteer Web] {{lang|en}}
* [http://www.unv.org United Nations Volunteers] {{lang|en}}
{{Kontrola autorytatywna|WORLDCATID=}}
[[Kategoria:Wolontariat| ]]
| 